رقابت مسکو- واشنگتن؛ چرا امریکا نیرویش را به اروپا سوق میدهد؟
سناریوی جنگ با روسیه در خیابانهای شهرهای اروپایی تمرین خواهد شد. طبق این برنامه، فدراسیون روسیه یک محیط نمادین در نظر گرفته میشود و نیروهای ناتو حتی به گرجستان منتقل میشوند. با این حال، مخالفان جنگ در حال آمادهسازی برای اعتراضات بزرگ علیه این رزمایش هستند.
ترجمه و تلخیص: سیدطاهر مجاب – خبرگزاری دید
تنشها و سوءتفاهمها که به تازگی بین دوستان سابق اروپا و ایالات متحده مشاهده میشود، میتواند به یک رویارویی جدی تبدیل شود – اگر در سطح دولت نباشد، در سطح مردمی خواهد بود. با توجه به رویدادهای روزهای گذشته، اروپا از بسیاری از تلاشها و کوششهای ایالات متحده برای تبدیل جهان قدیم به عرصه خصومتها ناراحت شده است.
یک هواپیمای حامل سربازان امریکایی وارد هامبورگ شد که در بزرگترین رزمایش ناتو طی ۲۵ سال گذشته با عنوان «مدافع اروپا –۲۰۲۰» شرکت خواهد کرد. یک روز قبل، تخلیه چهار کشتی باری که تجهیزات نظامی امریکا را به اروپا تحویل داده بودند، در بندر «برمرهاون» آغاز شد. در مجموع، ۳۷ هزار نظامی از ۱۸ کشور در این رزمایش شرکت خواهد کرد و ۲۰ هزار تن از ایالات متحده آمده است.
چرا امریکاییها این بازیها را تنظیم میکنند؟ این همه مصارف برای چیست؟ و آیا چنین نمایش قدرت ارزش پیچیده نمودن اوضاع بینالمللی حال حاضر را دارد؟
جواب این سئوالات را میتوان در یکی از بلندپروازانهترین مانورها یافت: «مدافع اروپا». ایالات متحده دقیقاً میخواهد اروپاییها را از چه کسی «محافظت» کند. نیاز به محافظت در هر شرایطی حاکی از حضور دشمن است. تلاشی وجود دارد تا شرکا را در پیمان نظامی متوجه رقابت بین امریکا و روسیه کند. با این همه، اروپا متوقف شد و واشنگتن برای مدت طولانی نمیتواند به تحریمهای سخت علیه مسکو دست یابد.
اروپاییها به نوعی توسط متحد خارجیاش کنترول میشوند، اما امریکا به آن میاندیشد. به عنوان مثال، کانگرس امریکا به تازگی برنامهای را برای تحریم گاز نورد استریم-۲ اعلام کرد که گاز روسیه از طریق آن باید به آلمان برود. واشنگتن میخواهد اروپا را مجبور کند تا راهش را دنبال کند، گرچه درک این که چقدر این امر به ضرر آلمان خواهد بود، خیلی دشوار نیست.
احتمالاً این امر نیز تصادفی نیست که آلمان به عنوان محل اصلی رزمایش فعلی انتخاب شده است. نکته قابل توجه این است که ۲۰ هزار سرباز با عبور از آلمان به پولند منتقل شوند. کاملاً مشهود است که امروز پولند صحنه سیاست ضد روسی غرب و هدایت کننده ایدههای امریکا است.
حرکت تحریکآمیز کل ارتش به اروپا در خود ناتو نیز قابل درک است. ینس استولتنبرگ دبیر کل ناتو اطمینان میدهد که مدافع اروپا -۲۰۲۰ به هیچ عنوان علیه روسیه نیست. در همین حال، سناریوی جنگ با روسیه در خیابانهای شهرهای اروپایی تمرین خواهد شد. طبق این برنامه، فدراسیون روسیه یک محیط نمادین در نظر گرفته میشود و نیروهای ناتو حتی به گرجستان منتقل میشوند. با این حال، مخالفان جنگ در حال آمادهسازی برای اعتراضات بزرگ علیه این رزمایش هستند.
در همین حال، رزمایش فعلی نه تنها آزمایش قدرت ناتو است بلکه در مورد مشکلات در اتحاد یورو – آتلانتیک نیز است. چنین مانورهای برجستهای پس از اجلاس سالانه ناتو در دسمبر سال گذشته برگزار میشود که حاکی از اختلافات جدی بود. در ماه نوامبر، امانوئل مکرون رییس جمهور فرانسه «مرگ مغزی» ناتو را اعلان کرد. وی در واقع به نوعی نسبت به تصمیم امریکا برای خروج نیروها از سوریه و تصمیم موازی ترکیه برای آغاز عملیات نظامی در شمال این کشور، واکنش نشان داد. مکرون به عدم هماهنگی و خودمختاری اعضای این سازمان اشاره کرد.
واقعیت این است که برخی کشورهای عضو این سازمان مانند فرانسه و ایتالیا، از روابط بازتر با روسیه و چین طرفداری میکنند؛ امری که ایالات متحده آن را دوست ندارد و برای کنترول دشمن روی اروپاییها حساب میکند. کشورهای اروپای شرقی، اعضای سابق جناح سوسیالیستی با امریکاییها همبستگی دارند و رادیکالیزم آنها تنها باعث افزایش تنش میشود و مشکلاتی را برای شرکای اقتصادی سنتی روسیه ایجاد میکند که دارای تعهدات خاصی در ناتو هستند.
البته، هیچکس انتظار جنگ بین دو قطب را ندارد. بعید است که نیروهای نظامی ایالات متحده و روسیه در آینده قابل پیشبینی در میدان نبرد به صف شوند. اما در اروپا آنها نمیتوانند کمک کنند اما درک کنند که رویکرد ناتو نسبت به مرزهای روسیه و حتی اشاره به تهدید نظامی، ضربهای به منطقه خواهد بود – اگر با موشک نباشد، از لحاظ اقتصادی است. در دنیای مدرن، همه فرایندها طوری به هم گره خورده است که یک قدم اشتباه لزوماً مستلزم دهها خطا و مشکلات دیگر است. «مدافع اروپا» نیز عواقب ناخوشایندی برای اروپاییها به همراه خواهد داشت. اما دولتها به این امر مهم اهمیتی نمیدهند.