روابط در حال تحول تاجیکستان با طا-لبان

روسیه نگران چرخش شدید روابط تاجیکستان و طا-لبان است. پاکستان نیز نگران به نظر می‌رسد و عمران خان نخست وزیر با رحمان در مورد نیاز به تنش زدایی با افغانستان صحبت کرده است

امامعلی رحمان رییس جمهور تاجیکستان رژیم طا-لبان در کابل را به دلیل شکست در تشکیل دولت فراگیر و نقض حقوق بشر در دره پنجشیر محکوم کرده بود. طا-لبان در پاسخ به تاجیکستان هشدار دادند که در امور داخلی افغانستان مداخله نکند.
تاجیکستان یک کشور کوچک و محصور در خشکی آسیای مرکزی است و بیش از ۹۰ درصد جمعیت آن مسلمان هستند. سیاست خارجی تاجیکستان با پناه دادن به بسیاری از چهره‌های برجسته مقاومت افغانستان، موضعی مخالف اتخاذ کرده است.
در سپتمبر ۲۰۲۱، تاجیکستان بالاترین افتخار غیرنظامی کشور را به دو شخصیت تاجیک افغان پس از مرگ آنها اعطا کرد: احمد شاه مسعود و برهان‌الدین ربانی رییس جمهور سابق افغانستان. این ژست‌های حمایت اخلاقی از مقاومت افغانستان بر عزم تاجیکستان برای مقاومت در برابر برقراری روابط رسمی با دولت طا-لبان تاکید می‌کند.
روسیه نگران چرخش شدید روابط تاجیکستان و طا-لبان است. پاکستان نیز نگران به نظر می‌رسد و عمران خان نخست وزیر با رحمان در مورد نیاز به تنش زدایی با افغانستان صحبت کرده است.
تاجیکستان اغلب با طا-لبان بر سر بدرفتاری آنها با تاجیک‌های قومی در افغانستان مخالف بوده است. نگرانی‌های امنیتی اولیه دوشنبه از مرز مشترک بیش از ۱۴۰۰ کیلومتری با افغانستان ناشی می‌شود. تاجیکستان بدون نظارت دقیق بر این مرز، قادر به جلوگیری از ورود مواد مخدر و پناهندگان غیرقانونی به این کشور نیست.
ایالات متحده و روسیه به دولت تاجیکستان در تقویت نیروهای امنیتی مرزی خود برای مقابله با تهدیدها کمک می‌کنند. چینی‌ها نیز به دوشنبه در مقابله با چالش‌های امنیتی خود کمک می‌کنند. تاجیکستان اخیراً مجوز ساخت یک پایگاه نظامی جدید را به پکن داد.
در حالی که این پایگاه تحت کنترول رسمی تاجیکستان است، به نگرانی‌های چین در مورد تروریزم و بی‌ثباتی ناشی از افغانستان که بر منطقه غربی سین کیانگ که با افغانستان و تاجیکستان هم مرز است، رسیدگی خواهد کرد.
در حالی که بعید است تنش‌های سیاسی کنونی بین تاجیکستان و طا-لبان افغانستان به یک جنگ تمام عیار تبدیل شود، اگر طا-لبان خصومت خود را نسبت به حکومت فراگیر کم نکنند، احتمال درگیری مسلحانه همچنان بالا خواهد بود.
تاجیک‌های افغانستان چشم‌انداز کمی برای تسلط یا بازسازی کوتاه‌مدت در ساختارهای حکومتی افغانستان دارند، اما بدون شک تاجیکستان به اعمال فشار سیاسی قابل توجه بر رژیم طا-لبان برای فراهم کردن شرایط مساعد برای تاجیک‌های افغان ادامه خواهد داد.