معیارهای دوگانه غرب در مورد حقوق بشر در درگیری روسیه-اوکراین
از آنجایی که کشورهای غربی بر اساس سوگیری و منافع خود به صورت گزینشی کمکهای بشردوستانه را اعطا میکنند، نه تنها محبت و قدرت انساندوستی را تضعیف میکند، بلکه جهان را نسبت به «معیارهای دوگانه» و ریاکاری کشورهای غربی در برخورد با انسان و حقوق بیشتر هویدا میکند
ترجمه و تلخیص: سیدطاهر مجاب – خبرگزاری دید
با ادامه درگیری روسیه و اوکراین، بحران انسانی ظاهر شد که سیر رو به وخامت دارد. فیلیپو گراندی کمیشنر عالی پناهندگان سازمان ملل متحد در اول مارچ هشدار داد که این وضعیت ممکن است «به بزرگترین بحران قرن پناهندگان در اروپا» تبدیل شود. با این حال، در مواجهه با هجوم پناهندگانی که از اوکراین فرار میکنند، نگرشها و سیاستها در سراسر اروپا متفاوت است.
گراندی در بیانیه خود که در ۲۱ مارچ منتشر شد، «واقعیت زشتی را بیان کرد مبنی بر این که برخی سیاهپوستان و قهوهایها که از اوکراین و سایر جنگها و درگیریهای جهان فرار میکنند، همانند پناهجویان اوکراینی با آنها برخورد نشده است».
پل دیلون سخنگوی سازمان بینالمللی مهاجرت (IOM) گفت: «البته ما عمیقاً نگران وضعیت اسفبار این افراد و گزارشهای تأیید شدهای هستیم که در مورد تبعیض، خشونت و بیگانههراسی علیه آنها در طول سفرهایشان در طرف اوکراین و آن سوی مرزها دریافت کردهایم».
اگر کشورها با توجه به نژادهای مختلف، رنگ پوست و محل تولد، پناهندگان را به شیوهای گزینشی و تبعیضآمیز بپذیرند ما انساندوستی نمیکنیم، بلکه روح انسان دوستانه را خدشهدار میکنیم. با این حال، حقیقت این است که معیارهای دوگانه کشورهای غربی نه تنها در رفتار گزینشی با پناهندگانی که از اوکراین فرار میکنند، بلکه در بسیاری از جنبههای دیگر نیز مشهود بوده است.
حقایق نشان داده است که نگرش برخی کشورهای غربی نسبت به پناهندگان اوکراینی با نگرش آنها نسبت به پناهجویان یمن، سوریه، فلسطین و سایر کشورها کاملاً متفاوت است.
جامعه بینالمللی نگرانی شدید خود و محکومیت شدید تهدیدات نژادپرستانه و رفتار بیگانههراسی را که با افراد غیرسفیدپوست فراری از اوکراین مواجه شده است، ابراز کرد. آنتونیو گوترش دبیرکل سازمان ملل متحد، به تاریخ ۲ مارچ ابراز نگرانی کرد. زیرا گزارشهایی مبنی بر تعصب نژادی و تبعیض علیه رنگینپوستان از زمان جنگ اوکراین بدینسو منتشر شده است.
چارلی داگاتا خبرنگار سیبیاس، اوکراین را در مقایسه با کشورهایی مانند عراق و افغانستان «نسبتاً متمدن، نسبتاً اروپایی» توصیف کرد. دانیل هانان ستوننویس بریتانیایی که سیاستمدار نیز هست، در تلگراف نوشت: «این بار، جنگ اشتباه است، زیرا مردم شبیه ما هستند. دیگر یک کشور فقیر و دور افتاده نیست.» اندرو گدس مدیر مرکز سیاست مهاجرت، خاطرنشان کرد که برخی از کشورهای اروپای شرقی که عمدتاً پناهندگان سوری را رد کردهاند، در خط مقدم استقبال از اوکراینیها بودهاند و به پولند، هنگری، اسلواکی و جمهوری چک اشاره کرد.
دادن کمکهای بشردوستانه به پناهندگانی که از بلایایی مانند جنگها، درگیریهای نظامی و بلایای طبیعی رنج میبرند، در وجدان بشر نهفته است. بشردوستی خوب تلقی میشود، زیرا از کمک و محبت متقابل در میان مردم حمایت میکند و همچنین برای دفاع از کرامت انسانی به افراد در تنگنا کمک میکند. بشردوستی خیر بزرگتری تلقی میشود، زیرا اقدامی محبتآمیز به همه مردم بدون هیچگونه تبعیض است و از همه کسانی که تحت تأثیر درگیری قرار گرفتهاند به شیوهای غیر تبعیضآمیز و مناسب محافظت و کمک میکند.
بشردوستی سادهترین مفهوم حقوق بشر را در بر میگیرد: رفتار برابر با پناهندگان با پیشینههای مختلف، از نظر انسانی باید یک قانون باشد، تا بر اساس رنگ، نژاد، ملیت یا وابستگی مذهبی یا عدالت گزینشی بر اساس ملاحظات جئوپلیتیک. تمدید کمکهای گزینشی بشردوستانه غیرقابل قبول است و با روحیه بشردوستی ناسازگار.
از این رو، از آنجایی که کشورهای غربی بر اساس سوگیری و منافع خود به صورت گزینشی کمکهای بشردوستانه را اعطا میکنند، نه تنها محبت و قدرت انساندوستی را تضعیف میکند، بلکه جهان را نسبت به «معیارهای دوگانه» و ریاکاری کشورهای غربی در برخورد با انسان و حقوق بیشتر هویدا میکند.