مذاکرات میانافغانی؛ عدم اجماع داخلی به سود هیچ کس نیست
طالبان با حکومتهای« انتخابی» از بنیاد مخالفاند و حکومت مورد نظر شان همان« امارت» اسلامی است. تیم مذاکره کننده کابل که از مردم نمایندگی میکند، باید صدای مردم باشد و به طالبان بگوید مردم «امارت اسلامی» نمیخواهند.
اکنون زمان آن فرارسیده است که در پیوند به گفتوگوها با گروه طالبان، در کابل شاهد یک اجماع واقعی باشیم. چیزی که وجود آن ضرورت حیاتی است ولی وجود ندارد. گفتوگوهای قطر میان نمایندگان طالبان و ایالات متحده امریکا جریان دارد. گفته میشود که طرفین متن توافقنامه صلح را نهایی کردهاند و بزودی امضا خواهد شد. در همین حال، سخنگوی ارگ از آمدن زلمی خلیلزاد نماینده ویژه وزارت خارجه امریکا برای صلح افغانستان به کابل خبر میدهد. قرار است که پس از امضای توافقنامه صلح میان امریکا و طالبان، مذاکرات میانافغانی آغاز شود. آقای خلیلزاد در این سفر احتمالاً جزئیات توافقنامه صلح را با رهبران حکومت و چهرههای سیاسی شریک و در ارتباط به گفتوگوهای میانافغانی رایزنی خواهد کرد. با توجه به رویکرد شتابزده امریکا برای بسته کردن پروند گفتوگوهای صلح، این کشور از کابل میخواهد که برای آغاز مذاکرات میانافغانی عجله کند. پیش از این گروه طالبان حاضر نبوده که با حکومت داخل گفتوگو شود. حالا به نظر میرسد که امریکاییها و شخص آقای خلیلزاد، طالبان را متقاعد کرده است که با نمایندگان حکومت در فورمت یک تیم مذاکره کننده، دیالوگ کند. مشکل دیگری که وجود آن مایه نگرانی است، این است که هنوز میان ارگ و احزاب سیاسی در خصوص تیم مذاکره کننده کابل با طالبان اختلاف نظر شدید وجود دارد. نیروهای سیاسی به شمول ارگ، بیشتر از آن که روی اجماع سازی کار کنند، وقت شان را صرف تقابل میکنند. آن طرف گروهی که قرار است با تیم مذکره کننده کابل گفتوگو کند، از روحیه قابل ملاحظهای برخوردار است و به این باور که در میدان نبرد ناتو و نیروهای امریکایی را شکست داده است. در گذشتهها به علت اختلاف نظر میان ارگ و احزاب سیاسی، کابل نتوانسته است در تهیه یک فهرست قوی و همه شمول برای مذاکره با طالبان موفق شود. از این کشیدگی طالبان بیشترین سود را برده است و اگر همچنان ادامه یابد، طالبان بازهم سود خواهند برد. طالبان در مذاکرات میانافغانی با کرکتر قهرمان و تفکر « امارت» اسلامی با تیم مذاکره کننده کابل گفتوگو میکنند. چند احتمال قطعی وجود دارد که طالبان در مذاکرات میانافغانی روی آن بحث و چانهزنی کنند.
۱-تاخیر در برگزاری انتخابات ریاست جمهوری شش میزان سال روان
۲-شکلگیری حکومت موقت
۳- چگونگی نظام سیاسی افغانستان
این روزها مکرر گزارش میشود که طالبان در مذاکرت میانافغانی مبحث تاخیر انتخابات را مطرح میکنند. چیزی که برای آقای محمد اشرف غنی قابل قبول نیست و پیوسته علیه آن موضع گرفته است. روایت آقای غنی این است تاخیر در برگزاری انتخابات، مرگ دمکراسی و نظام« جمهوریت» است. او بارها گفته که انتخابات« خط سرخ » جمهوری اسلامی افغانستان و مردم آن میباشد. در این میان امریکاییها در ادبیات رسمی شان گفتهاند که افغانها خود در خصوص تاخیر انتخابات و حکومت موقت تصمیم بگیرند و به این کشور ربطی ندارد.
برخی از اعضای طالبان در قطر گفتهاند که باید انتخابات به تاخیر بیفتد و یک دوره انتقالی سروسامان بگیرد. چیزی که خواست برخی از چهرههای سیاسی و تکتهای انتخاباتی نیز میباشد. کابل در صورتی در مذاکرات میانافغانی سربلند ظاهر خواهد شد که احزاب سیاسی و ارگ، روی یک تیم مذاکره کننده قوی و افغانستان شمول به نتیجه برسند. تضاد دیدگاه میان ارگ و نیروهای سیاسی کابل را در این مذاکرات سرنوشت ساز میانافغانی سخت آسیب خواهد زد. هیچ بعید نیست که ارزشهای ۱۸ سال اخیر که مبتنی بر مردم سالاری است، نابود شود.
اکنون تمام نیروها در کابل بایستی مشخص نمایند که در مذاکرات میانافغانی با کدام آجندا شرکت میکنند و خطوط سرخ شان چیست.
در مذاکرات میانافغانی هم اگر قرار باشد ارگ روی انتخابات تاکید کند و نیروهای سیاسی روی تاخیر انتخابات و حکومت موقت، باید بگویم که پیشاپیش فاتحه خیلی از ارزشها خوانده است. ارگ و نیروهای سیاسی فراموش نکنند که در مذاکرات میانافغانی مطالبات فردی و گروهی شان جای ندارد و آنان از نظام جمهوری و ارزشهای ۱۸ سال اخیر نمایندگی و دفاع میکنند. جنگ جاری افغانستان که بسیار هم طول کشیده است، جنگ پیچیدهای با ابعاد گسترده و پیچیده است. بنابرین پایان این جنگ از در تفاهم کار آسانی نخواهد بود و مستلزم دقت بیشتر و اجماع سیاسی است. طالبان با حکومتهای« انتخابی» از بنیاد مخالفاند و حکومت مورد نظر شان همان« امارت» اسلامی است. تیم مذاکره کننده کابل که از مردم نمایندگی میکند، باید صدای مردم باشد و به طالبان بگوید مردم «امارت اسلامی» نمیخواهند.