در مراسم بزرگداشت از سومین سالگرد درگذشت مارشال محمد قسیم فهیم در کابل، بر زنده‌نگهداشتن آرمان مجاهدین و یکصدایی بر علیه دشمنان افغانستان تاکید شد.
این مراسم روز چهارشنبه در تالار لویه جرگه در کابل برگزار شد.
عبدالله عبدالله، رییس اجرایی گفت که مارشال فهیم کاروان مجاهدین را خوب رهبری کرد و امروز جایش در بین بزرگان جهاد خالی است.
حامد کرزی، رییس‌جمهور سابق نیز از مارشال فهیم به عنوان شخصیتی وطندوست، خدمت‌گذار و دلسوز این خاک و وطن یاد کرد و گفت که یگانه هدف و آرزوی مارشال تامین صلح و امنیت در افغانستان بود.
محمد محقق، معاون دوم ریاست اجرایی نیز از مارشال فهیم به عنوان یک استوانه اساسی مجاهدین در کشور یاد کرد و گفت که ایستادگی او پس از شهادت قهرمان ملی احمدشاه مسعود، سبب پیروزی مجاهدین بر علیه تروریزم طالبانی شد.
آقای فهیم هنگام وفات، معاونت اول ریاست جمهوری را بر عهده داشت و یکی از شخصیت‌های تاثیرگذار در سیاست افغانستان بود.
تحلیلگران هم می‌گویند که مارشال فهیم، معمار و پایه‌گذار یک دوره تاریخی برای مجاهدین و نظام نوبنیاد افغانستان بود؛ زیرا مارشال فهیم در پل‌زدن میان جهاد و سیاست یا به بیان رساتر مجاهدین و قدرت سیاسی در افغانستان، نقش و توانایی بی‌بدیل و منحصر به فردی داشت و اگر امروز مجاهدین در نظام سیاسی افغانستان، نقشی سازنده و حیاتی ایفا می‌کنند، بی‌تردید این امر را مرهون ایده‌های بلندنظرانه آقای فهیم هستند.
مارشال فهیم و نقش مهم و موثری که او در پیوند دادن مجاهدین و سیاست ایفا کرد و رهبران و فرماندهان مجاهدین را از سنگرهای گرم جهاد و مقاومت به عرصه فعالیت‌های سیاسی و مبارزات آرام و صلح‌جویانه مبتنی بر خرد و عقلانیت سیاسی سوق داد، در تاریخ کارکردهای سیاسی مجاهدین، جاودانه خواهد شد.
او در عین حال و با وجود آنکه همواره چهره‌ای مهم و موثر در سازوکار سیاسی جدید متشکل از مجاهدین سابق و تکنوکرات‌های بازگشته از غرب بود، همواره به دوره‌های جهاد و مقاومت افغانستان به عنوان یک ارزش غیر قابل جایگزین و جاودانه نگاه می‌کرد و این مهم را در عرصه عمل سیاسی نیز به مثابه چراغ راه، نشانه هدایت، مسیر رستگاری و رمز پیروزی و پایداری، همیشه پاس می‌داشت و به آن ارج قایل بود.
از این منظر، رویکرد اصلی مارشال فهیم به مثابه یک سیاست‌مرد مجاهد به عرصه سیاست و حکومت و قدرت، بر دیدگاه‌های ارزش‌مدارانه او در زمینه جهاد و مقاومت، استوار بود و از این منظر، می‌توان او را مغز متفکر تعمیم و تسری نگاه جهادی به عرصه خدمت سیاسی، لقب داد.
اعتدال، عقلانیت، میانه‌روی و رویکردی معقول به مسایل کلان ملی هم از دیگر شاخصه‌های معاون فقید ریاست جمهوری افغانستان بود؛ ویژگی‌هایی که از او همواره شخصیتی قابل اعتنا و احترام و یک وزنه ارزشمند ملی می‌ساخت و همین شاخصه‌ها بود که امروزه حتی منتقدانش نیز از او به عنوان یک پیشگام یک دوران برای مجاهدین یاد می‌کنند و توصیه می‌نمایند که اگر رهبران و فرماندهان مجاهدین به دنبال جایگاه و منزلتی برای این طیف سیاسی مهم در افق تحولات سیاسی امروز و آینده افغانستان هستند، می‌بایست از روش‌های کاربردی در عرصه سیاست عملی مارشال فهیم، بهره بگیرند.
بی‌تردید همین ویژگی‌ها و شاخصه‌ها بود که درگذشت نا به هنگام او را به ضایعه‌ای ملی تبدیل کرد؛ ضایعه‌ای که اگر رخ نمی‌داد، بی‌تردید هرگز شاهد بروز بحران‌ها و تنش‌های خطرآفرین و بی‌ثبات‌کننده پس از انتخابات بحث برانگیز ریاست جمهوری در سال ۹۳ هم نمی‌بودیم و انتخابات، دموکراسی و نظام، به مسیر اصلی خود ادامه می‌داد؛ زیرا فهیم که در کوران حوادث و بحران های بزرگ، پخته و آبدیده شده بود، با استفاده از نفوذ و قدرت سیاسی و کاریزماتیک خود و تجربه ارجمندی که در زمینه مدیریت بحران داشت، می‌توانست هردو سوی صف‌آرایی‌های تنش‌آلود سیاسی پس از انتخابات ریاست جمهوری را به در پیش گرفتن یک راه معقول و میانه و کم‌هزینه وادار کند و از قطب بندی‌های ویرانگر پس از آن، جلوگیری نماید.
با این حال، مارشال فهیم به عنوان آغازگر یک دوران ماندگار در تاریخ جهاد و سیاست افغانستان درگذشت و اینک این مسئولیت سنگین و سترگ بر عهده نسلی از مجاهدان و سیاست‌مردان است تا با تأسی از ایده‌های سازنده مارشال، یک افغانستان مقتدر، باثبات و دارای حکومتی فراگیر با حضور همه طیف‌های سیاسی از جمله مجاهدین را پایه‌گذاری کنند.
علی راحل- خبرگزاری دید
