سفر هیئت ازبیکستانی به کابل؛ تاشکند در پی چیست؟
اشکند انرژی برای صادرات دارد و بازار جنوب آسیا تشنه بلعیدن انرژی برق و هایدروکاربنی است که به وفور در آسیای میانه پیدا می‌شود، این موضوع جاذبه اتصال به جنوب آسیا را در تاشکند مضاعف می‌سازد و ناگزیر روی افغانستان حساب ویژه باز می‌کند
ازبیکستان از زمان فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی و آغاز زمامداری اسلام کریموف همواره نسبت به افغانستان و حالات این کشور محتاط بوده است. ازبیکستان در هنگام زمامداری اسلام کریموف با دولت مجاهدین به رهبری ربانی رابطه نداشت و در دور اول حکومت طا-لبان نیز هرگونه رابطه سیاسی خویش را با افغانستان تعطیل کرده بود، هرچند در آن دوره عبدالعزیر کاملوف وزیر خارجه اسبق این کشور دیدارهایی با ملا وکیل احمد متوکل وزیر خارجه طا-لبان داشت، اما چنین دیدارهایی منجر به ایجاد روابط سیاسی نشد. تا آخر دوره زمامداری اسلام کریموف در سال ۲۰۱۶ میلادی نیز نگاه ازبیکستان به افغانستان توام با احتیاط و پرهیز بود؛ زیرا دولت کریموف شدیداً در حوزه جریان‌های اسلامگرای رادیکال نگران بود. این موضوع از آنجا عیان می‌شود که اعتراضات مردمی در ولایت اندیجان در سال ۲۰۰۶ با برچسب اسلامگرایی سرکوب شد.
با درگذشت کریموف و استقرار دولت شوکت میرضیایف، دکترین سیاسی ازبیکستان در قبال افغانستان و کلاً جنوب آسیا تغییر ۱۸۰ درجه را تجربه کرد، میر ضیایف معکوس سلف خود، در هشت سال گذشته همواره تلاش کرده که حضور پررنگ تری در تحولات افغانستان داشته باشد؛ مبتنی بر همین سیاست راهبردی که هدف آن اتصال ازبیکستان محاط به خشکه به آب‌های آزاد و خروج از انزوای جغرافیایی است، تاشکند تلاش دارد تا با جناح بر اسر اقتدار سیاسی در افغانستان رابطه نیک داشته باشد، صرف نظر از این که جناح مذکور وجهه مشروع داخلی و خارجه داشته باشد یا نه.
ازبیکستان کشور فقیری است، اما به صورت بالقوه پوتانسیل زیادی برای رشد دارد. این کشور نیاز به ارتقای سطح درآمد ملی خود برای ترمیم زیرساخت‌های زمان شوروی و احداث بنیادهای تازه دارد و این مامول جز از مسیر افغانستان و اتصال به جنوب آسیای ثروتمند، میسر نیست.
تاشکند انرژی برای صادرات دارد و بازار جنوب آسیا تشنه بلعیدن انرژی برق و هایدروکاربنی است که به وفور در آسیای میانه پیدا می‌شود، این موضوع جاذبه اتصال به جنوب آسیا را در تاشکند مضاعف می‌سازد و ناگزیر روی افغانستان حساب ویژه باز می‌کند.
چنین راهبردی تقریباً در تمام کشورهای آسیای میانه نسبت به افغانستان دیده می‌شود؛ چیزی که در دو و نیم سال گذشته مقام‌های این کشورها را برای سفر به افغانستان به تکاپو انداخته است.
بنا بر این، تاکید مکرر مقام‌های ازبیکستان برای تکمیل خط آهن «افغان-ترانس» باید در چارچوب راهبرد اتصال این کشور به جنوب آسیا تفسیر شود که مستقیماً با آماج اقتصادی تاشکند گره خورده است.
