شش ماهگی حکومت طا-لبان: مردم امن‌تر، فقیرتر، کم‌امیدتر

امروز، چهره جنگجویان مسلح طا-لبان که در خیابان‌ها پرسه می‌زنند، هنوز هم ساکنان را می‌ترساند. اما زنان به خیابان‌ها بازگشته‌اند و بسیاری از مردان جوان پس از پوشیدن لباس‌های سنتی (پیراهن و تنبان) دوباره لباس‌های غربی می‌پوشند

ترجمه و تلخیص: سیدطاهر مجاب – خبرگزاری دید
افغانستان در نیم سال حکومت طا-لبان دستخوش تحولی شگرف شده است. این کشور نسبت به دهه‌های گذشته امنیت و خشونت کم‌تری را تجربه کرده است، اما اقتصاد متکی به کمک‌ها رو به سقوط است. ده‌ها هزار افغان از جمله تعداد زیادی از نخبگان تحصیل‌کرده فرار کرده یا از این کشور خارج شده‌اند. آن‌ها یا از آینده اقتصادی خود می‌ترسند یا از عدم‌آزادی تحت حاکمیت گروهی که تفسیر سختگیرانه‌ای از اسلام دارند.
طا-لبان در دهه ۱۹۹۰، دختران را از تحصیل و زنان را از کار منع می‌کردند. سه‌شنبه گذشته، شش ماه از واگذاری کابل به طا-لبان با خروج ناگهانی و پنهانی رییس ‌جمهور مورد حمایت ایالات متحده می‌گذرد. امروز، چهره جنگجویان مسلح طا-لبان که در خیابان‌ها پرسه می‌زنند، هنوز هم ساکنان را می‌ترساند. اما زنان به خیابان‌ها بازگشته‌اند و بسیاری از مردان جوان پس از پوشیدن لباس‌های سنتی (پیراهن و تنبان) دوباره لباس‌های غربی می‌پوشند. برخلاف دهه ۱۹۹۰، طا-لبان به برخی از زنان اجازه کار دادند. زنان به مشاغل خود در وزارت‌های بهداشت و معارف و همچنین در میدان‌هوایی بین‌المللی کابل و اغلب در کنار مردان بازگشته اند. با این حال، زنان همچنان در انتظار بازگشت به کار در وزارتخانه‌های دیگر هستند.
طا-لبان اعتراضات زنان را سرکوب و خبرنگاران را آزار و اذیت کرده‌اند. هفته گذشته، دو خبرنگار خارجی که با نهاد پناهندگان سازمان ملل متحد کار می‌کردند، مدت کوتاهی از سوی طا-لبان بازداشت شدند. بازداشت برخی از مردان جوان که به مناسبت روز ولنتاین، گل‌هایی به شکل قلب می‌فروختند، یادآوری واضحی بود که حکومت جدید و کاملاً مردانه مبتنی بر مذهب، ایده‌های عاشقانه غربی را به هیچ وجه تحمل ندارد.
دختران صنف اول تا ششم به مدرسه می‌رفتند، اما آن‌هایی که در صنف‌های بالاتر بودند هنوز در بیشتر نقاط کشور در حالت تعطیلی سر می‌کنند. طا-لبان وعده داده اند که تمام دختران در سال جدید خورشیدی به مکتب باز خواهند گشت.
از سویی هم، فقر عمیق‌تر می شود. حتی کسانی که پول دارند با مشکل به آن دسترسی دارند. صف‌ها در بانک‌ها طولانی است زیرا ساکنان ساعت‌ها، گاهی حتی روزها منتظر می‌مانند تا ۲۰۰ دالر در هفته برداشت کنند. بیش از ۹ میلیارد دالر از دارایی‌های خارجی افغانستان پس از تسلط طا-لبان مسدود شد. هفته گذشته، رییس جمهور جو بایدن فرمان اجرایی را امضا کرد که بر اساس آن وعده داده شد ۳٫۵ میلیارد دالر – از ۷ میلیارد دالر از دارایی‌های مسدود شده افغانستان در ایالات متحده – به خانواده‌های قربانیان ۱۱ سپتمبر اهدا شود. ۳٫۵ میلیارد دالر دیگر برای کمک‌های بشری به افغانستان آزاد خواهد شد.
افغان‌های طیف سیاسی این دستور بایدن را محکوم کرده و ایالات متحده را به تصاحب پول‌های متعلق به افغان‌ها متهم کرده‌اند. روز سه‌شنبه حدود ۳۰۰۰ تن از مردم افغانستان در پایتخت با حمل پلاکاردهایی که «بایدن را دزد جهانی ۲۰۲۲» خوانده بود، به دستور بایدن اعتراض کردند. در یکی از پلاکاردها نوشته شده بود: «۱۱ سپتمبر هیچ ربطی به افغان‌ها نداشت. بشرم بشرم آقای بایدن، شما ما را می‌کشید، ما را بمباران می‌کنید و حالا پول ما را می‌دزدید».
گریم اسمیت مشاور ارشد برنامه آسیایی گروه بین‌المللی بحران نسبت به استفاده از تحریم‌ها هشدار داد و گفت که برایند آن معکوس خواهد بود.
وی گفت: «تداوم فشار اقتصادی بر طا-لبان، از شر رژیم آن‌ها خلاص نمی‌کند، اما یک اقتصاد در حال فروپاشی می‌تواند منجر به فرار افراد بیشتری از این کشور شود و جرقه بحران مهاجرت دیگری را به همراه داشته باشد».
وی همچنین خاطرنشان کرد که این دور از حکومت طا-لبان «احتمالاً صلح‌آمیزترین دوره شش ماهه‌ای است که افغانستان در چهار دهه گذشته از آن برخوردار بوده است».