روند صلح؛ دعوت طالبان به اسلامآباد و بازی جدید راولپندی
در مثلث امریکا- پاکستان – طالبان، هم اسلامآباد از تسلط خویش بر طالبان آگاه است، هم امریکا و هم طالبان؛ پس دعوت سران طالبان به اسلامآباد هرچند گامی در جهت روند صلح افغانستان خوانده میشود، درواقع تلاش پاکستان برای خروج از انزوای یک ساله و نشان دادن هژمونیاش بر سر طالبان برای جهان است.
گزارش شده که دولت پاکستان از رهبران طالبان دعوت کرده تا با عمران خان دیدار داشته باشند و روی این ملحوظ قرار است رهبران طالبان به دعوت رسمی این کشور به اسلام آباد سفر کنند.
دعوت پاکستان از هیئت طالبان در حالی مطرح میشود که چندی پیش عمران خان نخست وزیر پاکستان در سفر به امریکا با دونالد ترامپ رییس جمهور آن کشور در مورد صلح افغانستان گفتوگو کرده و تعهد نمود که در روند صلح افغانستان نقش بارزی بازی کند.
عمران خان در مورد دعوت از رهبران گروه طالبان گفته است که ما در این زمینه به حکومت افغانستان اطمینان میدهیم؛ زیرا در دور قبلی مذاکرات نارضایتی دولت افغانستان موجب به تعلیق افتادن سفر رهبران طالبان به پاکستان شد.
دعوت طالبان از سوی پاکستان و سفر احتمالی نخستوزیر این کشور به کابل این سناریو را تقویت میکند که اسلامآباد در تلاش خروج از پالیسی انزوا در روند صلح افغانستان بوده و میکوشد میدان برای رقیبش –هند- خالی نماند.
مذاکرات مستقیم امریکا با گروه طالبان، تاخت و تازهای توییتری ترامپ به اسلامآباد، نزدیکی واشنگتن به دهلی نو و قطع کمکهای نظامی امریکا به فوج پاکستان این کشور را در این نگرانی فرو برد که به هر ترتیب ممکن روابطش را با امریکا و غرب ترمیم کرده و نگذارد دهلی نو متحد استراتژیک غرب در منطقه شود و خواستهها و نگرانیهای راولپندی در صلح احتمالی آینده افغانستان نادیده گرفته شود.
سفر عمران خان به واشنگتن از سوی ایالات متحده رایزنی روی نقش پاکستان در روند صلح افغانستان عنوان شد، ولی اگر به ظرافت موضوع از دید پاکستان نگریسته شود، منابع رسمی حکومت پاکستان این سفر را کاهش تنش در روابط با امریکا تفسیر کردند؛ چیزی که اسلامآباد به هیچ قیمت نمیخواهد خراب شود.
در مثلث امریکا- پاکستان – طالبان، هم اسلامآباد از تسلط خویش بر طالبان آگاه است، هم امریکا و هم طالبان؛ پس دعوت سران طالبان به اسلامآباد هرچند گامی در جهت روند صلح افغانستان خوانده میشود، درواقع تلاش پاکستان برای خروج از انزوای یک ساله و نشان دادن هژمونیاش بر سر طالبان برای جهان است.
سفر «هیئت طالبان به پاکستان» و سفر احتمالی عمران خان به کابل از اهمیت خاصی در روند صلح افغانستان برخوردار است.
هرچند پاکستان توانایی این را دارد که گروه طالبان را حتا وادار به «تسلیمی بی قید و شرط» به دولت کابل نماید، ولی تاکنون نخواسته چنین ریسکی کند. همین اکنون نیز شاهمحمود قریشی وزیر امور خارجه پاکستان تصریح کرده که کشورش ضامن نتیجه بخش بودن مذاکرات نیست، فقط تسهیل کننده آن است. با این حساب، هنوز دیده میشود که راولپندی چراغ سبزی در این روند نشان نداده و بر استراتژی «جهادی» نظام مبتنی بر دیدگاههای رادیکال اسلامی متخاصم با هند تاکید دارد.
زمانی صداقت پاکستان نسبت به روند صلح و ثبات پایدار در افغانستان قطعی میشود که گروه طالبان را وادار به پذیرفتن قانون اساسی، نظام جمهوری مبتنی بر انتخابات و ارزشهای مدنی نزدیک به دو دهه اخیر در افغانستان کند.
بدون موارد یاد شده خیلی خوشبینانه خواهد بود اگر به گامهای محتاطانه پاکستان برای «تشویق» گروه طالبان به مذاکره با کابل بدون «تضمین» به نتیجه رسیدن آن تکیه کنیم.