روایت وال‌استریت‌ژورنال از «همه اشتباهات» امریکا در عملیات خروج از افغانستان

یک روزنامه امریکایی در گزارشی با اشاره به روند آشفته خروج امریکا از افغانستان، به اشتباهات واشنگتن در این روند اشاره کرد.

در ماه جون و زمانی که اوضاع امنیتی در افغانستان رو به وخامت بود، «جیک سالیوان» مشاور امنیت ملی امریکا شروع به زیر سوال بردن گام برداشتن سریع امریکا برای خروج نظامی از افغانستان کرد.
روزنامه امریکایی «وال استریت ژورنال» در گزارشی با اشاره به مطلب فوق، به اشتباه‌های امریکا در خروج از افغانستان اشاره کرد.
در این گزارش آمده است: پنتاگون در اوایل ماه جولای (اواسط سرطان) بخش عمده‌ نیروهای نظامی خود را از افغانستان خارج و پایگاه هوایی بگرام را تعطیل کرد تا خطرات علیه نیروهای امریکایی را کاهش دهد. این در حالی بود که تعداد زیادی از کارمندان سفارت امریکا همچنان در کابل بوده و گزارش‌های جدید سازمان‌های اطلاعاتی حاکی از ضعیف شدن دولت افغانستان بود و بر اساس این موضوع،‌ سالیوان تعطیل سریع پایگاه هوایی بگرام را زیر سوال برده بود.
در حالی که روند تعطیلی پایگاه بگرام در حال نزدیک شدن به نقطه بدون بازگشت بود، ارتش امریکا روز ۱۸ جون (۲۸ جوزا) روند تعطیلی بگرام را متوقف کرد تا به کاخ سفید فرصت اندیشیدن مجدد درباره این تصمیم داده شود اما روز ۲۲ جون ( ۱ سرطان) «جو بایدن» رییس جمهور امریکا با تعطیلی بگرام موافقت کرد تا روز ۲ جولای (۱۱ سرطان) این پایگاه بسته شود.
تعطیلی بگرام آغاز مسیر پرآشوب پایان جنگ ۲۰ ساله در افغانستان بود
اما این تصمیم به پیشبرد مسیری که سرانجام به پایان پرآشوب جنگ ۲۰ ساله امریکا منجر شد، کمک کرد و یکی از میراث‌های دوران ریاست جمهوری بایدن به شمار خواهد آمد. پس از آن، طالبان به سرعت کل افغانستان را به تصرف خود در آورد و امریکا اکثر مردم افغانستان را در خطر قرار داد و مردم سرتاسر جهان صحنه‌های هرج و مرج و آشوب در میدان هوایی کابل را نظاره‌گر بودند.
پس از آن نیز، یکی از شاخه‌های داعش با بمبگذاری انتحاری، ۱۸۰ نفر را در میدان هوایی کابل به کام مرگ کشاند که ۱۳ نفر از آنها نظامیان امریکایی بودند.

ناهماهنگی وزارت دفاع و خارجه امریکا در برنامه خروج از افغانستان
یکی از پیامدهای فشار دولت بایدن برای خروج سریع نظامی از افغانستان این بود که وزارت‌های دفاع و خارجه را در مسیرهای متفاوتی قرار داد.
خروج شتاب زده نظامی امریکا از افغانستان، با ماموریت وزارت خارجه این کشور درباره باقی ماندن یک سفارت قدرتمند و حمایت دیپلماتیک تمام عیار از کابل پس از خروج نیروهای امریکایی در تضاد بود.
این ماموریت ناشی از این فرضیه دولت امریکا و برآوردهای اولیه اطلاعاتی بود که دولت افغانستان پس از خروج نیروهای امریکایی از افغانستان تا دو سال می‌تواند با طالبان به مقابله بپردازد. اما پس از پیشروی سریع طالبان و فروپاشی دولت و ارتش افغانستان، این استراتژی غیر قابل دفاع شد.
در حالی که عوامل زیادی در تصمیم امریکا برای خروج از افغانستان دست داشته، در میان همه مشکلات، یکی از مشکلات این بود که دولت بایدن به سختی خود را با تغییر شرایط با پیشروی طالبان سازگار می‌کرد و مقام‌های نظامی این هشدار را داده بودند که واشنگتن برای کمک به متحدان افغان بسیار کُند عمل می‌کند.
وضعیت آشفته خروج امریکا از افغانستان در حالی روی داد که بایدن، چند دهه تجربه در سیاست خارجی داشته و حلقه نزدیک مشاوران وی نیز از تجربه‌های گسترده‌ای برخوردار بودند. «لوید آستین» وزیر دفاع امریکا که جنرال بازنشسته ارتش بوده، بر روند خروج امریکا از عراق نظارت داشته و در عرصه غیرنظامی نیز، «جیک سالیوان» مشاور امنیت ملی امریکا و «آنتونی بلینکن» وزیر امور خارجه نیز تجربه‌های طولانی در عرصه سیاست دارند.
«رونالد نیومن» سفیر سابق امریکا در افغانستان که ریاست آکادمی دپیلماسی را بر عهده دارد، در این باره گفته است: «شورای امنیت ملی، و رده‌های بالای دولت نه برای انجام عملیات پیچیده آموزش دیده و نه برای آن تشکیل شده‌اند. وظیفه آنها تنظیم و نظارت بر سیاست است. در این مورد، درک اجرا برای اتخاذ تصمیمات واقع بینانه ضروری بوده اما آنها از این هدف عقب ماندند».
اما جو بایدن از نحوه مدیریت خروج از افغانستان توسط دولت خود دفاع کرد و هفته پیش در سخنانی گفت که تیم امنیت ملی وی برای هر اتفاقی برنامه ریزی داشته و پایان حضور نظامی امریکا هر زمانی که اتفاق می‌افتاد با هرج و مرج همراه بود.
وی در سخنرانی روز سه‌شنبه گذشته خود مدعی شد که پایان جنگ نمی‌تواند بدون پیچیدگی، چالش و تهدید همراه باشد.

وزیر دفاع امریکا نیز هرگونه ارتکاب اشتباه توسط ارتش این کشور در عملیات خروج از افغانستان را رد کرد و گفت: «هیچ عملیاتی به صورت کامل انجام نمی‌شود. ما می‌خواهیم این اطمینان حاصل شود که تمامی درس‌هایی را که می‌توانستیم از این تجربه یاد بگیریم بدست آورده‌ایم».
بایدن در زمان اوباما معتقد بود که افغانستان باتلاق است
بایدن در حالی در ماه جنوری وارد کاخ سفید شد که فاصله چندانی با ضرب الاجل ۱ می (۱۱ ثور) نداشت که طی آن دولت «دونالد ترامپ» رییس جمهور سابق امریکا در مذاکرات خود با طالبان تعهد داده بود که از افغانستان خارج شود. بایدن زمانی که معاون رییس جمهور بود، به «باراک اوباما» رییس جمهور اسبق توصیه کرده بود که ارتش امریکا از افغانستان خارج شود و این کشور را باتلاق توصیف کرده بود.
در حالی که بایدن برخی از سیاست‌های دولت ترامپ را لغو کرد اما توافق وی با طالبان را به پیش برد و تنها تاریخ خروج را چهار ماه تمدید کرد. بایدن گفته بود که تنش در روابط با طالبان تنها باعث به خطر انداختن نیروهای امریکایی خواهد شد.
البته ارتش امریکا خواستار باقی ماندن دست کم ۲۵۰۰ نیرو در افغانستان بود و پایگاه هوایی بگرام می‌توانست بخش محوری طرح‌های ارتش امریکا باشد چون این پایگاه محیط لازم برای پهپادها، هواپیماها و نیروهای عملیات ویژه را در اختیار داشت.
در حالی که نخست قرار بود ضرب‌الاجل خروج امریکا از افغانستان در ۱۱ سپتمبر، بیستمین سالگرد حمله به برج‌های تجارت جهانی در نیویارک باشد اما بایدن تصمیم گرفت که خروج را سریعتر کند و ۳۱ آگست را تاریخ نهایی خروج نظامی امریکا از افغانستان اعلام کرد.
روز ۱۴ اپریل (۲۵ حمل) زمانی که بایدن ضرب‌الاجل خروج از افغانستان را اعلام کرد، یک روز پس از آن، بلینکن به کابل سفر کرد و در دیدار با مقام‌های افغانستانی این تعهد را داد که واشنگتن حمایت کامل دیپلماتیک، اقتصادی و بشردوستانه را از افغانستان انجام خواهد داد.
پس از آن، حفظ امنیت سفارت امریکا در کابل که در آن ۴ هزار کارمند امریکایی، افغانستانی و خارجی حضور داشتند به یکی از اولویت‌های اصلی تبدیل شد.
مقام‌های دفاعی و وزارت خارجه طرحی را ارائه دادند که بر اساس آن، ۶۵۰ نظامی امریکایی وظیفه حفاظت از سفارت و میدان هوایی بین‌المللی کابل را برعهده داشته باشند که کاخ سفید نیز با این طرح اعلام موافقت کرد. پس از این تصمیم، سفارت به کارمندان غیرضروری دستور داد تا افغانستان را ترک کنند.
ارزیابی اطلاعاتی ماه جون نشان داد که کابل تنها شش ماه می‌تواند در برابر طالبان مقاومت کند
همزمان با خروج نیروهای امریکایی از افغانستان، ارزیابی اطلاعات جدید در اواسط ماه جون نشان داد که کابل تنها شش ماه پس از خروج نظامی امریکا سقوط خواهد کرد. پس از آن بود که سالیوان تعطیل کردن پایگاه بگرام را زیر سوال برد.
اما در حالی که طالبان به سرعت در افغانستان پیشروی می‌کرد، پنتاگون مجبور شد برای تخلیه سفارت و متحدان افغان، به اعزام نیروی نظامی بپردازد و بر اساس گزارش‌ها، ۵ هزار نظامی امریکایی به کابل بازگشتند که دو برابر تعدادی بود که تا پیش از آن در افغانستان حضور داشتند.
در دوحه قطر نیز، زلمی خلیل‌زاد که وظیفه مذاکره با طالبان از سوی امریکا را بر عهده داشت از طالبان خواست تا دست کم برای دو هفته در خارج کابل باقی بمانند تا امریکا خروج نظامی خود از کابل را تکمیل کند. در این دوره قرار بود که نمایندگانی از دولت افغانستان به قطر سفر کرده تا درباره تحویل قدرت به یک دولت موقت مذاکره کنند.
اما این موضوع هرگز اتفاق نیفتاد و «اشرف غنی» رییس جمهوری که مورد حمایت امریکا بود،‌ روز ۱۵ آگست (۲۴ اسد)از کابل فرار کرد و طالبان نیز در همان روز وارد کابل شد. طالبان دلیل خود برای ورود به پایتخت را جلوگیری از بروز هرج و مرج اعلام کرد.
پس از آن بود که نیروهای امریکایی به تامین امنیت خارج فرودگاه توسط طالبان تکیه کردند تا بتوانند شهروندان امریکایی و همکاران افغانستانی را از کابل خارج کنند.