خبرگزاری دید: نشست‌های پی‌هم پیرامون افغانستان در جای جای جهان در حال برگزاری است به زودی نشست سوم دوحه نیز پیرامون اوضاع کشور و تعامل جهان با گروه حاکم برگزار خواهد شد. در کنار موضوعاتی چون منع تحصیل دختران، منع اشتغال و مشارکت زنان در ساختار جامعه، اجرای محکمه‌های صحرایی و ده ها مورد نقض مسلم حقوق بشر، آزادی بیان که تمثیل کننده حقوق بشر در یک جامعه است نیز با هولوکاست بیرحمانه ای از سوی گروه حاکم مواجه شده است.
” ایرین خان ” گزارشگر ویژه سازمان ملل در امور آزادی بیان در گزارشی تازه در نشست شورای حقوق بشر سازمان ملل گفته است که از بدو حاکمیت مجدد طا-لبان بر افغانستان بیش از ۲ هزار خبرنگار کشور را ترک کرده اند. وی در قسمتی از سخنان خود اشاره داشته است که گروه حاکم می باید از تحقیر و تهدید رسانه‌ها خودداری کند.
در همین حال مقامات حکومت سرپرست همواره تأکید بر این دارند که از اصحاب رسانه علی الخصوص خبرنگاران بر مبنای حفظ منافع ملی و رعایت شریعت اسلامی حمایت می کنند.
با روی کار آمدن مجدد گروه طا-لبان بستر فعالیت‌های رسانه ای گسترده ای که در کشور وجود داشت برچیده شد. بسیاری از خبرنگاران از بیم جان کشور را به مقصد کشورهای مختلف ترک گفته اند. در همین حال پخش و نشر بسیاری از رسانه های شنیداری و چاپی و دیداری متوقف و جواز فعالیت انها از سوی گروه حاکم باطل شد.
بر اساس گزارش‌های موجود از سوی نهادهای بین المللی حامی خبرنگاران و رسانه‌ها، تعدادی از خبرنگاران توسط گروه حاکم دستگیر و مورد ازار و اذیت قرار گرفت در همین حال قتل‌های مشکوک خبرنگاران و ترس از فعالیت در دامنه ی سیاستی سرکوبگر نیز مزیدی برعلّت شد که تا توسعه و مدار آزادی بیان در کشور با عقب‌گرد جبران ناپذیری مواجه شود.
مصداق های عینی بیشماری وجود دارد که حکومت طا-لبان سر سازش با مبانی جهان شمولی حقوق بشر به تبع ان ازادی بیان در کشور ندارد همانطور که فعالیت قشر زنان رسانه‌گر در کشور متوقف شده است و از طرفی حتی برای خبرنگاران مرد هم محدودیت های بیشماری برای دسترسی به اطلاعات از سوی سران طا-لبان وضع گردیده است.
با اینحال نشست های پی هم پیرامون افغانستان در جای جای جهان در حال برگزاری است به زودی نشست سوم دوحه نیز پیرامون اوضاع کشور و تعامل جهان با گروه حاکم برگزار خواهد شد. در کنار موضوعاتی چون منع تحصیل دختران، منع اشتغال و مشارکت زنان در ساختار جامعه، اجرای محکمه‌های صحرایی و ده ها مورد نقض مسلم حقوق بشر، آزادی بیان که تمثیل کننده حقوق بشر در یک جامعه است نیز با هولوکاست بیرحمانه ای از سوی گروه حاکم مواجه شده است.
در مبانی و مفاهیم حقوق بشری، آزادی بیان رکن اساسی در توسعه و تبیین حقوق شهروندی ست. اصلی که در میان ساز و کارهای گفتمان های منطقه ای و بین المللی پیرامون افغانستان به حاشیه رانده شده و فقط در حد ترتیب گزارش و ثبت وقایع برای اصحاب رسانه به آن اکتفا شده است.
جدای از تعاملات منطقه ای و فرا منطقه ای گروه حاکم برای کسب مشروعیت نکته ای که به صورت هدفمند از سوی طا-لبان همواره مورد بایکوت قرار گرفته است ازادی بیان و مشارکت قشر رسانه ای در امورات مختلف در داخل کشور است. حکومت سرپرست یا موقت طا-لبان در اولین عملکرد خود تلاش ورزید که با وضع قوانین یکجانبه هر گونه فعالیت رسانه ای را که به مصلحت روند حاکمیت خود نمیدانستند مورد سانسور، تهدید و ارعاب قرار داده و از این طریق سیاست یک جانبه گرایانه ی خود را برای سرکوب جمعی دنبال نمایند.
با این تفاصیل تعامل جامعه جهانی با گروه حاکم یک روند ابتر خواهد بود زیرا موازین اساسی حقوق بشری شهروندان کشور هنوز در هاله ای از ابهام است که بماند حتی گروه حاکم در پذیرش این موارد تا کنون هیچ نرمش و خویشتنداری از خود نشان نداده است و از طرفی همواره تاکید بر این دارد که موضوعات داخلی افغانستان در میز گفتگوهای منطقه ای و جهانی نخواهد بود.
فرض بر اینکه نشست‌های آتی بتواند مسیر تعامل جهان با طا-لبان را هموارتر سازد و یا اینکه فی البداحه روند پر از چالش مشروعیت بخشی گروه حاکم را از بیرون کشور آسان تر سازد اما به طور حتم از دیدگاه مردم افغانستان قابل پذیرش نخواهد بود.
نکته اینجاست که گروه حاکم قبل از اینکه به دنبال تعامل با بیرون از کشور باشد و تلاش بر این ورزد که صورت موجه بودن خود را در نشست های بیرونی جستجو کند به شهروندان کشور رجوع نموده و روند همزیستی مسالمیت آمیز با آحاد جامعه را در دستور کار خود قرار دهد در غیر آن اختلاف داخلی و نارضایتی های عمومی مردم مسیر پیش رو را برای دستگاه حاکمیت با چالش مواجه خواهد ساخت.
نویسنده: سید باقر واعظی
