موج سواری به سبک داعش!

برایند عملی که انجام می‌شود شکی نیست که تروریستی و خشونت بار است، اما به نظر می‌رسد که تغییر رویکرد داعش به معنی این است که این گروه تروریستی اکنون توانایی انجام حملات پیچیده و پر تلفات را ندارد

شاخه خراسان گروه تروریستی داعش در کمتر از یک دهه اخیر در مناطق مشرقی افغانستان اعلام موجودیت کرد. این گروه تروریستی خود را شاخه داعش اصلی که مستقر در عراق و سوریه بود می‌داند و بر ایجاد خلافت اسلامی به سبک قرون اولیه اسلامی تاکید دارد.
اوج و حضیض داعش در افغانستان مراحل مختلفی را طی کرده و در مقاطع متفاوت توانایی و ناتوانی از خود بروز داده است.
اوج قدرت نمایی داعش بین سال‌های ۹۵ تا ۹۸ بود که چند ولسوالی را در مشرقی و شمال کنترول می‌کرد، اما این گروه تروریستی مورد حملات نیروهای مسلح دولت پیشین و همچنان امریکایی‌ها قرار گرفته و رفته رفته در جبهه میدانی تضعیف شد.
پس از رویکار آمدن حکومت طا-لبان، گمان بر این بود که داعش در چند ماه فرصت می‌یابد که دوباره خود را سازمان دهی کرده و به انجام جنگ میدانی بپردازد، اما گذشت زمان نشان داد که هنوز تا رسیدن این گروه به قدرت مبارزه مسلحانه رو در رو زمان زیادی باقی است.
از همین جهت نیز گروه داعش به انجام یک سلسله حملات تروریستی خونبار علیه مردم ملکی دست یاخت. حمله به مسجد شیعیان در قندهار، کندز و مزارشریف، حمله بر آموزشگاه و مکتب در غرب کابل، حمله بر مساجد اهل سنت در کابل و کندز، حمله بر شیعیان در موترهای مسافر بری در کابل و مزارشریف و همچنان حمله این گروه بر مسافران هزاره و شیعه در مسیر مزارشریف دره صوف سمنگان، از نمونه‌های برجسته حملات تروریستی این گروه پس از حاکمیت طا-لبان به شمار می‌رود.
از جانب دیگر، مقامات بلندپایه طا-لبان همواره می‌گویند که داعش توانایی مقابله و انجام حملات را در افغانستان ندارد و بیشتر از سوی رسانه‌ها غربی بزرگ نمایی می‌شود.
این اشاره مقامات طا-لبان به نظر می‌رسد که متوجه ابراز نگرانی ممتد و پیهم مقامات نظامی امریکایی از قدرت گیری دوباره داعش است که در مقاطع مختلف بیان شده است.
تمام این مسایل یک طرف، اما اکنون پرسش اساسی این است که آیا حرف طا-لبان درست است و داعش کاملاً سرکوب شده، یا نگرانی‌ها از قدرت گیری دوباره این گروه تروریستی مبتنی بر آمار و ارقام اطلاعاتی است.
هر دو گزینه می‌تواند درست باشد، ولی آنچه اخیراً به وقوع پیوسته کمی مشکوک به نظر می‌رسد، مشکوک از این منظر که با توجه به شناسه موجود از گروه داعش، حملاتی که قبلاً انجام داده و نوع ایدئولوژی حاکم بر هسته‌های این گروه، به سختی می‌توان باور کرد که حملات بر نشست علمای طا-لبان در تالار لویه جرگه، حمله بر موتر قول اردوی الفاروق طا-لبان در هرات و برخی حملات دیگر کار این گروه باشد.
داعش یک گروه تروریستی خلافت خواه بوده و اعضای آن معمولاً در انجام حملات، به قصد انتحار انتخاب می‌شوند، نه جنگ چریکی که شاخصه گروه‌های مخالف مسلح است.
حمله بر تالار لویه جرگه در کابل و هدف قرار دادن موتر طا-لبان در هرات نه از نوع حملات انتحاری که بیشتر بر جنگ چریکی میان شهری شباهت داشت، با توجه به این که در حمله بر موتر نظامیان طا-لبان، گفته می‌شود که یک مهاجم کشته شده و دو مهاجم دیگر فرار کرده است.
از بعد دیگر، ویدئویی که داعش از افرادش در پیوند به حمله بالای لویه جرگه منتشر کرد، به نظر می‌رسد که ویدئو پس از حمله و با عجله ضبط شده است، زیرا در پس زمینه پرچم داعش و دیوار و همچنان زمین اتاق اشیایی دیده می‌شود که در ویدئوهای داعش سابقه نداشته و از نظر امنیتی یک خطای مهلک است.
حال با توجه به این مسایل، به نظر می‌رسد که گروه داعش بر حسب گفته‌های مقامات طا-لبان کاملاً ناتوان و زمینگیر شده و برای این که نشان بدهد هنوز وجود دارد، به موج سواری روی آورده و حملات گروه‌های مخالف طا-لبان را به نام خود قلمداد می‌کند، یا این که تغییر راهبرد داده و می‌خواهد با کمترین تلفات از اعضای خود، به نتایجی دست یابد.
در هردو حال، برایند عملی که انجام می‌شود شکی نیست که تروریستی و خشونت بار است، اما به نظر می‌رسد که تغییر رویکرد داعش به معنی این است که این گروه تروریستی اکنون توانایی انجام حملات پیچیده و پر تلفات را ندارد.