فروپاشی مذاکرات دوحه، ضربه ناخوشایند برای پاکستان
ختم مذاکرات طالبان و عدم قطعیت در مورد این که دولت ترامپ چی دیدگاهی نسبت به اسلامآباد دارد، نشان میدهد که کمک امریکا برای کاهش درد مالی پاکستان ممکن است دشوار باشد.
فروپاشی مذاکرات بین امریکا و طالبان شکست زودهنگام برای پاکستان است که امیدوار بود تلاشهایش برای آوردن شبه نظامیان دور میز مذاکره، پاداش تقویت اقتصادی و حمایت ایالات متحده در نزاع این کشور با هند بر سر مسئله کشمیر را داشته باشد.
عمران خان نخستوزیر پاکستان وعده داده است شعار اصلی را در نشست عمومی سازمان ملل متحد در مورد اقدام هند در منطقه مورد مناقشه هیمالیا بلند خواهد کرد که وی آن را پاکسازی قومی توصیف کرده و نسبت به «نسل کشی محتمل» هشدار داد.
اما پاکستان نیاز به سرمایه سیاسی دارد اگر میخواهد جامعه جهانی را برای برخورد با هند ترغیب کند که در گذشته برای به چالش کشاندن دهلی نو بر سر مسئله کشمیر بیمیل بوده است.
کمک به ایالات متحده در آرزویش برای ترک افغانستان بعد از ۱۸ سال جنگ، به عنوان فرصتی برای بازگشت دوباره به کتابهای خوب واشنگتن دیده میشود که سالها متهم به سیاست دوگانه بوده است.
برای لحظه کوتاهی در ماه جولای، به نظر میرسید که این امر کار میکند.
رییس جمهور ترامپ با اعلام تمایلش برای میانجیگری در مورد کشمیر، خان را در واشنگتن خوشحال کرد؛ هند و پاکستان دوبار با هم بر سر مسئله کشمیر جنگیدند از زمان ختم استعمار انگلیس در سال ۱۹۴۷٫
دهلی نو موضع خود را تکرار کرد که کشمیر مسئلهای کاملاً دو جانبه با اسلامآباد است و احتمال میانجیگری خارجی را رد میکند، اما هنوز هم، ستاره پاکستان بار دیگر در واشنگتن ظاهر شد.
کمک کوتاه مدت بود:
ماه گذشته، نخستوزیر نارندرا مودی وضعیت امنیتی را در منطقه کشمیر تحت کنترول هند به دست گرفت و وضعیت خودمختار این منطقه را ملغی کرد که خشم پاکستان را برانگیخت.
و در حالی که اسلامآباد برای دستیابی به حمایتهای بینالمللی از موضع خود در مورد کشمیر تلاش کرد، در یک پیچ و تاب جداگانه، ترامپ به طور ناگهانی مذاکرات با طالبان را قطع کرد و تقریباً یک سال از تلاشهای پر دردسر برای رسیدن به توافق را که زمینه خروج نیروهای امریکایی را مساعد میکرد، از بین برد.
پاکستان سالها خواهان حل و فصل سیاسی مسئله افغانستان بود و از نفوذش بالای طالبان استفاده کرد تا مذاکرات با امریکا را تسهیل کند. این کشور امیدوار بود نتیجه موفق به سرمایه سیاسیاش – به ویژه در مورد کشمیر – کمک کند.
ماریا مک دونالد کارشناس شبه نظامیان در کشمیر میگوید:« اگر ایالات متحده ثبات را به افغانستان بیاورد، آنها نمیتوانند به آسانی به اقدام هند در کشمیر پاسخ دهند، بنابر این، این مسائل مطمئنا با هم ارتباط دارد.»
خان، هفته گذشته به خبرنگاران گفت که وی با رییس جمهور ترامپ روز دوشنبه ملاقات میکند و از وی میخواهد مذاکرات با طالبان را دوباره آغاز کند.
زمان های دشوار:
فروپاشی مذاکرات در یک زمان خاص در پاکستان به وقوع پیوست، جایی که ناامیدیها پس از یک سال حکومت خان همچنان ادامه دارد و اقتصادی که تحت فشار شدید قرار دارد. مقامات تلاش میکنند ضمن کاهش هزینهها تحت توافقنامه صندوق بینالمللی پول، درآمد خود را افزایش دهد.
آنها همچنان در مقابل گروه اقدام مالی – نهاد مانیتور کننده ضدپولشویی مستقر در پاریس که تهدید کرده پاکستان را به دلیل عدم موفقیتش در مبارزه با تأمین مالی تروریزم در لیست سیاه قرار دهد – که قرار است ماه آینده تصمیم خود را بگیرد، مقاومت میکند.
گرایم سمیت مشاور گروه بینالمللی بحران میگوید:« پاکستان در شرایط سخت اقتصادی قرار دارد و واقعاً میتواند از برخی از حسن نیت امریكا و متحدانش استفاده كند.»
ختم مذاکرات طالبان و عدم قطعیت در مورد این که دولت ترامپ چی دیدگاهی نسبت به اسلامآباد دارد، نشان میدهد که کمک امریکا برای کاهش درد مالی پاکستان ممکن است دشوار باشد.
زاهد حسین تحلیلگر میگوید:« پاکستان خیلی روی این مذاکرات سرمایهگذاری کرده است. پایان ناگهانی آن … شکست است.»
تأثیر قابل توجه
خان، اکنون با امر ناخوشایندی هوازدگی افزایش فشار کاح سفید رو به رو شده که بیشتر علاقهمند افغانستان است تا کشمیر.
کابل و واشنگتن مدتهاست پاکستان را به پناه دادن و حمایت از طالبان متهم میکند، امری که پاکستان را رد میکند.
رحیم الله یوسفزی کارشناس مسائل امنیتی میگوید که با ختم گفتوگوها، واشنگتن احتمالاً فشارها را بر اسلامآباد یک بار دیگر افزایش خواهد داد تا طالبان را تحت فشار قرار دهد.
این گروه شبه نظامی اعلام خشونتهای بیشتر کرده، اما دروازه را برای گفتوگو باز گذاشته است در حالی که امریکا بر روی شرایط خاصی پافشاری میکند.
یوسفزی میگوید:« این امر به معنای نوعی کار بیشتر از سوی پاکستان است.»
اما عایشه صدیقه کارشناس نظامی پاکستان استدلال میکند که اسلامآباد هنوز هم یک کارت برای بازی کردن دارد.
او میگوید:« آنها نفوذ قابل توجهی برای گفتوگو با طالبان دارد که اگر کاملاً طبق خواسته اسلامآباد عمل نکنند. آنها (پاکستان) میتواند تلاش کند تا آنها را قانع سازد.»