فاجعه انسانی در افغانستان؛ جهان نمیداند چه میخواهد و طا-لبان تمایل تمکین ندارند!
اکنون بیش از چهار ماه از خروج چشمگیر نیروهای امریکایی و سایر کشورهای غربی از افغانستان میگذرد. سکتور دولتی افغانستان با کمبود منابع مواجه شده و اقتصاد دچار رکود شده است. بسیاری از پروژه های کمک های انکشافی نیز بدون توجه به اینکه چقدر ضروری باشند، فلج یا لغو شده اند.
اگر وضعیت موجود ادامه یابد، تقریباً کل کشور در سال آینده با فقر شدید مواجه خواهد شد. تا پایان این زمستان، تقریبا کل کشور (۹۷ درصد از جمعیت) ممکن است آنقدر فقیر شوند که بدون کمک نمیتوانند زنده بمانند.
بقیه جهان و به ویژه کشورهای توسعه یافته نباید فکر کنند که میتوانند درها را ببندند و این تراژدی را فراموش کنند. صرف نظر از اصول اخلاقی، بیثباتی ناشی از فروپاشی افغانستان بسیار فراتر از مرزهای این کشور احساس خواهد شد.
تحریمهایی که رهبری طا-لبان را هدف گرفتهاند، اثر معکوس ناخواستهای داشته که مانع توانایی اجنسی های کمکرسان برای جمعآوری و خرج کردن بودجه شده است، اگرچه اکنون نشانههایی از حرکت به سمت حذف این محدودیتهای انحرافی وجود دارد.
جامعه بینالملل باید وارد عمل شود. ابتدا باید پول در دسترس باشد. سازمان ملل در سال ۲۰۲۲ به دنبال جمع آوری ۴/۵ میلیارد دالر برای کمک به آسیب پذیرترین قشر در افغانستان خواهد بود. این طرح برای کمک به بیش از ۲۱ میلیون نفر است که به غذا، سرپناه، دارو و حفاظت نیاز دارند. جامعه بینالمللی مطمئناً میتواند چنین مبلغی را جمع آوری کند.
همچنین باید انعطافپذیری بیشتری در نحوه استفاده از کمکهای مالی وجود داشته باشد. به عنوان مثال، بانک جهانی ۱/۵ میلیارد دالر برای افغانستان در امانت دارد و اخیراً موافقت نامهای را برای انتقال ۲۸۰ میلیون دالر به یونیسف و برنامه جهانی غذا اعلام کرده است. اکنون باید کل این صندوق برای کمک به مردم افغانستان در زمستان امسال در نظر گرفته شود.
همچنین باید امکان استفاده از کمکهای مالی برای پرداخت معاشات کارکنان بخش دولتی و کمک به موسسات افغان در ارائه خدمات اساسی مانند مراقبتهای صحی و آموزش وجود داشته باشد. چنین حمایتی از کارکردهای اساسی دولت به افغانها امید به آینده و دلیل ماندن در کشورشان میدهد.
جامعه بینالمللی باید در مورد نحوه تعامل خود با افغانستان هوشمندتر شود. در حال حاضر، جهان منتظر است تا طا-لبان در هنجارهای مختلف بینالمللی پیشرفت کنند، بدون اینکه مشخص کند چه انتظاراتی از این رژیم دارد. در این میان، طا-لبان یا تمایلی به برآوردن این انتظارات ندارند یا در مورد نیات خود مبهم هستند.
این رویکرد عملاً شکست را تضمین میکند. جامعه بینالملل باید در خواستههای خود بسیار قاطعتر و مشخصتر باشد و همچنین مشارکت بسیار بیشتری داشته باشد. این میتواند شامل کاهش یا لغو برخی تحریمهای اقتصادی، یا بازگرداندن تدریجی کمکهای توسعه بلندمدت، در پاسخ به پیشرفت از سوی طا-لبان در مسائل بینالمللی از جمله حقوق زنان و دختران باشد.
جهان نیاز دارد تا مردم افغانستان را حمایت کند، زیرا عواقب فاجعه بار شکست برای افغانها به تنهایی نخواهد بود و جامعه جهانی تحت تاثیر این شکست قرار خواهد گرفت.