هرج و مرج، فقر و گرسنگی؛ میراث امریکا در افغانستان

برنامه جهانی غذا و سایر آژانس‌های سازمان ملل متحد تخمین می‌زنند که بیش از ۲۲ میلیون از ۳۶ میلیون جمعیت افغانستان در زمستان امسال گرسنه خواهند بود. بسیاری نمی‌توانند با شرایط اضطراری واقعی گرسنگی کنار بیایند

۲۰۲۱ برای مردم افغانستان، سال سختی بوده است. نیروهای تحت رهبری ایالات متحده پس از ۲۰ سال به همان سرعتی که وارد شده بودند، به سمت خانه دویدند. دقت نظامی که تخلیه با آن انجام شد، کاملاً در تضاد با هرج و مرج باقی مانده است.
فعالیت اقتصادی متوقف شد. فقر در حال افزایش است.
در تابستان، مأموریت تحت رهبری ایالات متحده از جبهه افغانستان و به اصطلاح «جنگ علیه تروریزم» فرار کرد و چیزی جز زباله، فقر شدید و بیکاری جهانی باقی نگذاشت. از آنجایی که امریکایی‌ها و همکارانش دولتی را که در قدرت نگه داشته بودند، فروپاشید، طا-لبان در ۱۵ اگست قدرت را به دست گرفتند و در ۷ سپتمبر حکومت سرپرست تعیین کرد.
فروپاشی نهادها
نیروهای خارجی ناخواسته در اواخر ماه اگست به طور کامل از این کشور بیرون رانده شده بودند و به حضور نظامی که در پی حوادث فاجعه بار ۱۱ سپتمبر آغاز شده بود، پایان دادند. بارزترین نتیجه کارزاری که هدف آن آوردن ثبات در آسیای میانه بود، کشوری با اقتصاد آسیب‌پذیر است. بر بنیاد گزارش‌ها، این وضعیت اسفبار حدود ۲ تریلیون دالر برای واشنگتن هزینه داشته است.
با این وجود، جنگ هنوز تمام نشده است. در حالی که ۳۰۰ جنگجوی داعش طی چند ماه گذشته سلاح‌های خود را در ولایت ننگرهار به زمین گذاشتند، اما مسئولیت چندین حملات انتحاری را در سراسر این کشور بر عهده گرفتند. ذبیح‌الله مجاهد سخنگوی طا-لبان ادعای تهدیدات داعش را رد کرده و گفته است که امارت از این گروه ترسی ندارد.

اداره سرپرست طا-لبان نمی‌تواند معاش خدمات ملکی را بپردازد. دستگاه دولتی که در ۲۰ سال گذشته به کمک‌های خارجی وابسته بود، تا حد زیادی نابود شده است.
دسترخوان خالی
اکثریت مردم افغانستان با ناامنی غذایی حاد روبرو هستند و قادر به تغذیه نیستند. برنامه جهانی غذا و سایر آژانس‌های سازمان ملل متحد تخمین می‌زنند که بیش از ۲۲ میلیون از ۳۶ میلیون جمعیت افغانستان در زمستان امسال گرسنه خواهند بود. بسیاری نمی‌توانند با شرایط اضطراری واقعی گرسنگی کنار بیایند.
مری الن مک گروتی مدیر برنامه جهانی غذا در افغانستان به تازگی گفت: «افغانستان با موجی از گرسنگی و فقر مواجه است که مانند آن را در بیش از بیست سال حضورم در برنامه جهانی غذا ندیده بودم». قیمت مواد اساسی از جمله آرد، روغن خوراکی و شکر تقریباً دو برابر شده است.
سلیم خان، باشنده شهر کابل می‌گوید: «متأسفانه ما دیگر پول کافی برای خرید چیزی نداریم. همه در یک بحران اقتصادی خفقان‌آور ناشی از تغییر حکومت خفه می‌شوند».‌
بانک‌های خالی
به دنبال خروج نظامی امریکا از افغانستان و تسلط طا-لبان بر این کشور در اواسط ماه اگست، واشنگتن بیش از ۹ میلیارد دالر ذخایر بانک مرکزی افغانستان را مسدود کرد و حاکمان جدید را در رکود قرار داده است.
در اواسط ماه اگست، بانک اجازه برداشت تا سقف ۲۰۰ دالر را در هفته داد. خدمات اولیه در حال فروپاشی است. مواد غذایی و سایر کمک‌های نجات‌دهنده در شرف اتمام است. امیرخان متقی سرپرست وزارت خارجه افغانستان از واشنگتن خواسته تا دارایی‌های کشورش را آزاد کند.
سید محمد که نتوانست در آن هفته وجه نقد خود را از بانک برداشت کند، می‌گوید: «امریکا نظام بانکی را فلج کرده است. به همین دلیل است که بانک‌ها نمی‌توانند به مشتریان خود پول بدهند. محدودیت‌های بانکی باعث افزایش قیمت مواد غذایی در چند ماه گذشته شده است».
وی افزود: «قیمت بالای دالر امریکایی تجارت ما را متأثر کرده است. مردم پول نقد ندارند تا چیزی بخرند. قیمت آرد، برنج و روغن در حال حاضر بسیار بیشتر از یک ماه پیش است. یکی دو روز پیش یک تکه نان ۱۰ افغانی بود. امروز، مجبور شدم ۲۰ بفروشم. با افزایش قیمت آرد، چاره‌ای جز افزایش قیمت نان نداریم».