سه گزینه برای هند در افغانستان

مشکل واقعی طا-لبان نیست. همواره پاکستان بوده است. چین باید با استفاده از سرمایه‌گذاری خود در پاکستان، اسلام‌آباد را متقاعد کند که کمک هند تنها به ثبات این کشور کمک می‌کند

نویسنده: تارا کارتا
منبع: ای‌ان‌آی
ترجمه و تلخیص: سیدطاهر مجاب – خبرگزاری دید
نارندرا مودی نخست‌وزیر هند در نشست رهبران گروه-۲۰ سخنرانی کرد. اس. جی‌شنکر وزیر خارجه تقریباً با همه صحبت کرده است. مقامات هند در نشست مسکو اشتراک می‌کنند و کنفرانسی در رابطه به افغانستان قرار است به زودی در دهلی‌نو برگزار شود، احتمالاً چین و پاکستان نیز شرکت می‌کنند. تمام این‌ها پس از سفر نخست‌وزیر به ایالات متحده و سفرهای مقامات امریکایی و روسی به هند صورت گرفته است تا احتمالاً دیدگاه دهلی‌نو نسبت به افغانستان مشخص شود.
با این وجود، به نظر می‌رسد که هند پس از سال‌ها گوشه‌نشینی تصمیم گرفته بر سر میز مذاکره حاضر شود. با این حال، برگزاری یک کنفرانس به معنی تعهد و سخنرانی به معنی تأیید طا-لبان نیست. با توجه به این‌که خشونت‌ها در افغانستان روند صعودی دارد و بحران‌های بشری در کمین است، تصمیم‌هایی باید در دهلی‌نو اتخاذ گردد. هیچ‌یک از آن‌ها عالی نیست اما فرصت وجود دارد.
گزینه اول: بگویید با آشفتگی که ایجاد کرده‌اند، کنار بیایند
۴۰ سال جنگ افغانستان با دخالت دو ابرقدرت و کمک و تشویق یک همسایه موذی گذشت، اما واقعیت این است که هند همان موضع سنتی خود را حفظ کرده است. دهلی‌نو با ارایه کمک‌های توسعه‌ای از دولت منتخب پشتیبانی کرده و در امور داخلی این کشور مداخله نکرده است. پاکستان روی عکس این موضوع پافشاری دارد، اما حقیقت همان است که در این مدت وجود داشته است.
با توجه به سابقه عدم مداخله، ما این گزینه را داریم تا بی‌خیال تمام آشفتگی‌ها شویم و به بازیگران اصلی، از جمله بریتانیا و دیگران بگوییم تا خودشان به آن رسیدگی کرده و با آن کنار بیایند.
بی‌خیال شدن گزینۀ آسانی است، اما این به این معنی نیست که ۳ میلیارد دالر کمک‌ها را نادیده بگیریم.
اما مشکل اینجاست. هند می‌تواند از این آشفتگی دور بماند، دقیقاً به این دلیل که به دولت اشرف غنی، از جمله وزارت داخله و نهادهای اطلاعاتی آن اعتماد داشت. همکاری به این معنا است که هرگونه تهدید جدی علیه هند مورد توجه دهلی و بالعکس آن قرار می‌گیرد. این امر همیشه به این راحتی نبود. به طور مثال، هند هیچ‌گاه به اسلم فاروقی کسی که متهم به حمله مارچ ۲۰۲۰ بر گورادواره در کابل است، دسترسی نیافت. او رییس شاخه خراسان داعش و وابسته به لشکر طیبه بود.
عدم همکاری به این دلیل بود که رییس جمهور غنی برای توازن منطقه‌ای تلاش می‌کرد. اکنون وزارت داخله و نهادهای اطلاعاتی این کشور، همراه با تمام سوابق آن به دست سراج‌الدین حقانی که در محور تمام حمله‌ها علیه هند در افغانستان بود، افتاده است.
گزینۀ دوم: استراتژی تحت فصل هفتم سازمان ملل متحد
با توجه به پیامدهای گزینه اول، هند می‌تواند به درخواست افزایش نیروهای صلح‌بان تحت امر سازمان ملل متحد برای افغانستان بپیوندد که متشکل از کشورهای «هم‌فکر» با ماموریت رزمی بیشتر یوناما باشد. اگر اوضاع وخیم شود، گزینۀ دوم ممکن است اتفاق بیفتد. اما جمع‌آوری این نیروی مسلح از سوی ملل متحد ماه‌ها طول خواهد کشید، گذشته از این‌که باید تصمیم گرفته شود کدام کشورها «هم‌فکر» هستند.
گزینه سوم: ملل متحد و کمک
گزینۀ سوم در سخنرانی نخست‌وزیر مودی در نشست گروه-۲۰ کاملاً آشکار است که بر مبنای قطعنامۀ ۲۵۹۳ ملل متحد استوار است. در این قطعنامه به هیچ نوع مداخله مسلحانه اشاره نشده است. در عوض، به دسترسی بدون مانع برای سازمان ملل متحد، آژانس‌های تخصصی و شرکای اجرایی آن و سایر نهادها اشاره شده است. علاوه بر این، از طا-لبان خواسته می‌شود تا اجازه ندهند گروه‌های تروریستی ذکر شده در قطعنامه ۱۲۶۷ ملل متحد از خاک افغانستان علیه دیگران استفاده شود. این امر همچنین خواستار تشکیل یک دولت فراگیر به شمول زنان و اقلیت‌ها است. این گزینه، به یوناما نقش مرکزی را که شایسته آن است اعطا می‌کند.
این پیام کنفرانس بین‌المللی آینده در دهلی‌نو و شاید در مسکو باشد. نسخه روسیه از «فراگیر بودن» ممکن است متفاوت باشد. اما نکته نهایی این است که همه می‌خواهند از حضور نماینده خاص خود در دولت افغانستان اطمینان حاصل کنند. این بدان معناست که کابینه تحت سلطه طا-لبان ساقط شود. در این صورت، طا-لبان مقاومت خواهند کرد، اما شعار در پایان ممکن است به رسمیت شناختن دولتی باشد که در حال حاضر بسیار بی‌رحم، بسیار متزلزل و بسیار مستعد خشونت است و شایستۀ به رسمیت شناخته شدن نیست. طا-لبان باید تغییر کنند. یوناما و بودجۀ آن نیز بسیار مهم است.
با این همه، مشکل واقعی طا-لبان نیست. همواره پاکستان بوده است. چین باید با استفاده از سرمایه‌گذاری خود در پاکستان، اسلام‌آباد را متقاعد کند که کمک هند تنها به ثبات این کشور کمک می‌کند.

از سویی هم، جنرال قمر جاوید باجوا رییس ستاد ارتش پاکستان باید ایدۀ اتصال خود را عملی کند و به هند اجازه دهد کمک‌های این کشور از طریق پاکستان وارد افغانستان شود. این نخستین گام نه تنها برای افغانستان، بلکه برای کل منطقه حیاتی است. اگر از حکمت کار گرفته شود، مشاور امنیت ملی پاکستان با این دیدگاه در میز مذاکره شرکت می‌کند.