از سرگیری مذاکرات در دوحه به دنبال فعالیتهای دیپلماتیک، از جمله جریان مداوم سفر مقامات به پاکستان و دیدار با جنرال قمر جاوید باجوا رییس قدرتمند ارتش پاکستان صورت میگیرد
با افزایش خشونتها، طرفهای درگیر در افغانستان به میز مذاکره برگشتند و به بیش از یک ماه تأخیر پایان دادند. امید این است که دو طرف روی کاهش خشونت و در نهایت آتشبس به توافق برسند.
محمد نعیم سخنگوی طالبان دوشنبه شب گفته که گفتوگوها در قطر از سر گرفته شده است. هیچ جزئیاتی نداشت، جز فضای دوستانه، تعهد به ادامه گفتوگوها و اعلان اینکه تنظیم آجندا اولویت است.
وقتی مذاکرات چند روز پس از آغاز در ماه جنوری، ناگهان خاتمه یافت، دو طرف فهرست موضوعات آجندای خود را فرستادند. وظیفه اکنون این است که طرفها فهرستهای خود را گزینش، روی مواردی که باید مذاکره شود به توافق برسند و به ترتیب آنها را حل کنند.
اولویت حکومت افغانستان، واشنگتن و ناتو کاهش جدی خشونتها است که منجر به آتشبس گردد. طالبان گفتهاند که این موضوع قابل مذاکره است، اما تا کنون در برابر هر گونه آتشبس فوری مقاومت کردند.
واشنگتن در حال بازنگری توافقنامه صلح ۲۰۲۰ است که توسط دولت ترامپ و طالبان امضا شد. توافقی که خواستار خروج نهایی نیروهای بینالمللی در ماه می است. طالبان حتی پیشنهاد تمدید کوتاهمدت را رد کردند، اما در واشنگتن اجماع برای تأخیر مهلت خروج در حال قوت گرفتن است.
حتی پیشنهاد حفظ نیروهای کوچک اطلاعاتی که روی مبارزه با تروریزم و وابستههای گروه تروریستی داعش در شرق افغانستان متمرکز باشد، نیز مطرح است.
اما نه واشنگتن و نه ناتو تاکنون در مورد سرنوشت حدود ۱۰ هزار نیرو، به شمول ۲ هزار و ۵۰۰ سرباز امریکایی در افغانستان، تصمیمی را اعلان نکردند. دولت بایدن با تأکید بر راهحل سیاسی به جنگ طولانی در افغانستان، زلمی خلیلزاد را حفظ کرد؛ مردی که در مورد توافقنامه صلح ایالات متحده با طالبان مذاکره کرد و تا کنون از هرگونه اظهارات قطعی در باره مسیر پیشرو خودداری کرده است.
از سرگیری مذاکرات در دوحه به دنبال فعالیتهای دیپلماتیک، از جمله جریان مداوم سفر مقامات به پاکستان و دیدار با جنرال قمر جاوید باجوا رییس قدرتمند ارتش پاکستان صورت میگیرد. پاکستان در کشاندن طالبان به میز مذاکره و فشار بالای آنها جهت کاهش خشونتها مهم دیده میشود. از آنجا که رهبری این گروه در پاکستان است.
همین هفته گذشته، جنرال فرانک مککنزی رییس ستاد فرماندهی ایالات متحده موسوم به (سنتکام) در اسلامآباد بود، همانطور که ضمیر کابلوف نماینده ویژه رییس جمهور پوتین و مطلق بن ماجد القحطانی نماینده ویژه وزارت خارجه قطر نیز در آنجا بود. انتظار میرود عمر داودزی نماینده ویژه رییس جمهور غنی نیز روز چهارشنبه به اسلامآباد برود.
هرچند این جلسات عاری از جزئیات بود، اما افغانستان موضوع برجسته و به گفته مقامات آگاه از این گفتوگوها، کاهش خشونتها و در نهایت آتشبس مسئله غالب بحثها بوده است.
پاکستان که هنوز هم میزبان ۱.۵ میلیون مهاجر افغانستان است، همواره میگوید راهحل بحران افغانستان سیاسی است.
فعالیتهای دیپلماتیک اخیر در اسلامآباد همزمان است با نشستها در مورد پاکستان در پاریس، جایی که گروه ویژه اقدام مالی در مورد تأمین مالی تروریزم و پولشویی تحقیق میکند. پاکستان هم اکنون در فهرست خاکستری این گروه قرار دارد؛ آخرین مرحله قبل از فهرست سیاه که به طور جدی توانایی این کشور را برای گرفتن پول از بین میبرد.
شمار کمی از تحلیلگران انتظار دارند که پاکستان در فهرست سیاه قرار گیرد، لیستی که اکنون فقط ایران و کوریای شمالی را شامل میشود، اما اسلامآباد به شدت تلاش میکند خود را از فهرست خاکستری بیرون کند. در حالی که پاکستان متحدانی چون چین، از جمله ۳۷ کشور عضو گروه اقدام مالی (FATF) را دارد، اما حمایت روسیه و امریکا برای بیرون شدن از این فهرست حیاتی است.
مسائل پیشرو برای دولت افغانستان و طالبان هنوز بسیار پردردسر است و مشخص نیست کدام کشور از نفوذ کافی بالای هر دو جانب برخوردار است تا روی توافق صلح پایدار فشار آورد.
رییس جمهور اشرف غنی آشکارا حکومت موقت را رد کرد و منتقدانش او را به حفظ قدرت متهم میکنند. در همین حال، یک منبع از میان طالبان میگوید که آنها «حکومت جدید اسلامی» میخواهند که شامل رییس جمهور غنی نباشد، اما جزئیات بیشتر در مورد آن و اینکه آیا شامل انتخابات است یا خیر، نمیدهد.
ملا عبدالغنی برادر معاون سیاسی گروه طالبان هفته گذشته در یک نامه سرگشاده به مردم امریکا، خواستار پیروی و رعایت شرایط توافقنامه شد. او وعده حقوق برای زنان و مردان بر مبنای «قوانین اسلامی» را داد، قول داد در امور دیگر ملتها دخالت نکند و وعده داد به بزرگترین محصول خشخاش در جهان که در تولید تریاک استفاده میشود و از آن هروئین به دست میآید، نقطه پایان بگذارد.