شماتیک اشرف غنی و دودلی طالبان؛ صلح در کجای معادله است

این شماتیک از مهم‌ترین، قابل تأمل‌ترین و پرامتیازترین پیشنهادهای سیاسی دولت افغانستان در طول هفده سال اخیر به طالبان بوده است. تقریباً در طی این دودهه، هیچ مقام سیاسی چنین پیشنهادی به هیچ گروه مخالفی در افغانستان نداشته است.

چندی پیش، اشرف غنی رییس جمهوری طرح پیشنهادی جدید و قابل تأملِ مصالحه با طالبان را پیش کشید. وی با پذیرش خیلی از خواست‌های آنان، از این گروه خواست که با زمین‌گذاشتن تفنگ صلح را برجنگ ترجیح دهند و وارد پروسه‌های سیاسی دولت افغانستان شوند. به‌اساس طرح اشرف غنی، طالبان به‌عنوان یک حزب سیاسی به ‌رسمیت شناخته شده، زندانیان آنان از بند رها شده و رهبران مهم این گروه از لیست سیاه سازمان ملل متحد حذف خواهند شد.
این پیشنهاد اشرف غنی، بگومگوهای ملی و جهانی در پی داشت. خیلی‌‎ها از این طرح شوکه شدند و شماری از دولت‌مردان غربی با مهرتمام آن‌را تایید کردند. شورای امنیت سازمان ملل از این شماتیک(طرح‌واره) استقبال کرد و از عناصر جنگی این گروه خواست که بدون پیش‌شرط این پیشنهاد را به‌خاطر «آوردن صلح برای مردم افغانستان» بپذیرند. همچنین دبیر کل ناتو، به‌ عنوان یکی از بزرگترین‌ مقام‌های نظامی، خواهان پیوستن گروه طالبان به پروسه‌ صلح پیشنهادی اشرف غنی شد.
این شماتیک از مهم‌ترین، قابل تأمل‌ترین و پرامتیازترین پیشنهادهای سیاسی دولت افغانستان در طول هفده سال اخیر به طالبان بوده است. تقریباً در طی این دودهه، هیچ مقام سیاسی چنین پیشنهادی به هیچ گروه مخالفی در افغانستان نداشته است. به‌ نظر می‌رسد که تایید یا رد این پیشنهاد، خیلی سرنوشت‌ساز است.
از این‌که این طرح‌واره چه سود و زیانی برای ملت افغانستان دارد، می‌گذریم؛ چون بارها به ‌تکرار مطرح شده است. اما به‌ نظر می‌آید بعد شگفتی و سیاسی این مسئله برای طالبان پرسش‌برانگیز و وسوسه‌آور است. این طرح در واقع طالبان را با دودلی مواجه کرده است. این گروه، میان ماندن و رفتن قرار دارد. ماندن با منابع مهم نظامی، اقتصادی و سیاسی در درون افغانستان، پاکستان و یا هم بعضی مناطق دیگر که بیشتر جنبه امنیتی دارد و رفتن با دولت افغانستان و به‌دست‌آوردن امتیازات سیاسی جدید در درون نظام سیاسی آبرومند و بااعتبار.
به‌همین خاطر، سخنگوی طالبان گفته است:« تاحال موقف‌‎گیری (رهبران طالبان) با من شریک ساخته نشده است و نمی‌توانم در این مورد تبصره کنم.»
از طرفی، شرایط جنگی و سیاسی افغانستان نسبتاً تغییر کرده است. منابع مهم اقتصادی و سیاسی پیشین، اکنون بیشتر به داعش رو آورده‌اند. پروسه‌ داعش و داعش‌سازی این‌روزها بازار گرم‌تر دارد. بدون شک، تغییر در چنین رویکردها، باعث تحول در موقف‌‎های سیاسی و نقش هیجان‌آور طالبان نیز شده و می‌شود.
با این‎گفته‌ها، باید دید که طالبان چه‌ رویکردی را انتخاب می‌کنند؛ در پروسه‌ سیاسی صلح افغانستان اشتراک می‌ورزند و با جنگ علنی و رویاروی خداحافظی می‌کنند، در موقفی که هستند، می‌مانند و امتیاز بیشتر به‌ دست می‌‌آورند یا این‌که استراتژی شگفت‌انگیزتری را روی دست خواهند گرفت که دولت‌مردان ما حیرت‌زده شوند.
سیدعبدالبصیر مصباح- خبرگزاری دید