نشست ریاض و نشانهگیری دقیق رییسی علیه ساختارهای ناکام جهان!
نکتهای که در سخنرانی رییسی اهمیت مضاعف داشت و باید روی آن انگشت گذاشت، این که محور اصلی شرارت امریکاست و تمام نهادهای بینالمللی با سیاستهای این کشور تهی از معنا و مدلول شده است
سخنرانی ابراهیم رییسی رییس جمهور ایران در نشست اضطراری سازمان همکاری کشورهای اسلامی و جهان عرب در ریاض، حاوی نکات مهم بسیاری بود. آقای رییسی در این سخنرانی یک راهکار ده فقرهای نیز برای مقابله با تجاوز و حملات خونین رژیم اسراییل علیه غزه نیز ارائه کرد. او از کشورهای اسلامی و عرب خواست که اکنون هنگام اقدام و وارد شدن به میدان عمل است و باید در کنار فلسطین ایستاد.
اما نکتهای که در سخنرانی رییسی اهمیت مضاعف داشت و باید روی آن انگشت گذاشت، این که محور اصلی شرارت امریکاست و تمام نهادهای بینالمللی با سیاستهای این کشور تهی از معنا و مدلول شده است.
این که از دیدگاه سیاست خارجی ایران «امریکا محور شرارت و شیطان بزرگ» است؛ پدیده تازهای نیست و از همان آوان طلیعه «انقلاب اسلامی» این کشور در کتاب دکترین راهبردی تهران حک شده، اما اصل دومی که آقای رییسی مطرح ساخت، به این معنی است که اکنون پس از گذشت هشتاد سال از تاسیس سازمان ملل متحد و نهادهای زیر مجموعه آن، ضرورت است تا کارایی و تاثیر گذاری آن محک زده شود. زیرا اگر در دوره جنگ سرد، جهان دو قطبی بود و شوروی در برابر سیاستهای بی ثبات کننده امریکا به عنوان عایق عمل میکرد، پس از فروپاشی شوروی، به مدت نزدیک به ۳ دهه امریکا یکه تاز شد و به سیاستهای یک جانبه و بیثبات کننده خود در محورهای مختلف توسعه داد. توسعه ناتو در شرق اروپا؛ جایی که حیاط خلوت روسیه به حساب میرود، توسعه روابط با تایوان و تقویت جاپان و کوریای جنوبی که به چین احساس در محاصره بودن را القا میکند و همچنان گسترش حضور سنگین نظامی در خاور میانه و تجاوز به عراق، افغانستان و سوریه از جمله اقدامات و تحرکات حساسیت برانگیز واشنگتن است.
اما در یک ماه اخیر که حملات بیامان رژیم اسراییل بر نوار غزه ادامه دارد و بیش از ۱۰ هزار فلسطینی بیگناه را به کام مرگ کشیده، نهاد سازمان ملل متحد و تمام سازمانهای زیر مجموعه آن نشان دادند که با ضعف و کجی ساختاری مواجه هستند و نمیتوانند به عنوان یک نهاد جهانی بیطرف، قدرتمند، اثر گذار و تعیین کننده ظاهر شوند؛ چه در همین یک ماه شورای امنیت ملل متحد نتوانست موفق به ایجاد آتشبس در نوار غزه شود و میکرو رژیمی مثل اسراییل را سر جای خودش بنشاند؛ زیرا ملل متحد شدیداً زیر تاثیر امریکا است و در صورت عدم تمایل امریکا به امری، کارایی و موثریت ندارد.
از این رهگذر، موضع و موقف آقای رییسی در نشست اضطراری سازمان همکاری اسلامی حایز اهمیت خارقالعاده میشود و مستقیماً مسئلهای را هدف میگیرد که در سه دهه اخیر ضرورت تغییرات بنیادی در آن همواره محسوس بوده است.
ملل متحد که برایند تصمیم فاتحان جنگ جهانی بودم است، ساختاری به شدت کلاسیک و هنوز با حال و هوای آن دوره دارد و جهان را به دست پنج «حق وتو» سپرده است در صورتی که اکنون قدرتهای جدیدی ظهور کرده و خواه ناخواه آن تعریف از دنیا برای بسیاری از ملل پذیرفتنی نیست.
بنا بر این، حرف رییسی میتواند عرض حال دهها کشور توسعه یافت یا در حال توسعه باشد که هنوز جرئت نکردهاند چنین خواستی را مطرح کنند و از ضرورت تغییر در ساختارهای جهانی حرف بزنند؛ ساختارهایی که پس از گذشت هشتاد سال متصلب شده و نمیتوانند وضعیت پیچیده و چند قطبی امروز را مدیریت کنند.