سه سناریوی احتمالی؛ چه در انتظار افغانستان است؟
سومین و بدترین سناریو این است که هیچ توافقی بین دولت افغانستان و طالبان انجام نمی‌شود و درگیری‌ها شدت می‌یابد. گروه‌های مختلف قومی بیشتر در معرض تهدید و خطر قرار خواهند گرفت
ترجمه و تلخیص: سیدطاهر مجاب – خبرگزاری دید
در پی خروج نیروهای امریکایی و ناتو و فشار طالبان برای منافع خود، آینده افغانستان چه خواهد شد؟ اکنون همه چیز به رقابت بین دولت افغانستان و طالبان بستگی دارد. از سویی هم، خیزش‌های ملی به رهبری رهبران اتحاد شمال در صف انتظار.
از زمان اعلام خروج از سوی دولت بایدن، رییس جمهور غنی بیانیه‌های متعددی منتشر کرده که از توانایی‌های نیروهای دولت افغانستان اطمینان می‌دهد. خروج مشاوران امریکایی و کاهش حملات هوایی علیه طالبان، قدرت جنگی و روحیه نیروهای امنیتی افغانستان را تضعیف کرده است. فساد و انتصاب سیاسی فرماندهان، موثریت این نیروها را بیشتر تضعیف کرده است.
با این وجود، سه سناریوی احتمالی در مورد آینده وضعیت افغانستان وجود دارد.
- موفقیت دفاع استراتژیک دولت
سناریوی اول این است که دولت افغانستان کاری را که ایالات متحده از آن خواسته، انجام می‌دهد: تمرکز نیروهای دولتی در دفاع از کابل، قندهار، جلال‌آباد و سایر شهرهای کلیدی. این رویکرد به تمرکز نیروهای دولتی و استفاده بهینه از نیروی هوایی محدود کمک می‌کند. پس از نبردهای ۲۰۱۵ و ۲۰۱۶ کندز، به نظر می‌رسد طالبان از تلاش برای تصرف شهرهای مهم افغانستان دست کشیده‌اند. تلفات سنگینی که شورشیان در نبردهای کندز، به ویژه از قوای هوایی امریکا متحمل شد، احتمالاً عامل مهم در محاسبات طالبان بوده است.
اگر کابل این استراتژی را اتخاذ کند و همچنین درگیری‌های سمی سیاسی را در داخل دولت افغانستان کاهش دهد که کارایی نظامی را از بین برده است، این احتمال وجود دارد که مدتی مناطق اصلی شهری را در اختیار داشته باشد. هر قدر طالبان بیشتر از شهرهای مهم افغانستان دور بمانند، موضع مذاکره‌کننده آن‌ها ضعیف‌تر می‌شود. - توافق صلح
سناریوی دوم این است که دولت با طالبان به توافق صلح دست پیدا می‌کند. این امر احتمالاً بسیاری آزادی‌ها و پیشرفت‌هایی را که از ۱۱ سپتمبر بدینسو در این کشور به دست آمده است، به عقب بر می‌گرداند. احتمالاً برخی عناصر شریعت دوباره احیا می‌شود. ولایت‌هایی که اکثریت پشتون در آن زندگی می‌کنند، از سوی طالبان کنترول خواهد شد و اقدامات قانونی و سیاسی اسلام‌گرایان بیشتر تطبیق خواهد شد. فرصت‌های زنان افغانستان در مناطق تحت حاکمیت طالبان کاهش خواهد یافت، چنانجه ارزیابی‌های اخیر اطلاعات امریکا حاکی از این امر است. اما در صورت توافق صلح، از وقوع یک جنگ تمام عیار داخلی جلوگیری می‌شود. - فرورفتن در جنگ داخلی
سومین و بدترین سناریو این است که هیچ توافقی بین دولت افغانستان و طالبان انجام نمی‌شود و درگیری‌ها شدت می‌یابد. گروه‌های مختلف قومی بیشتر در معرض تهدید و خطر قرار خواهند گرفت. ازبیک‌ها و تاجیک‌ها احتمالاً بیشتر نگران می‌شوند و اتحاد شمال با استفاده از نیرو برای محافظت از منافع خود دوباره از سوی رهبران آن احیا خواهد شد. دولت افغانستان زیر فشار سیاسی، نظامی و قومی از هم فرو می‌پاشد. پیامدهای بازگشت افغانستان به جنگ داخلی به همان اندازه دهه ۱۹۹۰ ویران‌کننده خواهد بود.
با این حال، ایالات متحده در آینده بالای نیروی سیاسی افغانستان و دولت نفوذ اندکی خواهد داشت. واشنگتن حتی نفوذ اندکی بالای طالبان خواهد داشت، جز تلاش برای ترغیب این گروه جهت تغییر رفتارشان از طریق زور که آن هم بدون نیرو و پایگاه در این کشور بسیار دشوار خواهد بود. آینده این کشور در حال حاضر به رقابت نظامی بین دولت افغانستان و طالبان بستگی دارد.
اشاره: آرای مطرح شده در این نوشتار به نویسنده آن بر می‌گردد و الزاماً بازتاب دهنده نظر و دیدگاه خبرگزاری دید نیست.
