وقتی مقامات استخباراتی افغانستان با همکاری بازرسان بینالمللی، حمله تروریستی ماه گذشته در قندهار را که منجر به کشتهشدن معاون والی قندهار و دیپلوماتهای اماراتی شد، بررسی می کردند؛ دریافتند که مظنونین با یک مدرسه دینی افراط گرا در پاکستان مرتبط هستند.
صدیق صدیقی، سخنگوی وزارت امور داخله افغانستان گفت که این حمله در مدرسه«مولوی احمد» در منطقه چمن کویته، طراحی شده بود.
این تحقیقات، ارتباط برخی مدرسهها(مدارس دینی اسلامی) در پاکستان را با طالبان افغان واضحتر ساخت، مدرسههایی که با دولت افغانستان و امریکا میجنگند.
به گفته مقامات استخباراتی افغانستان و پاکستان، سی هزار مدرسه در سراسر پاکستان فعالیت میکند که بسیاری آنها قانونی و شدیداً پیرو آموزشهای مذهبیاند، اما هزاران مدرسه دیگر ثبتشدهی دولت نیست و در حال آموزش و نیز اماکن سربازگیری برای شبهنظامیان و طالبان هستند.
بیشتر فعالیتهای نظامیان در بلوچستان متمرکز شده- جایی که ۵۵۰۰ باب مکتب به عنوان مدارس شبانهروزی فعالیت میکنند- که بسیاری آنها از دید دولت دور اند و در حال آموزش و پرورش افراد، برای حملات تروریستی هستند.
مدارس مذهبی ثبتناشده
کارشناسان میگویند؛ فراوانی مدارس ثبتناشده در سراسر پاکستان، باعث افزایش نزاع و اختلاف، میان افغانستان و پاکستان نیز شدهاست. این مکتبها، از لحاظ ایدئولوژی، دانشآموزان را پرورش داده و برای طالبان سرباز فراهم میکنند.
خادم حسین، یکی از تحلیلگران امنیتی پاکستان، به«صدای امریکا» میگوید: شما مدرسهها را در هر سرک میبینید و آنها افراطیگری را در هر خانه، قریه و جامعه پاکستان ترویج میکنند.
طبق آمار دولت ایالتی بلوچستان، بیش از ۵ هزار افغان در حال آموزش در مدرسههای این ولایت هستند. بر اساس گزارشها، ملا هیبتالله، رهبر طالبان، یک مدرسه را در کچلک، نزدیک مرکز ولایت کویته باز کردهاست.
نصیر قیصر خان، یک مقام ولایتی در ولسوالی«قلعه عبدالله» گفت که ۱۹۱ مدرسه دینی در این ولسوالی فعالیت دارد که ۲۱ باب آن ثبتناشده است و ۲۰ درصد دانشآموزان آن افغان هستند.
واشنگتن و کابل، همواره پاکستان را متهم به پناهدادن مخالفان مسلح دولت افغانستان، میکنند.
طبق گزارشات استخبارات امریکا، گروههای افراطی که شبهنظامیان را در افغانستان حمایت میکند، مدرسههای دینی سراسر پاکستان را زیرکنترل دارد.
سال گذشته، دولت ایالتی خیبر پختونخواه، از اختصاص ۳ میلیون دالر کمک مالی به دارالعلوم حقانیه شدیداً انتقاد کرد.
ارتباطات بودجه
امین حُسنتشاه، وزیر ایالتی پاکستان در امور مذهبی، به صدای امریکا گفت: بودجه این مدارس مذهبی معمولاً از کشورهای عرب و دیگر کشورها دریافت میشود.
وی افزود: دولت از این پولها و اینکه چطور مصرف میشود، نظارت میکند.
این مقام پاکستانی همچنان گفته است:«ما میخواهیم مطمئن شویم که این پولها برای رشد افراطیت از طریق مدارس اسلامی در پاکستان استفاده نمیشود.»
محمد میر، مدیر یک مدرسه دینی و عضو کمیته مدرسههای دینی در بلوچستان نیز گفت: من امیدوارم که دولت در از بینبردن مکاتب رادیکال مذهبی، به وعده خود عمل کند.
گفتنی است که ملا عمر، رهبر پیشین گروه طالبان، جلالالدین حقانی، رهبر سابق شبکه حقانی و شماری دیگر از اعضای شناختهشده گروه تروریستی طالبان، از جمله کسانی بودهاند که در مدرسه دینی«حقانیه» آموزش دیدهاند.
منبع صدای امریکا
مترجم: طاهر مجاب