ضرورت شکلگیری اجماع برای صلح در افغانستان
این مسئله بزرگترین چالش برای افغانستان در روند صلح محسوب میشود. حکومت افغانستان و نیروهای سیاسی اگر واقعاً به دنبال نتیجه گرفتن در مذاکرات با گروه طالباناند، باید در این حوزه توافق نظر داشته باشند که چنین نیست
این روزها در روند گفتوگو با گروه طالبان به منظور پایان جنگ در افغانستان، دیده میشود که هیچ گونه توافق و اجماعی وجود ندارد. محمد اشرف غنی رییس جمهور همواره تکرار میکند در افغانستان برای تامین صلح و پایان جنگ اجماع وجود دارد و حتی گاهی سخن از یک اجماع جهانی نیز میزند.
زلمی خلیلزاد نماینده ارشد وزارت خارجه امریکا در امور صلح افغانستان پس از شش روز گفتوگو با گروه طالبان در دوحه پایتخت قطر، به کابل آمد و با رییس جمهور غنی در ارتباط به مذاکرات دیدار و گفتوگو کرد. زلمی خلیلزاد در این دیدار گفت در مذاکرات دوحه تنها روی خروج نیروهای خارجی از افغانستان بحث شده است و درعین حال در هیچ موردی با گروه طالبان توافقی صورت نگرفته است.
نماینده ویژه امریکا در پروسه صلح به رییس جمهور غنی گفته است که دولت امریکا تنها طالبان را تشویق میکند تا زمینه گفتوگوی طابان با حکومت افغانستان فراهم شود.
حرف حامیان حکومت افغانستان به شمول امریکاییها در روند صلح این است که روند مذاکرات با گروه طالبان باید در مالکیت حکومت افغانستان باشد و تصمیم نهایی را حکومت افغانستان میتواند بگیرد.
امریکاییها روی این موضوع در حالی تاکید میکنند که در واقعیت امر چنین نیست و دپیلماتهای امریکایی سرگرم رای زنی با گروه طالبان است. گفتوگوهای قطر ظاهراً به پایان رسیده و قرار است در ماههای آینده این گفتوگوها دوباره از سر گرفته شود.
اکنون در روند صلح به جای حکومت افغانستان، امریکاییها دور میز مذاکره نشستهاند و برای رسیدن به یک توافق با طالبان چانه زنی میکنند.
برای طالبان کنفرانس «بُن» و افغانستان پس از آن مشروعیت ندارد و روی همین علت نمیخواهند با حکومت افغانستان داخل گفتوگو شوند. در صورتی که طالبان تصمیم بگیرد با حکومت افغانستان برای توافق رای زنی نماید، آن وقت است که حکومت افغانستان را به رسمیت شناخته است.
خلاف ادعای ریاست جمهوری، دیده میشود که در روند صلح در افغانستان هیچگونه توافق نظر و اجماعی وجود ندارد. در پروسه صلح دیدگاه ریاست جمهوری برای احزاب سیاسی قابل قبول نیست و از احزاب سیاسی برای ریاست جمهوری.
این مسئله بزرگترین چالش برای افغانستان در روند صلح محسوب میشود. حکومت افغانستان و نیروهای سیاسی اگر واقعاً به دنبال نتیجه گرفتن در مذاکرات با گروه طالباناند، باید در این حوزه توافق نظر داشته باشند که چنین نیست.
زلمی خلیلزاد در مصاحبهاش با یکی از رسانههای خصوصی در کابل این موضوع را تایید کرده است که در افغانستان اجماع در پروسه صلح با طالبان وجود ندارد.
رییس جمهور غنی به تازهگی در پیام ویدئویی گفته است، اتفاقی که در زمان حکومت « نجیب » پیش آمد بار دیگر نباید تکرار شود. رییس جمهور غنی تاکید کرد که سازمان ملل متحد در آن زمان به داکتر نجیب صلح وعده داده بود که چنین نشد.
احزاب و نیروهای سیاسی در واکنش به موقف ریاست جمهوری در روند صلح واکنش نشان دادند و رییس جمهور غنی را متهم کردند که از بحث صلح استفاده انتخاباتی و سیاسی میکند.
این باور در احزاب سیاسی زمانی ریشه یافت که رییس جمهور غنی در نشست ژنو، پلان صلح حکومت افغانستان را اعلام کرد و گفت برای رسیدن به صلح در کشور به پنج سال زمان نیاز است.
رییس جمهور غنی که دوست دارد برای یک دوره دیگر به قدرت برسد، خود را برای انتخابات ریاست جمهوری نام نویسی کرده است. احزاب سیاسی آقای رییس جمهور را متهم میسازند که وی تلاش دارد برای دوباره به قدرت رسیدن در افغانستان از موضوع صلح بهره انتخاباتی ببرد.
با این وجود، لازم است که در افغانستان کل نیروها به شمول ریاست جمهوری در گام نخست به یک اجماع دست پیدا کنند و در این روند یک آجندای مشخص داشته باشند. پراکندگی در گفتمان صلح افغانستان را آسیب میزند و روحیه طالبان را تقویت میکند.
طالبان که تاکنون حاضر نشده است با حکومت افغانستان برای رسیدن به یک توافق گفتوگو کند، این را میدانند که در افغانستان اجماع وجود ندارد. برای همین طالبان چند باری اعلام کردهاند که میتوانند با رهبران احزاب سیاسی گفتوگو نمایند.
به باور نویسنده، هرگاه در افغانستان روی چگونگی مذاکره با طالبان و تامین صلح یک اجماع به وجود آمد آن وقت است که میتوانیم انتظار داشته باشیم گروه طالبان و امریکاییها در پروسه صلح خواستهها و شروط ما را جدی بگیرند.