صلحی که امریکا میخواهد پایدار است؟
این که امریکا در پروسه صلح با طالبان روی حفظ این ارزشها تاکید و ایستادگی خواهد کرد یانه، زیاد نمیتوان پیشگویی و پیشبینی نمود. ولی از رویکرد شتابزده امریکا برای رسیدن به توافق با طلبان معلوم است که دستاوردها و دوام آن در افغانستان دچار تهدید است.
مایک پمپئو وزیر خارجه ناوقت روز سه شنبه( چهار سرطان) در یک سفر نا اعلام شده وارد کابل شد و با رهبران حکومت محمد اشرف غنی و داکتر عبدالله دیدار و گفتوگو کرد. این دیدار که در ارگ انجام شد، زلمی خلیلزاد نماینده ویژه وزارت خارجه ایالات متحده امریکا برای صلح افغانستان و حامد کرزی رییس جمهور پیشین کشور نیز حضور داشتند.
وزیر خارجه امریکا در این دیدار گفت که گفتوگوهای صلح پیشرفتهای خوبی داشته و انتظار میرود که پروسه صلح پیش از برگزاری انتخابات ریاست جمهوری در ماه سپتمبر(ششم میزان) منجر به توافق سیاسی با گروه طالبان شود. این عضو ارشد دولت امریکا در حالی روی به نتیجه رسیدن گفتوگوهای صلح پیش از برگزاری انتخابات ریاست جمهوری تاکید میکند که پیش از این زلمی خلیلزاد بارها گفته بود که واشنگتن انتظار دارد فرآیند صلح پیش از برگزاری انتخابات ریاست جمهوری به نتیجه برسد. با مطرح شدن بحث انتخابات ریاست جمهوری در ششم ماه میزان سال روان خورشیدی، به نظر میرسد که نمایندگان امریکا و گروه طالبان در گفتوگوهای صلح برای رسیدن به یک توافق سیاسی نزدیک شدهاند.
اکنون پرسش پیش آمده این است، صلحی که امریکا میخواهد پایدار است یانه؟
محمد اشرف غنی از نامزدان انتخابات ریاست جمهوری بارها در برابر عملکرد امریکا در پروسه صلح واکنش نشان داده و گفته که افغانستان و مردم آن دنبال صلح پایدار و با عزت است نه صلحی که بوی خون دهد. چندی پیش حمدالله محب مشاور شورای امنیت ملی در گفتوگو با یک رسانه گفت که اکنون اختلافات کابل و واشنگتن در پروسه صلح حل گردیده است و کاخ سفید تمام جزئیات گفتوگوهای صلح را با کابل شریک میسازد. تا همین دم حکومت افغانستان در پروسه صلح غایب بوده است. این خود یکی از نگرانیهای جدی در پروسه صلح با طالبان است.
دپیلماتهای امریکا شش دور با نمایندگان گروه طالبان در دوحه باهم گفتوگو کردند. گفته میشود که دور ششم آن با نتایج خوبی همراه بوده. قرار است دور هفتم گفتوگوهای قطر به زودی برگزار شود. امریکا برای رسیدن به صلح عجله دارد و خواهان این است که پیش از برگزاری انتخابات ریاست جمهوری با طالبان روی یک توافق سیاسی به نتیجه برسد.
با توجه به عجله امریکا برای رسیدن به یک توافق سیاسی با طالبان، به نظر میرسد صلحی که مورد نظر امریکا باشد، صلحی نخواهد بود که آقای غنی مدام روی محقق شدن آن اصرار دارد. صلح با عزت و پایدار حتا از جدیترین محورهای انتخاباتی آقای غنی به حساب میآید. هرگاه صحبت از صلح به میان میآید غنی از همان صلح پایدار و با عزت حرف میزند.
اما میان خواست امریکا و محمد اشرف غنی هنوز یک اختلاف نظر وجود دارد. آقای غنی چنانچه بارها به گونه غیر مستقیم گفته، دنبال این است که در نخست انتخابات ریاست جمهوری برگزار شود و نتیجه آن یک حکومت مشروع باشد که گفتوگوهای صلح را رهبری کند. آقای غنی باری گفت که برای رسیدن به صلح پایدار در افغانستان به پنج سال زمان نیاز است.
با این وجود، نظر به قراین و شتاب امریکا برای صلح به نظر میرسد که صلح و توافقی که امریکاییها در پی دست یافتن به آن است صلحی نیست که آقای غنی از آن یاد میکند و شایسته مردم افغانستان میداند. مقامات ارشد امریکایی بارها گفتند که این کشور در گفتوگوهای صلح ارزشهای ۱۸ سال اخیر افغانستان را حفظ خواهد کرد. این که امریکا در پروسه صلح با طالبان روی حفظ این ارزشها تاکید و ایستادگی خواهد کرد یانه، زیاد نمیتوان پیشگویی و پیشبینی نمود. ولی از رویکرد شتابزده امریکا برای رسیدن به توافق با طلبان معلوم است که دستاوردها و دوام آن در افغانستان دچار تهدید است. رولاند کوبیا نماینده ویژه اتحادیه اروپا برای افغانستان به تازگی گفت که اجازه نمیدهیم افغانستان دوباره به چنگ بنیادگرایی بیفتد. آقای غنی به کرات از حوادث حکومت داکتر نجیبالله یاد کرده و گفته دنبال یک تضمین جهانی است که حوادث حکومت داکتر نجیب تکرار نشود. با این همه دیده شود که آقای غنی به این تضمین جهانی دست مییابد یا نه. اما، بنابر اظهارت نماینده ویژه وزارت خارجه امریکا برای صلح افغانستان، این کشور درگام نخست در پی تامین منافع امریکا است.