موثریت رسانهها در جامعه و جایگاه نامشخص آن در افغانستان
خبرگزاری دید: طی سه سال تسلط دوبارهی طالبان در افغانستان، رسانههای خارجی فعالیت شان را در این کشور متوقف کرده، دهها رسانه داخلی از فعالیت بازمانده و تعدادی که فعالیت دارند نیز به رکود مالی و اقتصادی مواجه می باشند.
رسانهها در جوامع و دورههای مختلف حکومتها در جهان، از جایگاه خاصی برخوردار بوده، مردم و حکومتها برای اطلاعرسانی و کسب اطلاعات به آن ارزش خاصی قایل اند.
رسانه که به عنوان رکن چهارم یا قدرت چهارم در جامعه محسوب میشود، بخشی از جامعه است که نفوذ غیرمستقیم اما قابل توجهی بر جامعه دارد.
در بسیاری از کشورها رسانهها از جایگاه خاصی برخوردار بوده و نقش مهمی را در انظار عامه بازی میکند که افغانستان نیز از این امر مستثنا نبوده است. با وجود سالها جنگ و وضعیت نابسامان امنیتی، سیاسی و بحرانهای اقتصادی و نیز محدودیتهای وضع شده در دوردههای حکومتهای مختلف در افغانستان، با آنهم رسانهها از جایگاه نسبتا خوبی برخوردار بوده برعلاوه فعالیت صدها رسانه به شمول دیداری، شنیداری، نوشتاری، چاپی و اینترنتی شامل رسانههای دولتی و خصوصی، دهها رسانهی ملی و بینالمللی خارجی نیز فعالیت شان را در افغانستان آغاز کردند.
طی سه سال تسلط دوبارهی طالبان در افغانستان، رسانههای خارجی فعالیت شان را در این کشور متوقف کرده، دهها رسانه داخلی از فعالیت بازمانده و تعدادی که فعالیت دارند نیز به رکود مالی و اقتصادی مواجه می باشند.
وضع محدودیتها از سوی طالبان بالای کار رسانهها نیز سبب شده تا تعدادی از کارمندان فعال و مسلکی، افغانستان را ترک کنند یا از کار رسانهیی دست بردارند.
اکنون نیز شماری از رسانههای که در داخل افغانستان فعالیت دارند با محدودیتهای جدی مواجه بوده، طالبان با هجوم بر دفتر کاری برخی از رسانهها، فعالیت تمامی رسانهها را محدود کرده اند.
محدودیت بر کار و فعالیت رسانهها در افغانستان و منع نشر برنامههای سرگرمی، تفریحی، سیاسی و امثال اینها از سوی طالبان باعث شده تا مردم از رسانهها فاصله بگیرند و دایره فعالیت آنها نیز تنگتر گردد.
برخی از خبرنگاران در افغانستان از دسترسی نداشتن به موقع به اطلاعات از سوی مقامهای حکومت سرپرست و سخنگویان آن بارها به مشکل مواجه شده، نمیتوانند اطلاعات دقیق و کامل را بدست آورده به دست نشر بسپارند.
نبود قانون حق دسترسی به اطلاعات بیشتر از همه خبرنگاران را با چالش مواجه کرده، خبرنگاران و نهادهای حامی خبرنگاران و رسانهها در افغانستان بارها خواهان توشیح این قانون از سوی حکومت شده اما با گذشت سه سال هنوز این قانون توشیح و به دسترس قرار نگرفته است.
در حالی که ماهها پیش طالبان از نهایی شدن این قانون خبر داد و گفتند که برای توشیح به ملا هبت الله آخندزاده، رهبر این گروه فرستاده شده اما هنوز از توشیح این قانون خبری در دست نیست، مسوولان و سخنگویان اکثر ادارهها نیز برای پاسخگویی خود شان را در برابر کار شان مسوول ندانسته، چالشهای فراوانی را فراروی کار خبرنگاران ایجاد کرده اند.
بر اساس اعلام وزارت اطلاعات و فرهنگ، مولوی ضیاءالحق حقمل، وارسی کننده معینیت امور نشرات این وزارت طی چند روز گذشته نشستهای هماهنگی را با سخنگویان ادارههای دولتی در زونهای مختلف کشور راه اندازی کرده، هدف آن را نیز هماهنگی برای اطلاعرسانی دقیق و به موقع به خبرنگاران عنوان نموده، اما برخی از خبرنگاران در داخل افغانستان میگویند که این نشستها تاثیر چندانی روی بهبود فعالیتهای آنها نخواهد گذاشت.
خبرنگاران در افغانستان، میگویند که اکثر سخنگویان طالبان به دلیل نداشتن سواد کافی و معلومات دقیق از کار ادارهی شان، همکاری درستی با خبرنگاران ندارند و فعالیت روزمره آنها را با چالش مواجه ساخته است.
نویسنده: احمدی – خبرگزاری دید