معاونیت اول؛ جنبش ملی از این فرصت استفاده می‌تواند
در شروع کار حکومت وحدت ملی دیده شد که هیچ‌گونه ساخت و بافتی میان رییس جمهور و جنرال دوستم وجود ندارد. اظهارات تند جنرال دوستم و سفر او به جنگ فاریاب برای رییس جمهور غنی و حلقه نزدیک به وی قابل قبول نبود.
بحث شکل‌گیری تکت‌های انتخاباتی با نام‌نویسی ۱۸ نامزد و تکت انتخاباتی به پایان رسید. قرار است انتخابات ریاست جمهوری در ۲۹ سرطان سال آینده برگزار شود. اما در انتخابات پیشرو یک بار دیگر روشن شد که حزب جنبش اسلامی به رهبری جنرال عبدالرشید دوستم معاون اول اشرف غنی به دنبال کرسی معاونیت اول در تکت‌های انتخاباتی است.
جنبش ملی دقیقاً در انتخابات ریاست جمهوری سال ۱۳۹۳ در پی معاونیت اول بود و به آن دست یافت. در انتخابات گذشته ریاست جمهوری، جنرال دوستم عضو تکت انتخاباتی « اصلاحات و همگرایی» به رهبری جمعیت اسلامی و نامزدی داکتر عبدالله بود. جنرال دوستم در آن زمان نیز تاکید روی معاونیت اول داشت و با تیم انتخاباتی «اصلاحات و همگرایی» به نتیجه نرسید.
تیم «تحول و تداوم» به رهبری اشرف به کمک برخی از سفارت‌خانه‌ها در کابل، موفق شد که جنرال دوستم را از تکت «اصلاحات و همگرایی» جدا کند و به تیم اشرف غنی که تحول و تداوم بود، به عنوان معاول وصل نماید.
ازبیک‌های افغانستان در بحث انتخابات ریاست جمهوری، معاونیت اول را برای برای این گروه قومی یک فرصت تاریخی میدانند.
اینکه ازبیک‌ها چقدر میتوانند از این فرصت تاریخی استفاده کنند به آن اندکی اشاره خواهم کرد.
جنرال دوستم در انتخابات ریاست جمهوری ۲۹ سرطان با تیم انتخاباتی داکتر عبدالله « ثبات و همگرایی» رفت. در این تکت عنایت‌الله بابر فرهمند به عنوان معاون اول عبدالله نماینده جنبش اسلامی به رهبری جنرال دوستم است.
اما تا پیش از نهایی شدن تیم‌های انتخاباتی، گمان‌ها بر این بود که جنرال دوستم در انتخابات بار دیگر با اشرف غنی خواهد رفت.
بشیر احمد ته‌ینج سخنگوی جنبش اسلامی و نزدیک‌ترین عضو جنبش به جنرال دوستم چیزهایی را فاش کرده است. آقای ته‌ینج گفته که تیم‌های انتخاباتی محمد حنیف اتمر و رییس جمهور غنی حاضر به پذیرش معاونیت اول برای ازبیک‌ها نبودند.
سخنگوی جنبش همچنان گفته که رییس جمهور غنی و حنیف اتمر به غیراز معاونیت اول، امتیازات دیگر از جمله رتبه مارشالی، مشاور اعلی رییس جمهور در امور مسایل امنیتی و ازدیاد سه ولایت به سهمیه ازبیک‌ها به جنرال دوستم پیشکش کردند که در نهایت از جانب معاون اول رد شده است.
ازبیک‌ها در حکومت وحدت ملی با آن که جنرال دوستم معاون اول رییس جمهور غنی بود، رابطه ایده‌الی با اشرف غنی نداشتند و به نوعی موفق نشدند که از این فرصت تاریخی استفاده نمایند.
جنرال دوستم به عنوان معاون بیش از یک سال در یک تبعید اعلام‌نشده قرار داشت و در این چند سال هیچ‌گاه صلاحیت‌های معاون اول به شخص جنرال دوستم داده نشد.
نظر به روایت نزدیکان جنرال دوستم، او در تصامیم حکومتی هیچ نقشی نداشته است و ریاست جمهوری هیچ بهایی به معاون اول نداده است.
رییس جمهور غنی در انتخابات گذشته وعده‌هایی به ازبیک‌ها داده بود. از جمله ایجاد وزارت امور جوانان به رهبری جنرال دوستم.
چه سبب شد که ازبیک‌ها نتوانستند از فرصت تاریخی معاونیت اول ریاست جمهوری استفاده کنند؟
به باور نویسنده، جنرال دوستم به عنوان معاون و متحد سیاسی و انتخاباتی ریاست جمهوری نتوانست با اشرف غنی هماهنگ باشد و پیش برود.
در شروع کار حکومت وحدت ملی دیده شد که هیچ‌گونه ساخت و بافتی میان رییس جمهور و جنرال دوستم وجود ندارد. اظهارات تند جنرال دوستم و سفر او به جنگ فاریاب برای رییس جمهور غنی و حلقه نزدیک به وی قابل قبول نبود. در اسد سال ۱۳۹۴ ولایت‌های شمال به ویژه فاریاب ناامن شد و جنرال دوستم برای مدتی کابل را به قصد مدیریت جنگ فاریاب ترک کرد. در جنگ فاریاب حوادثی رخ داد که جنرال دوستم و حلقه نزدیک به وی ریاست جمهوری و شورای امنیت را متهم کردند.
از جمله کمین به جان جنرال دوستم در یکی از ولسوالی‌های فاریاب.
در کنار این‌ها، جنبش اسلامی به شخص جنرال دوستم خلاصه می‌شود. این موضوع همان قدر که برای جنبش یک ویژه‌گی می‌تواند باشد، درعین حال، ضعف نیز پنداشته می‌شود.
یک باور از جنرال دوستم نزد خاص و عام در کشور وجود دارد که او در میدان نبرد یک جنرال تاثیرگذار است اما در حوزه سیاست هیچ گونه کارایی ندارد.
در موجودیت همین ضعف‌ها بود که اکنون« جنبش نوین» از درون جنبش اسلامی شکل گرفته است و در انتخابات ریاست جمهوری ظاهراً با تیم انتخابتی « صلح و اعتدال» است.
در تاریخ سیاسی افغانستان دیده می‌شود که حکومت‌ها هیچ‌گاه به جنرال دوستم وفا نکرده است.
این که ازبیک‌ها در انتخابات ریاست جمهوری چقدر می‌تواند از کرسی معاونیت اول استفاده تاریخی بکنند، منتظر می‌مانیم.
