رسانه‌های افغانستان، چالش‌ها و راه‌کارها
ما در شرایطی زندگی می‌کنیم که تبلیغات کشورهایی که قصد حاکمیت جهانی و منطقه‌ای دارند، به گونه ریز و درشتی در کشورمان جریان دارد. راه برونرفت و فرار از آتش استعمار نوین، استفاده دقیق، همه‌جانبه و روشمند از رسانه‌ها است. یکی از عناصر عمده استفاده روشمند از رسانه‌ها، توجه به خوراک چنین سازمان‌های خبری است؛ خوراکی که می‌تواند دورنمایی روشن و یا تاریک برای این سرزمین، تعریف کند.
در دنیای پیچیده امروز، رسانه ها جهت تامین ارتباط، آگاهی و پیشبرد زندگی نقش مهمی را بازی می‌کنند. ارتباطات و اطلاعات عامل اساسی تصمیمگیری ما است؛ اما این مهم، بدون موجودیت رسانه‌ها نه پدید می‌آید و نه هم ادامه مییابد.
در این‌جا، رسانه عاملی می‌شود جهت تصمیمگیریهای سیاسی، اجتماعی و فرهنگی ما؛ چرا که ما را از دگرگونیها، تازه‌گی‌ها، رخدادها و ارزش‌های جدید باخبر میسازد.
با این همه، این مواد خام خبری، اطلاعاتی و تحلیلی رسانه‌ها است که اهمیت به سزایی دارد. این منابع به مواد مغذی یا خوراکی شباهت دارد که رسانه‌ها را تقویت میکند و عامل پایداری سازمان‌های خبری و اطلاعاتی نیز، شمرده می‌شود.
پرسش اینجاست که خوراک رسانه‌های افغانستان چیست و این نهادها، بیشتر از کدام نوع اطلاعات تقویت میشوند.
هرچند نزدیک به دو دهه است که از عمر رسانه‌های مدرن کشور می‌گذرد، به نظر می‌آید که هنوزهم کار مطبوعاتی و رسانه‌ای در این سرزمین، قابل تأمل است و در بعضی موارد نیاز به اصلاحات جدی دارد. یکی از این مسایل، خوراک یا منابع مغذی اطلاعاتی رسانه‌های این جغرافیا است.
متاسفانه بسیاری از رادیوها، تلویزیون‌ها و روزنامه‌های کشور، به جای توجه به گزارش‌های تولیدی و فرایندهای اجتماعی و فرهنگی که بتواند زندگی را به مردم بیاموزد، بیشتر به گزارش‌ها و خبرهایی می‌پردازند که در رسانه‌های غرب مطرح می‌شود. به بیان دیگر عمق توجه رسانه‌های افغانستان، یک گام عقبماندهتر از رسانه‌های کشورهای دیگر، در زمینه‌های ساخت و ساز، توسعه، سیاست و فرهنگ است؛ طوریکه رسانه‌های دیگر کشورها به موضوعات سیاسی، منطقه‌ای و جهانی می‌پردازند؛ سپس مطبوعات افغانستان از این خوراک استفاده می‌کنند.
یا اینکه، بیشتر خبرهای افغانستان پوششی و مربوط به ناامنی‌ها، انفجارها و آدم‌کشی‌ها است. هرچند که گریزی از این ناملایمات نیست، اما کار رسانه، انتقال اطلاعات محض هم نیست؛ بلکه باید در کنار این مسئولیت مهم با ایجاد تحول و دگرگونی در افکار، روند زندگی مردم عادی را تغییر دهد و این ادعا، زمانی به حقیقت می پیوندد که مطبوعات افغانستان به بایدها و نبایدها، هست‌ها و نیست‌ها، صلح و جنگ و سیاه و سفید بپردازند.
ما در شرایطی زندگی می‌کنیم که تبلیغات کشورهایی که قصد حاکمیت جهانی و منطقه‌ای دارند، به گونه ریز و درشتی در کشورمان جریان دارد. راه برونرفت و فرار از آتش استعمار نوین، استفاده دقیق، همه‌جانبه و روشمند از رسانه‌ها است. یکی از عناصر عمده استفاده روشمند از رسانه‌ها، توجه به خوراک چنین سازمان‌های خبری است؛ خوراکی که می‌تواند دورنمایی روشن و یا تاریک برای این سرزمین، تعریف کند.
سیدعبدالبصیر مصباح- دانشگاه علامه طباطبایی- تهران
