مذاکرات برای تشکیل دولت فراگیر باید آغاز شود/ روند دوحه صلح نیاورد
خبرگزاری دید: حامد کرزی رییس جمهور پیشین گفته که جامعه جهانی نباید به دنبال برکناری اجباری حکومت موقت طا-لبان از قدرت باشد، بلکه باید گفت‌وگوی همه‌جانبه میان‌افغانی برای بهبود سیاست‌های آن‌ها تشویق و آغاز شود.
کرزی که از سال ۲۰۰۲ تا ۲۰۱۴ به‌عنوان اولین رهبر منتخب دموکراتیک این کشور خدمت کرد، در مصاحبه‌ای نادر با کیودو نیوز گفت که طا-لبان باید آموزش دختران را فوراً از سر بگیرند و این می‌تواند گامی برای تبدیل شدن به «مشروعیت» باشد و حکومت «به رسمیت شناخته» شود.
کرزی تأکید کرده که با این حال، حذف اجباری طا-لبان از قدرت راه پیش رو نیست.
کرزی در این مصاحبه که در محل اقامتش در کابل انجام شده، گفته است: ما دیگر خواهان درگیری در این کشور نیستیم. درگیری اوضاع را حتی بدتر از امروز خواهد کرد.
ما خواهان فروپاشی رژیم یا انشعاب رژیم نیستیم. ما به اندازه کافی آن را در افغانستان شاهد بودیم. ما خواهان بهبود در سیاست هستیم.
وی در حالی که اصرار کرده که زنان و دختران «فوراً» به مکتب بازگردند، خواستار گفت‌وگوهای میان‌افغانی با حضور همه گروه‌های قومی، که برخی از آن‌ها به مبارزه علیه طا-لبان ادامه می‌دهند، «هرچه زودتر» شده است.
او از توضیح در مورد جدول زمانی خاص برای مذاکرات خودداری کرد.
کرزی گفته که اگرچه طا-لبان، یک جنبش اسلام‌گرای تندرو، ضرورت گفت‌وگو را درک می‌کند، اما قبل از شروع این روند، زمان و آمادگی لازم است.
او گفته است: در موضوع آموزش دختران، اکثریت طا-لبان با آن موافق هستند. شکی در آن نیست. در مورد بحث افغانستان، آن‌ها نیاز به آن را درک می‌کنند.
بسیاری از افغانستانی‌ها بر این باورند که کشورهای غربی بدون در نظر گرفتن فرهنگ و شرایط محلی، جدول زمانی بسیار شتابزده را در روند بازسازی وضع کردند.
رییس جمهور سابق با انعکاس این دیدگاه گفته است: ما باید از اشتباهات خود درس بگیریم. باید از تاریخ درس بگیریم.
کرزی در این مصاحبه بارها تاکید کرده که نقش گفت‌وگو برای یافتن بهترین شکل حکومتداری آینده کشور است و عقلانیت تغییر به سیستم فدرال را مورد تردید قرار می‌دهد.
او گفته که این کشور به «یک دولت قوی و کارآمد، اما دولتی که اختیارات را به طور گسترده در نهادهای محلی بگستراند» نیاز دارد.
به گفته دیپلمات‌ها و کارشناسان منطقه، طا-لبان بعید است حداقل در آینده نزدیک تقسیم قدرت با نیروهای مخالف را بپذیرند.
با این حال، کرزی گفته که او بدبین نیست زیرا معتقد است که افغانستان «به اندازه کافی بزرگ» است که بتواند همه گروه‌ها را در خود جای دهد.
کرزی: ما باید ترتیبی اتخاذ کنیم که به موجب آن هر دو طرف، طا-لبان و دیگر افغانستانی‌ها، درک کنند که کشور به اندازه کافی برای همه بزرگ است. این کشور برای همه به اندازه کافی بزرگ است، منظورم از نظر سیاسی و اقتصادی است.
کرزی با نگاهی به روند ۲۰ ساله بازسازی و دموکراسی‌سازی به رهبری ایالات متحده و متحدانش مانند جاپان گفته که دستاوردها و اشتباهات زیادی از سوی جامعه جهانی و افغان‌ها صورت گرفته است.
او گفته است: شکست دموکراسی در افغانستان پاسخ مردم عادی افغانستان نبود. آن‌ها دموکراسی را پذیرفتند. این یک سوءمدیریت از سوی دولت وقت و جامعه جهانی و حامیان آن بود.
بسیاری از افغانستانی‌ها در داخل و خارج از کشور روند بازسازی را شکست خورده خوانده اند.
با این حال، کرزی بارها گفته است که روند بازسازی میراث بسیار مثبتی برای افغانستان به‌ویژه در زمینه‌های آموزش، مراقبت‌های پزشکی و ایجاد زیرساخت‌ها به همراه داشته است.
او گفته است: از نظر بازسازی و کمک، جامعه بین‌المللی به رهبری ایالات متحده بسیار خوب عمل کرد. جاپان عالی عمل کرد. این (یکی از) بزرگ‌ترین مشارکت کنندگان در بازسازی افغانستان بود.
اما کرزی گفته که این دستاوردها تحت الشعاع «اشتباهات گسترده» نیروهای امریکایی و برخی از نیروهای افغان قرار گرفته است.
کرزی: بزرگ‌ترین اشتباه… فعالیت‌های نظامی سنگین نیروهای خارجی و نیروهای دولتی خودمان بود که هزاران غیرنظامی کشته یا مجروح شدند.
او اعتراف می‌کند که آسیب‌های جانبی اعتماد مردم به دولت را تضعیف کرد و در نهایت به تقویت حمایت از طا-لبان منجر شد.
رییس جمهور پیشین توافقی که در سال ۲۰۲۰ بین ایالات متحده و طا-لبان به دست آمد را بزرگ‌ترین دلیل فروپاشی دولت قبلی عنوان کرد.
کرزی در پاسخ به این سوال که آیا فکر می‌کند که ایالات متحده به طا-لبان چراغ سبز نشان داده است تا کشور را با زور تصرف کنند – کاری که آن‌ها در ماه اگست ۲۰۲۱ انجام دادند، کرزی پاسخ داد: این چیزی است که اتفاق افتاد.
وی از پرداختن به جزییات خودداری کرد اما گفته است: تصور این است که روند دوحه برای صلح نبوده است. مردم افغانستان اکنون به این باور دارند.
