مصطفی الکاظمی؛ یک فرصت با بیشمار تهدید
به دنبال ترور جنرال سلیمانی فرمانده سپاه قدس ایران و ابومهدی المهندس معاون الحشدالشعبی، پارلمان عراق مصوبه خروج نیروهای امریکایی را از این کشور تصویب کرد. اکنون بسیاری از تحلیلگران، بقا و قوام دولت الکاظمی را وابسته به میزان تعهد او به این مصوبه پارلمانی میدانند
پارلمان عراق روز پنجشنبه ۱۸ ثور، پس از ماهها جدال و جنجال سیاسی در این کشور، به نخستوزیری مصطفی الکاظمی، رأی موافق داد. الکاظمی سومین گزینه پس از استعفای عادل عبدالمهدی، برای پست نخستوزیری این کشور آشفته و نابهسامان است. پیش از او محمد توفیق علاوی و عدنان الزرفی برای این سمت مهم اجرایی عراق از سوی برهم صالح رییس جمهور عراق برای تکیه زدن بر کرسی نخستوزیری معرفی شده بودند، اما اختلافات عمیق و دامنهدار جریانهای سیاسی عراق سبب شد آنان از کاندیداتوری نخستوزیری انصراف دهند.
اما آنچه الکاظمی را که پیشینه ریاست سرویس اطلاعاتی عراق موسوم به «مخابرات» را بر عهده دارد، از دیگر مهرههای پیشنهادشده برای پست نخستوزیری متمایز میکند، مقبولیت ملی و مذهبی او در میان شیعیان، سنیها و کردهای عراق است؛ مقبولیتی تا آن پایه وسیع که توانست وحدت نظر از دسترفته در میان جناحها و جریانهای متکثر سیاسی ـ مذهبی عراق را به آنان برگرداند و بُنبست طولانی و دیرپای سیاسی را در این کشور بشکند.
افزون بر اجماع داخلی همه طیفها و تبارهای سیاسی ـ نژادی عراق بر سر آقای الکاظمی، نکته قابل توجه دیگر در مورد او استقبال منطقهای و بینالمللی از نخستوزیری وی است؛ به گونهای که حتی دشمنان دیرینهای مثل ایران و امریکا، همزمان از پیروزی او در پارلمان عراق، استقبال کرده و برای همکاری با دولت وی اعلام آمادگی کردند. این نشان میدهد که نخستوزیری الکاظمی، فرصت مغتنمی برای عبور عراق هم از درگیریهای سیاسی داخلی است و هم امکان مواجهه با بحرانآفرینیهای خارجی را فراهم میکند که عمدتاً ناشی از حضور نظامیان بیگانه در عراق است. اگرچه از این واقعیت نمیتوان چشم پوشید که الکاظمی میراثدار چالشهای بسیار جدی زیر است که توجه به نمودار رو به رشد آن، موانعی بسیار جدی بر راه او به میان میآورد:
کاهش قیمت نفت
برای اقتصاد نفتی عراق، کاهش قیمت این انرژی حیاتی، زهر هلاهل است و آقای الکاظمی هم در شرایطی بر کرسی نخستوزیری این کشور تکیه زد که قیمت نفت با کاهش بیسابقهای مواجه شده است.
شیوع کرونا
به دنبال شیوع ویروس کرونا، افزون بر تعلیق کامل بخشهای تولیدی عراق، عملکرد شرکت نفت این کشور نیز مختل شد. اختلال در تولید و صادرات نفت که ۹۵ درصد درآمد عراق را تشکیل میدهد در کنار کاهش قیمت آن به حدود نصف در مقایسه با زمان قبل از کرونا که همزمان با از رونق افتادن صنعت گردشگری این کشور همراه بود، دومین چالش مهم بر راه دولت نخستوزیر جدید عراق است.
بازسازی
ظهور داعش در عراق، آمیخته با ویرانی گسترده شهرها و تخریب تأسیسات زیربنایی این کشور بود؛ به گونهای که خسارت ناشی از ترکتازی این جریان تروریستی بر شهرهای عراق، بیش از ۱۰۰ میلیارد دالر هزینه روی دست دولت این کشور گذاشته است.
استقلال!
سومین چالشی که حتی ممکن است الکاظمی را به سرنوشت عادل عبدالمهدی دچار کند، استقلال فردی و ناوابستگی به جریانهای سیاسی نیرومند برای حمایت از او در بازیها و بده ـ بستانهای سیاسی است.
معترضان
الکاظمی نخستوزیر برآمده از خاکستر اعتراضات گستردهای است که سال گذشته موجبات استعفای عادل عبدالمهدی، خلف او را فراهم آورد. اکنون او بایستی به مطالبات معترضان در زمینه فساد، بیکاری و ناکارآمدی دولت در خدماترسانی به مردم، پاسخ مثبت بگوید.
امریکا
به دنبال ترور جنرال سلیمانی فرمانده سپاه قدس ایران و ابومهدی المهندس معاون الحشدالشعبی، پارلمان عراق مصوبه خروج نیروهای امریکایی را از این کشور تصویب کرد. اکنون بسیاری از تحلیلگران، بقا و قوام دولت الکاظمی را وابسته به میزان تعهد او به این مصوبه پارلمانی میدانند.
اربیل
روابط اقلیم کردستان با دولت مرکزی بغداد، آمیخته با تنش و بحران است و برای آقای الکاظمی، تنشزا. اگر او در عرض چند ماه آینده نتواند میانه بغداد ـ اربیل را خوب بسازد، در مدیریت عراق دستاوردی نخواهد داشت.