فرار از هرات؛ حمله اخیر طالبان چگونه پایان یافت
بر اساس تخمین‌ها، به طور اوسط روزانه حدود ۱ هزار نفر مسلح از مرز گذشته و وارد افغانستان شدند. کارشناسان می‌گویند، این‌ها عمدتاً جوانان ۱۷ تا ۲۰ ساله پاکستانی هستند و تابلیت‌هایی مصرف کرده‌اند که آن‌ها را قادر می‌ساخت تا ۴۸ ساعت، نخورند، ننوشند و نخوابند
ترجمه و تلخیص: سیدطاهر مجاب – خبرگزاری دید
به رغم یورش چند روز گذشته شبه‌نظامیان طالبان بالای سه شهر بزرگ افغانستان، آن‌ها نتوانستند هیچ یک از آن‌ها را تصرف کنند. نیروهای امنیتی افغانستان توانستند طالبان را از هرات بیرون کنند، از قندهار و لشکرگاه دفاع نمایند و بیش از ۴۵۰ عضو این گروه را در یک روز از بین ببرند. هرچند وضعیت این کشور با خروج ناگهانی نیروهای امریکایی و ناتو وخیم شد، اما عملیات ارتش دولت افغانستان دلیل قوی برای روحیه بخشیدن به مردم بوده است.
به تاریخ ۲ اگست، طالبان وارد هرات شدند و دو پوسته پولیس محلی را در محدوده این شهر تسخیر کردند. با این حال، نیروهای امنیتی افغانستان توانستند شبه‌نظامیان این گروه را فوراً از آن‌جا بیرون کرده و مناطق همجوار هرات را از وجود آن‌ها پاکسازی کنند. دو شهر دیگر که تحت حملات شدید قرار داشت، نیز به تصرف این گروه در نیامد. این حملات خون زیادی ریخت، ده‌ها غیرنظامی در چهار روز جنگ هرات کشته شدند و نبردها در لشکرگاه جان دست‌کم ۳۸ غیرنظامی را گرفت و بیش از ۱۵۰ تن دیگر زخمی شدند.
طالبان نیز متحمل تلفات سنگین شد. تنها در روز دوشنبه، نیروهای امنیتی افغانستان بیش از ۴۵۰ شبه‌نظامی این گروه را در سراسر کشور از پای درآوردند.
به گفته «آندری سرنکو» رییس مرکز مطالعات سیاسی افغانستان، حملات تابستانی طالبان انتظار می‌رفت. این گروه با استفاده از آرامی عید سعید قربان، ۱۰ هزار شبه‌نظامی را از پاکستان و از طریق گذگاه مرزی اسپین بولدک وارد این کشور کردند.
بر اساس تخمین‌ها، به طور اوسط روزانه حدود ۱ هزار نفر مسلح از مرز گذشته و وارد افغانستان شدند. کارشناسان می‌گویند، این‌ها عمدتاً جوانان ۱۷ تا ۲۰ ساله پاکستانی هستند و تابلیت‌های مصرف کرده‌اند که آن‌ها را قادر می‌ساخت تا ۴۸ ساعت، نخورند، ننوشند و نخوابند. این تابلیت‌ها نزد شبه‌نظامیان کشته‌شده یا اسیرشده یافت شده است.
سرنکو می‌گوید طالبان سعی کردند از فصل توفان‌های گرد و غبار که وارد منطقه شده، بهره ببرند. شرایط آب و هوایی کار اداره هوانوردی افغانستان را به مشکل مواجه کرده بود و به هیمن دلیل، از بی-۵۲ امریکایی برای بمباران کردن شبه‌نظامیان در هرات استفاده شد.
آندری سرنکو می‌افزاید: من فکر نمی‌کنم طالبان نمی‌توانند هیچ یک از این شهرها را در آینده تسخیر کنند. دولت اهمیت سیاسی این تأسیسات را کاملاً درک می‌کند و برای دفاع از مراکز بزرگ اداری و ایجاد مناطق امنیتی در اطراف آن‌ها برنامه مشخصی دارد.
از سویی هم، اگرچه چند ماه پیش، بسیاری از نمایندگان مردم و نخبگان سیاسی افغانستان معتقد بودند که رییس جمهور غنی روند مذاکرات صلح را تخریب می‌کند و آشکارا با وی مخالفت می‌کردند، اما اکنون وضعیت به گونه چشم‌گیری تغییر کرده است. بسیاری درک کرده‌اند که کناره‌گیری اشرف غنی هیچ مشکلی را حل نمی‌کند – از آن‌جا که طالبان هیچ برنامه مشخصی ندارد.
با این حال، اساسی‌ترین دلیلی که باعث شد اکثریت مخالفان سرسخت دولت فعلی در کنار آن ایستاده شود، جنایاتی بود که شبه‌نظامیان طالبان در مناطق اشغالی مرتکب شدند. طی چند هفته گذشته، طالبان پسر یک افسر پولیس را ضرب و شتم، یک کمیدین مشهور را اعدام، مکاتب را به آتش کشیدند و محدودیت‌های جدیدی بالای زنان وضع کردند.
با این همه، پس از پاکسازی شهر هرات از وجود طالبان در عصر روز دوشنبه، ساکنان این شهر به خیابان‌ها آمدند و فقط در حمایت از نیروهای امنیتی و خیزش‌های مردمی، فریاد «الله اکبر» سر دادند. به تاریخ ۳ اگست، اقدام مشابهی در حمایت از نیروهای امنیتی و دفاعی افغانستان در کابل اتفاق افتاد.
این هفته، نمایندگان غرب نیز از جنایت‌های طالبان شدیداً انتقاد کردند. آن‌ها گفتند که طالبان وعده داده بودند به حقوق بشر احترام می‌گذارند. اما سفارت امریکا و بریتانیا در کابل برای نخستین بار این گروه را متهم به ارتکاب جنایات جنگی کردند.
سئوال این است که پس از خروج نیروهای خارجی از افغانستان، چه کسانی در میز مذاکره برای ایجاد یک دولت قوی کمک خواهند کرد؟ ضمیر کابلوف نماینده ویژه روسیه در امور افغانستان می‌گوید که حدود یک سوم شبه‌نظامیان طالبان، از جمله برخی فرماندهان آن‌ها، افراطی هستند.
