به نظر میرسد که سفر رییس ارتش پاکستان به کابل و دیدار قبلیاش با حمدالله محب و مقامات نظامی کشور با وساطت بریتانیا در بحرین، در جهت خواست رییس جمهور غنی مبنی بر صلح با پاکستان انجام شده و راولپندی تضمین میخواهد مبنی بر محدود شدن نقش هند در جغرافیای افغانستان
بعد از ظهر امروز گزارش شد که جنرال قمر جاوید باجوا رییس ارتش پاکستان به کابل آمده است. برخی منابع گفتهاند که او با رییس جمهور غنی دیدار داشته، اما تاکنون از سوی ارگ رسانهای نشده است. آقای باجوا با داکتر عبدالله عبدالله رییس شورای عالی مصالحه ملی نیز دیدار داشته و تاکید کرده که بحران افغانستان راه حل نظامی ندارد.
پرسش اساسی این است که چرا بلندپایه ترین نظامی پاکستانی سرزده وارد کابل شده و آیا هدف او چانهزنی در باره روند صلح است؛ روندی که در خمود و جمود به سر میبرد و آینده آن ناروشن به نظر میرسد.
اگر کمی به عقب برویم، جنرال باجوا در ماه حوت سال گذشته خورشیدی به بحرین سفر داشت. در آن زمان حمدالله محب مشاور امنیت ملی کشور، جنرال یاسین ضیا رییس ستاد ارتش و احمد ضیا سراج رییس امنیت ملی نیز به بحرین رفته و با رییس ارتش پاکستان دیدار کردند.
در آن دیدار جنرال فیض حمید رییس آی اس آی نیز با جنرال باجوا در بحرین بود.
در این شکی نیست که پاکستان تاثیر و اشراف کاملی بر طالبان دارد و از این زاویه باید اذعان کرد که کلید صلح افغانستان در دست پاکستان و دقیقتر، در راولپندی است. روند صلح افغانستان نیز افتان و خیزان ادامه دارد و پاکستان مدعی است که طالبان را وادار به مذاکره با دولت افغانستان کرده است.
اما مهمتر از صلح با طالبان، صلح و تفاهم با ارتش پاکستان است که از چهل سال به این سو در بحران افغانستان دخیل بوده و اکنون نیز یک جانب قضیه است. پاکستان گزینههای دیگری نیز به جز طالبان در اختیار دارد از جمله شبکه حقانی، جیش محمد، سپاه صحابه، گروه داعش شاخه خراسان و دهها گروه و گروهک تروریستی دیگر که میتواند به نیابت از پاکستان در افغانستان و هند و کشورهای دیگر جنگ کند.
اگر طالبان صلح کنند، وارد نظام شوند و آرامش به کشور برگردد، بدون شک دولت افغانستان با کشورهای مختلف در جهان ارتباط خواهد داشت و یکی از آن کشورها هند است که باب میل پاکستان نیست و تلاش کرده که هرگونه شده، دست هند از افغانستان کوتاه باشد. پاکستان هند را متهم به دخالت در امور داخلیاش با استفاده از خاک افغانستان میکند و روی همین ملحوظ هر نوع حضور هند در افغانستان باب نگرانی پاکستان را باز میکند.
از جهت دیگر، پاکستان مطمئن نیست که گروه طالبان پس از شراکت در قدرت بتواند جلو نفوذ هند را در افغانستان بگیرد و نگذارد که دهلی نو گروههای مخالف حکومت پاکستان را در مناطق قبایلی و بلوچستان تحریک و تجهیز و تمویل کند؛ زیرا طالبان هرچند وابسته به پاکستان هستند، اما فراموش نکردهاند که اسلامآباد در حمله امریکا به افغانستان به این گروه پشت کرد و در بازداشت و شکنجه و حبس و ترور رهبران طالبان با امریکاییها همدست شد. بنا بر این، ارتش پاکستان نگران پشت کردن گروه طالبان به اسلامآباد است؛ همان چیزی که در دوره مجاهدین هم رخ داد.
از این طرف، دولت افغانستان نگران است که حتا اگر طالبان هم وارد ساختار قدرت شوند، هنوز استراتژی پاکستان اشباع نشده و به دخالت با استفاده از گروههای نیابتی دیگر در امور افغانستان ادامه دهد، همان گونه که خیلی از حملات تروریستی از آدرس داعش و شبکه حقانی انجام میشود نه گروه طالبان.
بنا بر این موارد، به نظر میرسد که سفر رییس ارتش پاکستان به کابل و دیدار قبلیاش با حمدالله محب و مقامات نظامی کشور با وساطت بریتانیا در بحرین، در جهت خواست رییس جمهور غنی مبنی بر صلح با پاکستان انجام شده و راولپندی تضمین میخواهد مبنی بر محدود شدن نقش هند در جغرافیای افغانستان.
بده بستان جالی صورت خواهد گرفت؛ زیرا پاکستان تروریزم صادراتی دارد و افغانستان نیاز به ثبات پایدار و اگر دو جانب در این خصوص به توافق برسند و تضمینهای لازم داده شود، معضل طالبان به زودی حل شده و گروههای ریزرفی نیز به صورت خودکار محو خواهند شد.
اما این که دو جانب به توافق رسیدهاند یا خیر و آیا اصلاً به توافق خواهند رسید یا نه، هنوز معلوم نیست، ولی به باور نگارنده به سود پاکستان است که به توافقی با کابل دست یابد؛ همان گونه که رییس جمهور غنی چند بار این سیگنال را با این پیام« پاکستان باید انتخاب کند که دوست ما می باشد یا دشمن» به اسلامآباد روانه کرده است.