طالبان و القاعده؛ رابطهای که ادامه دارد
این گروه از یک طرف خود را متعهد به توافقنامه صلح و قطع روابط با گروههای تروریستی میداند و چنین گزارشها را مانع و یا اخلالگر برای روند صلح قلمداد میکند، ولی در عمل دیده میشود که جنگ را شدت بخشیده و روابط خود را با این گروهها پیش از گذشته تقویت کرده
عمق روابط گروه مسلح طالبان با شبکههای تروریستی، به خصوص القاعده از موارد قابل نگرانی برای ایالات متحده امریکا در مذاکرات صلح با این گروه بود. روی همین دلیل در توافق صلح میان امریکا و طالبان یکی از مادههای توافقنامه را قطع روابط این گروه با شبکههای تروریستی به ویژه سازمان القاعده تشکیل میدهد. مطابق به این ماده، گروه طالبان به اعضای خودش، فرد یا گروهی از جمله القاعده اجازه نخواهد داد تا از خاک افغانستان علیه امریکا و متحدان آن استفاده کنند و طالبان بر اساس موافقتنامه، باید به اعضای خود دستور دهد که با چنین سازمانهایی همکاری نکنند و اجازه جذب نیرو، آموزش، تمویل و میزبانی به آنها ندهند. اما اخیراً سازمان ملل متحد در گزارشی گفته است که یافتههای تازه نشان میدهد که طالبان به حمایت خود از شبکه القاعده ادامه دادهاند. در این گزارش تیم نظارت بر تحریمهای سازمان ملل آمده است که رهبران ارشد القاعده و صدها جنگجوی این گروه هنوز در افغانستان فعالیت دارند و گروه طالبان با آنها همکاری همه جانبه مینماید.
به طور مثال، در این گزارش در رابطه به روند صلح و چگونگی نقش آفرینی این دو گروه با هم آمده است که در زمان مذاکرات صلح با امریکا، طالبان بارها با شبکه القاعده مشورت و رایزنی کرده و به آنها ضمانت داده که به روابط تاریخی خود با این شبکه احترام میگذارد. گرچه طالبان این گزارش را بیاساس خوانده و گفته است که گزارش به منظور ایجاد اخلال در روند صلح منتشر شده است. اما این گزارش بیشتر از روابط این گروه با شبکه القاعده پرده میبردارد و در گزارش آمده است: در سال ۲۰۱۹ و ۲۰۲۰ شبکه القاعده و طالبان جلسات متعدد درباره مسائل مربوط به عملیات و برنامه ریزی، آموزش و فراهم کردن پناهگاههای امن توسط طالبان برای اعضای شبکه القاعده صحبت کردهاند. شبکه القاعده اکنون به صورت مخفی در ۱۲ ولایت افغانستان همانند: بدخشان، غزنی، هلمند، خوست، کنر، کندز، لوگر، ننگرهار، نیمروز، نورستان، پکتیا و زابل فعال است و مطابق به این گزارش، جنگجویان این شبکه به ۴۰۰ تا ۶۰۰ تن در افغانستان میرسد. در ادامه این گزارش از همکاری شبکه حقانی با شبکه القاعده نیز سخن گفته شده است. بر اساس اسناد این گزارش، ایمنالظواهری رهبر شبکه القاعده با شماری از اعضای شبکه حقانی در فبروری سال ۲۰۲۰ دیدار داشته است و آنان درباره توافقنامه صلح با امریکا و همچنین روند صلح افغانستان با هم مشورت کردهاند، شبکه حقانی بازوی راست گروه طالبان خوانده میشود. در این گزارش آمده است که شخصی به نام یحیی حقانی به عنوان رابط با شبکه القاعده کار میکند. با توجه به گزارش سازمان ملل متحد، دیده میشود که گروه طالبان با شبکه تروریستی القاعده روابط نزدیک و متداوم دارد و این روابط حد اقل میتواند بر سرنوشت صلح و جنگ در افغانستان تاثیر منفی داشته باشد و مواردی را مانند عمق روابط این دو گروه باهم آشکار سازد که طالبان به توافقنامه صلح با امریکا متعهد نیستند. روی همین دلیل جانب شبکه القاعده وعده سپرده که همکاریهای تاریخی را نادیده نخواهد گرفت و عملاً جنجگویان خود را در ۱۲ ولایت کشور به طور فعال برای حمایت از گروه طالبان نگاه داشته است. این موارد نشان میدهد که طالبان با استفاده از روابط نزدیک خود با این سازمان در چند مورد هم اکنون از آن استفاده میکنند، همان گونه که گفتیم از جنگجویان آن در ۱۲ ولایت، از مشورتهای سیاسی آنها به منظور دست یافتن به جایگاه بالا در روند صلح و بدست آوردن پولهای هنگفت از حامیان این شبکه در خاور میانه و آموزشهای نظامی به منظور تقویت صفوف جنگی خود، همچنان از روابط این گروهها به شمول شبکه حقانی، دیده میشود که این سه گروه با هم عملیاتهای مشترک تروریستی انتحاری و تهاجمی به راه میاندازند.
بناءً در این مورد شکی باقی نمیماند که این سه گروه مشترکاً عملیاتهای اخیر را در شهر کابل به راه انداخته باشند؛ زیرا داعش نیز از پذیرش آن انکار نمود.
آنچه از گزارش و روابط این گروه با همدیگر استنباط میشود، این است که طالبان در حال حاضر سیاست دوگانهای را روی دست گرفتهاند. این گروه از یک طرف خود را متعهد به توافقنامه صلح و قطع روابط با گروههای تروریستی میداند و چنین گزارشها را مانع و یا اخلالگر برای روند صلح قلمداد میکند، ولی در عمل دیده میشود که جنگ را شدت بخشیده و روابط خود را با این گروهها پیش از گذشته تقویت کرده و عملاً عملیاتهای مشترک به راه میاندازند و برای این شبکهها پناهگاه امن ایجاد نموده است.
یادداشت: دیدگاههای مطرح شده در مقاله به نویسنده بر میگردد و خبرگزاری دید در این خصوص نظر به خصوصی ندارد.