روند صلح؛ امریکا باید واضح عمل کند
چنین استنباط میشود که امریکا در روند صلح به دنبال «ماستمالی» قضیه افغانستان است و برایش فرق نمیکند که پس از خروج آنها از افغانستان، جنگ همچنان در این کشور شعلهور باشد.
حمله طالبان بر پایگاه هوایی برای بار دوم مذاکرات میان امریکاییها و طالبان را متوقف کرد. مقامات امریکایی گفتند که مذاکرات به گونه موقت متوقف شده است. اما طالبان اعلام کردند که مذاکرات به خواست آنها متوقف شده تا در مورد مسایل بعدی مورد بحث، با رهبری خویش رایزنی کنند.
در چند روز اخیر دست کم یک هیئت از مجلس سنای امریکا و زلمی خلیلزاد فرستاده ویژه آن کشور برای روند صلح افغانستان به کابل آمدند و با مقامات و سیاسیون افغانستان دیدار داشتند.
امروز ریاست جمهوری خبر داد که زلمی خلیلزاد با رییس جمهور غنی دیدار داشت و در مورد مذاکرات اخیر با طالبان و دیدار با مقامات پاکستانی به اشرف غنی توضیحات داد.
ارگ اما، تصریح نکرده که جزئیات توضیح آقای خلیلزاد به ریاست جمهوری چه بوده است. یک چیز به روشنی معلوم است و آن این که امریکا در روند صلح خیلی واضح عمل نمیکند.
امریکا دست کم ۹ بار در گذشته و چند بار هم پس از توقف مذاکرات از سوی دونالد ترامپ، با طالبان مذاکره کرده است، ولی جزئیات مذکرات و این که روی چه موضوعاتی به توافق نزدیک شدهاند، برای دولت و ملت افغانستان روشن نیست.
آنچه خیلی روشن است، مطالبات دولت افغانستان در این روند میباشد. کابل روی سه نکته تاکید میکند:۱) آتشبس؛ ۲)مذاکرات میان افغانی؛ ۳) صداقت پاکستان.
آتشبس: کابل اعلام کرده است که باید مذاکرات با گروه طالبان به آتشبس منجر شود، چون مذاکره در حال جنگ معنی و مفهومی ندارد. آتشبس خواست اصلی و اساسی حکومت افغانستان در روند صلح است، ولی به نظر میرسد امریکاییها در این راستان ناروشن عمل کردهاند. از بیش از ده دور گفتوگو میان امریکا و طالبان حرف و حدیثی از آتشبس شنیده نمیشود. چنین استنباط میشود که امریکا در روند صلح به دنبال «ماستمالی» قضیه افغانستان است و برایش فرق نمیکند که پس از خروج آنها از افغانستان، جنگ همچنان در این کشور شعلهور باشد. اگر میان طالبان و دولت آتشبس نشود، جنگ ادامه یافته و بدون شک دست یافتن به صلح مشکل و حتا ناممکن میشود.
مذاکرات میانافغانی: افغانستان یک دولت مشروع دارد که از سوی جامعه جهانی به رسمیت شناخته شده و مالک اصلی گفتوگوی صلح است. تا این مرحله دیده میشود که دولت مشروع کشور از مذاکرات بیرون مانده است. امریکا در این بخش نیز حرکات مبهم داشته و خود نفس مذاکره آن کشور با یک گروه که سالها به عنوان یک سازمان تروریستی در لیست سیاه قرار داشت، به معنی پشت پا زدن به رابطه میان دو حکومت است.
اگر دولت افغانستان وارد مذاکرات صلح نشود، بدون شک آینده آن را کسی تضمین کرده نمیتواند. ما تجربه مذاکرات میان شوروی- پاکستان- امریکا را در اواخر دهه ۸۰ میلادی داریم که توافقنامه میان شوروی و امریکا امضا شد، ولی جنگ در افغانستان ادامه یافت.
صداقت پاکستان: اسلامآباد تا حال صداقتی را که باید در روند صلح افغانستان از خود نشان نداده است. هنوز گروه طالبان در آن کشور پایگاه دارد، رهبران این گروه در پاکستان زندگی میکنند و به طور مثال «شورای کویته» در این مورد معروف است. پاکستان همواره مدعی شده که خواستار ثبات در افغانستان است، ولی عقبه تمام اقدامات تروریستی در افغانستان به مناطق قبایلی آن کشور ختم میشود. اگر پاکستان واقعاً میخواهد که در افغانستان ثبات پایدار به میان آید، باید علیه مواضع طالبان در آن سوی مرز دیورند اقدامات جدی انجام دهد.
در دیدار امروز اشرف غنی با زلمی خلیلزاد، رییس جمهور یک بار دیگر بر این مسئله تاکید کرد که پایگاههای «تروریزم» در خاک پاکستان باید نابود شود. چنین میپندارم که سیاست امریکا در قبال این مسئله نیز مبهم و گنگ است. شاید امریکا نمیتواند به خاطر افغانستان متحد قدیمیاش، آی اس آی را زیر فشار قرار دهد، ولی اگر امریکا خواهان خروج مسئولانه و آبرومندانه از افغانستان است که در صفحات تاریخ ننویسند ایالات متحده در یک کشور کوچک کوهستانی شکست خورد، باید نگرانیهای کابل را جدی بگیرد و در روند صلح واضح و روشن بازی کند.