طویانه و پیامدهای بد اجتماعی آن
طویانه یا پولی که خانواده‌ی دختر از خانواده‌ی داماد می‌گیرد، یک عمل ناخوشایندی است که به مشکلات داغ اجتماعی منتهی شده است؛ اما از دهه‌ها بدین‌سو میان مردم به یک رسم ناپسند اجتماعی رواج پیدا کرده است.
هزینه عروسی در جامعه افغانستان به خاطر سنت‌ها و رواج‌های دست و پاگیر، سنگین و پرهزینه است. هزینه‌ی یک عروسی در اکثریت مناطق افغانستان به طور معمول تا صدها هزار افغانی می‌رسد. بیشتر این هزینه‌ی گزاف، صرف مصارف تجملی و رسم و رواج‌های مانند طویانه‌گیری، شیربها، جهیزیه و عیدی می‌شود.
در زندگی هر جوان افغانی تامین هزینه ازدواج، یکی از دغدغه‌های جدی است که جوانان را مجبور می‌سازند برای تامین آن، سال‌ها کار کنند و به کشورهای خارجی مسافرت کرده و یا حتا قرض بگیرند. جوانی را سراغ نداریم که از هزینه سنگین ازدواج شکایت نکند و برای سپری‌کردن مراسم عروسی با دشواری و سختی‌هایی مواجه نشده باشد.
برخی از شهروندان کشور، از گرفتن پول به عنوان طویانه به هدف تهیه جهیزیه خوشبین هستند، اما متباقی این رسم را نکوهش کرده و دلیل مروج شدن آن را عدم آگاهی از دین اسلام، قوانین نافذه کشور و بی‌سوادی می‌دانند.
شماری از باشندگان کشور از افزایش رسم اخذ طویانه بلند، طبل ناراحتی‌یشان به صدا در آمده است. آنها طویانه و مصارف گزاف ازدواج را منشا اصلی برخی معضلات اجتماعی می‌دانند.
محمد فهیم که تازه از دانشگاه فارغ شده است می‌گوید، عامل اصلی این عرف‌های ناپسند مشکلات فراوانی را همچو روی آوردن به مواد مخدر، کارهای شاقه در خارج از کشور، خودکشی، سرقت، طلاق، محروم شدن جوانان از ازدواج، بیماری‌های روانی، مشکلات خانواده‌گی و فرار دختران از منزل را در بر می‌گیرد.
سمین گل دختری که دو سال از ازدواج‌اش می‌گذرد، شکار این عنعنات ناپسند شده است. او می‌گوید:« خانواده‌ام از خانواده شوهرم پنج لک( ۵۰۰۰۰۰ افغانی) طویانه گرفت، همان بود که از آن زمان تا حال هر روز زیر بار سنگین طعنه‌های خانواده شوهرم تحقیر می‌شوم و مجبور هستم هر نوع خشونت آنها را تحمل کنم.»
محمد نصیر که سه سال می‌شود نامزد است، به خاطر طویانه بلند و مصارف گزاف ازدواج، توانایی ازدواج را ندارد. او اکنون بیکار است و دچار بیماری روانی شده است.
بنابر تحقیقی که صورت گرفته، مصاحبه‌شونده‌گان از سراسر کشور پایین‌ترین رقم طویانه را ۵۰ هزار افغانی و بلندترین رقم آن را یک میلیون و دو صد هزار افغانی گفته‌اند.
شکیلا نظری، رییس اطلاعات و ارتباطات عامه وزارت زنان تاثیر گرفتن طویانه بلند را بر زندگی آینده دختران تاسف‌بار می‌داند و می‌گوید که اخذ طویانه گزاف از سوی خانواده‌ها برای زندگی دختران شان تاثیرات منفی داشته و بدبختی و مشقت را به بار می‌آورد.
به باور وی، اخذ طویانه یک نوع خشونت علیه بانوانان است که دختران بعد از ازدواج با آن مواجه می‌شود که این نوع خشونت‌ها از از سوی خانواده داماد بر تازه‌عروس صورت می‌گیرد.
یونس ذکی، یک‌تن از جامعه‌شناسان کشور اخذ طویانه گزاف را بر ارتباطات اجتماعی و فرهنگی شهروندان کشور زیان‌آور و مخرب می‌داند و می‌گوید، شرایط سخت ازدواج بیشتر جوانان را به مسیر انحرافات سوق می‌دهد، که باعث آزار و اذیت بانوان و ایجاد زمینه ناسالم در جامعه می‌شود.
آقای ذکی می‌افزاید، اذیت و آزار بانوان و یا خیابان‌آزاری ریشه در محرومیت جنسی دارد که باعث عقده‌های جنسی می‌شود.
این در حالی‌ست که اکثریت شهروندان کشور از اخذ طویانه گزاف ناراض هستند و بیشتر خانواده‌ها خواهان محو این عرف ناپسند هستند.
شمیمه احدی- خبرگزاری دید
