میانجیگری بینتیجه پمپئو؛ توافق صلح در آستانه فروپاشی!
خروج نهایی نیروهای امریکایی و ناتو از لحاظ فنی وابسته به موفقیت گفتوگوهای میانافغانی نیست، بلکه به وعدههای طالبان برای عدم فعالیتهای دیگر گروههای تروریستی بستگی دارد
پس از آنکه ایالات متحده اعلان کرد کمکهایش را به حکومت افغانستان کاهش میدهد، به نظر میرسد یکی از مهمترین اولویتهای سیاست خارجی رییس جمهور ترامپ در آستانه فروپاشی قرار دارد:؛ چنانچه دشمنی بین رهبران (افغانستان) توافقنامه صلحی را که ماه گذشته بین دولت ترامپ و طالبان امضا شد، تهدید میکند.
مایک پمپئو وزیر امور خارجه امریکا طی سفر غیرمنتظره به کابل آمد و تلاشهایش برای حلوفصل بین رییس جمهور غنی و رقیبش عبدالله عبدالله که هر دو مدعی پیروزی در انتخابات ریاست جمهوری هستند، با شکست مواجه شد.
به رغم گفتوگوهای مشترک و جداگانه با این دیپلمات امریکایی به روز دوشنه، وزارت خارجه امریکا میگوید که این دو تن قادر به توافق روی یک حکومت فراگیر که بتواند به چالشهای حکومتداری، امنیت، صلح و رفاه مردم رسیدگی کند، نبودند.
وزارت خارجه امریکا تأکید کرده است که کمکهایش در سال جاری تا ۱ میلیارد دالر کاهش مییابد و در سال ۲۰۲۱ نیز همین اتفاق خواهد افتاد. برنامههای کمکی دیگر نیز بازنگری میشود. این بُنبست برنامههای ترامپ را برای خروج نیروهای امریکایی از افغانستان در ماههای آینده با شک و تردید مواجه میسازد تا نقش این کشور در طولانیترین جنگ به پایان برسد.
اما ایالات متحده بدون شامل کردن حکومت افغانستان در گفتوگوها – به شمول برنامههای ترامپ برای خروج نیروهای امریکایی – و مذاکره در مورد توافقنامه صلح با گروه طالبان خود این خطر را به جان خرید و روی تقسیم قدرت در گفتوگوهای بعدی حساب کرد.
کابل مدتهاست که از این امر محروم ماند و تلاش رهبران برای به دست آوردن قدرت در این کشور، دورنمای گفتوگوهای مستقیم با طالبان را در ابهام قرار میدهد.
گفتوگو بین طالبان و حکومت افغانستان قرار بود ۱۰ روز پس از توافق اولیه که در ماه فبروری امضا شد، آغاز گردد.
پنتاگون هم اکنون خروج یک سوم از ۱۳ هزار سربازش را از افغانستان شروع کرده و بقیه آن نیز به خانه خواهند برگشت.
انتظار میرفت گفتوگوهای میانافغانی با مبادله زندانیان آغاز گردد و حکومت افغانستان وعده داد برخی از ۵ هزار زندانی طالبان را رها کند و در مقابل طالبان نیر ۱ هزار زندانی حکومت را آزاد کنند. اما این تبادله تاکنون اتفاق نیفتاده است.
در حالی که حملات علیه نیروهای امریکایی و متحدانش کاهش یافته، اما این گروه حملات خود را علیه نیروهای امنیتی افغانستان از سر گرفته است.
زلمی خلیلزاد نماینده امریکا در امور صلح افغانستان به تازگی در توییتی از گفتوگوهای مستقیم حکومت افغانستان و گروه طالبان در مورد آزادی زندانیان خبر داد و گفت دو جانب متعهد به کاهش خشونتها است.
با این حال، خروج نهایی نیروهای امریکایی و ناتو از لحاظ فنی وابسته به موفقیت گفتوگوهای میانافغانی نیست، بلکه به وعدههای طالبان برای عدم فعالیتهای دیگر گروههای تروریستی بستگی دارد.
تحلیلگران بر این باورند که سفر غیرمنتظره آقای پمپئو به طور واضح نشان داد که این وضعیت به مداخله در سطح بالا نیاز دارد.
دنیل هافمن کارشناس جیوپولیتیک و افسر سابق سی آی ای میگوید: «وزیر خارجه پمپئو و تیمش همانند سرشی هستند که تمام توافق صلح را حفظ میکند، … و آنها میخواهند اکنون اطمینان حاصل کنند که ما حرکت را از دست نمیدهیم».
تصمیم سفر به افغانستان پس از آن صورت گرفت که آقای پمپئو دستکم دو سفر داخلی خود را به دلیل شیوع ویروس کرونا لغو کرد.
بر اساس گزارشها، آقای پمپئو نخست با آقای غنی در کابل دیدار کرد و سپس با آقای عبدالله قبل از اینکه با هر دوی آنها ملاقات کند.
ایالات متحده سالانه میلیاردها دالر به بودجه افغانستان کمک میکند، به شمول نیروهای امنیتی و دفاعی این کشور. افغانستان به سختی میتواند یک چهارم از درآمد مورد نیاز برای اداره کشور را تهیه کند و این به آقای پمپئو اهرم فشار کافی بالای رهبران افغانستان اعطا میکند.