محدودیت‌های طا-لبان، توهین به منشور سازمان ملل است
ترجمه و تلخیص: سیدطاهر مجاب – خبرگزاری دید
خبرگزاری دید: یک موضوع برجسته در آجندای جهان، این است که حقوق زنان و دختران حذف‌شدنی نیست. کاملاً منطقی است که دیپلمات‌ها از طا-لبان بخواهند آموزش دختران و زنان در هر سنی را احیا و موانع آموزشی فراتر از صنف ششم را بردارند. طا-لبان شکایت دارند که چنین خواسته‌هایی به منزله مداخله خارجی در امور افغانستان است، اما واقعیت سیاسی این است که محدودیت‌های طا-لبان بر حقوق زنان افغانستان، توهین به نخستین واژه‌های منشور سازمان ملل است.
گروه بین‌المللی بحران در مطلبی با عنوان “بازنگری گفت‌وگو با طا-لبان” نگاشته که هرچند طا-لبان خواسته‌ها در مورد برداشته شدن محدودیت‌ها بر حقوق زنان را مداخله در امور افغانستان می‌پندارند، اما واقعیت سیاسی این است که این محدودیت‌ها توهین به نخستین کلمات در منشور سازمان ملل متحد است.
با گذشت بیش از دو سال از بازپس‌گیری قدرت توسط طا-لبان در افغانستان، دیپلمات‌های سراسر جهان تلاش کرده‌اند تا در گفت‌وگوها با طا-لبان پیشرفتی‌هایی داشته باشند، اما ناکام بوده‌اند.
با این حال سهم بزرگی از قصورات متوجه طا-لبان است که از مصالحه در مورد پالیسی‌های افراطی شان در مورد حقوق زنان یا عدم فراگیر بودن حکومت در ازای وعده‌های روابط بهتر با دولت‌های خارجی و نهادهای جهانی خودداری می‌کنند. اما تأثیر این بن‌بست نه بر خود طا-لبان که بر مردم افغانستان، به‌ویژه زنان، که یکی از بدترین بحران‌های اقتصادی و بشردوستانه جهان را تجربه می‌کنند، تا حدی به دلیل منزوی شدن افغانستان است.
زمان آن فرا رسیده است که قدرت های خارجی، به ویژه منطقه غرب، پالیسی خود را در مورد نحوه برخورد با حاکمان کابل بازنگری کنند.
گروه بحران در این مطلب می‌گوید که یک موضوع برجسته در آجندای جهان، این است که حقوق زنان و دختران حذف‌شدنی نیست. کاملاً منطقی است که دیپلمات‌ها از طا-لبان بخواهند آموزش دختران و زنان در هر سنی را احیا و موانع آموزشی فراتر از صنف ششم را بردارند. طا-لبان شکایت دارند که چنین خواسته‌هایی به منزله مداخله خارجی در امور افغانستان است، اما واقعیت سیاسی این است که محدودیت‌های طا-لبان بر حقوق زنان افغانستان، توهین به نخستین واژه‌های منشور سازمان ملل است.
برای هشدار به طا-لبان، سازمان ملل تا کنون منصوب دولت قبلی را در کرسی افغانستان در نیویارک حفظ کرده است. اگر طا-لبان واقعاً خواهان گرفتن این کرسی در مجمع عمومی این سازمان هستند، باید کمیته سازمان ملل را متقاعد کنند که آن‌ها می‌توانند از اصول بنیادی این سازمان دفاع کنند.
در ادامه این تحلیل آمده که بسیاری از کشورهای مسلمان نسبت به فرمان‌های طا-لبان مبنی بر منع زنان از کار، تحصیل و زندگی عمومی ابراز وحشت کرده‌اند. به نظر می‌رسد سیاست‌های طا-لبان در مورد زنان همچنان مانع این گروه برای تصاحب کرسی افغانستان شود.
با توجه به این‌که اعضای محافظه‌کار طا-لبان به اعمال سیاست‌های سختگیرانه شان ادامه می‌دهند، اما دیپلمات‌ها نباید از تلاش‌ها دست بردارند. آن‌ها باید به جست‌وجوی راه‌هایی برای ایجاد فاصله بین دیدگاه‌های فوق محافظه‌کارانه طا-لبان در مورد جنسیت و عدم حضور این کشور در صحنه جهانی ادامه دهند و برای این کار خود را برای مذاکرات طولانی آماده کنند.
در بخش دیگر این تحلیل گفته شده که طا-لبان کثرت‌گرایی را از بین می‌برند و برای این کار فعالیت احزاب سیاسی را ممنوع کرده‌اند. امری که استعداد طبقه پر جنب‌و‌جوش سیاسی افغانستان را به طور غم‌انگیزی هدر می‌دهد و تعهدات این کشور تحت میثاق بین‌المللی حقوق مدنی و سیاسی را نادیده می‌گیرد، اما فشار خارجی برای تعیین نوع حکومت در کابل کارساز نیست. واضح بگوییم، فشار بین‌المللی برای همه‌شمول بودن حکومت همیشه موضوع اجباری نبوده است: گاهی اوقات، فقط شامل پیشنهادهای خوش‌نیت بوده است. دیپلمات‌ها در دیدار با مقامات طا-لبان توصیه کرده‌اند که با شفافیت بیشتر، پاسخگویی به شهروندان و شامل شدن زنان و اقلیت‌ها در نهادهای اداری، حکومت کنند.
یک دیپلمات که سال‌ها با طا-لبان گفت‌وگو کرده است، گفته که حاکمان جدید کابل تا حدی باید از دولت‌های ساقط شده قبلی درس بگیرند، زیرا نتوانسته‌اند همه افغانستانی‌ها را شامل حکومت بسازند: “فرآیندی که به مردم افغانستان کمک کند صدای بیشتری در حکومت‌داری داشته باشند، ثبات را تقویت می‌کند و به طور بالقوه منجر به نتایج بهتر برای مردم افغانستان می‌شود.”
از سویی هم، هرج و مرج و خونریزی دو دهه مداخله نظامی به رهبری ایالات متحده به اعتبار خارجی‌ها آسیب رسانده است.
در ادامه این مطلب آمده که همه موارد فوق در دفعات بعدی که طا-لبان به یک گردهمایی دیپلماتیک دعوت می‌شوند، پیامدهایی در پی خواهد داشت. مقامات سازمان ملل متحد در حال بررسی نشست دیگری در دوحه در اواخر سال ۲۰۲۴ هستند که بازهم نمایندگان ارشد در امور افغانستان در آن شرکت خواهند کرد. به نظر می‌رسد دبیر کل سازمان ملل خود در این نشست شرکت نمی‌کند، اما حضور دیپلمات‌ها می‌تواند برای بحث عملی درباره یک موضوع متمرکز، شاید مسایل اقتصادی، مفید واقع شود. این رویکرد به احتمال زیاد آغاز یک گفت‌وگوی معنادار خواهد بود، زیرا اگر آجندا چشم‌انداز نتایج ملموس در پی داشته باشد، طالبان ممکن مایل به مشارکت در آن باشند.
گروه بحران همچنین گفته که نقش نماینده جدید سازمان ملل در صورت منصوب شدن، باید روشن شود.
تحلیل گروه بحران این است که مسیر به رسمیت شناسی رژیم طا-لبان طولانی و پر از فراز و نشیب خواهد بود. با توجه به این امر، گفت‌وگوها با طا-لبان باید دقیق باشد، اما برخی مسایل کنار گذاشته شود.
نویسنده: گریم اسمیت
منبع: ICG – گروه بین‌المللی بحران
