برای طالبان، هند می‌تواند پیوندی با جامعه بین‌المللی برای اطمینان از تأمین بودجه و حمایت ارائه دهد. اگر طالبان از همکاری با هند خودداری کنند، دهلی‌نو می‌تواند از نفوذ خود برای تقویت مخالفت منطقه‌ای علیه این گروه استفاده کند
هفته گذشته، گزارش‌هایی در رسانه‌های هند دست به دست می‌شد مبنی بر این که دهلی‌نو تمایل دارد با جناح‌های طالبان ارتباط برقرار کند. بر بنیاد گزارش‌ها، این ارتباطات از سوی مقامات امنیتی هند رهبری می‌شود و محدود به آن دسته از جناح‌های طالبان می‌شود که «ملی‌گرا» بوده و زیر نفوذ پاکستان نیستند.
این اقدام ماه‌ها پس از آن صورت می‌گیرد که ایالات متحده خروج کامل نیروهای خود را از افغانستان تا ۱۱ سپتمبر اعلان کرد. متحدان اروپایی نیز تصمیم گرفتند به حضور نظامی خود پایان دهند.
هرچند نه هند و نه طالبان ارتباط با یکدیگر را تأیید نکردند، اما وزارت امور خارجه هند در بیانیه‌ای گفت که با «ذینفعان مختلف» در روند بازسازی افغانستان در تماس است.
تغییر سیاست:
اگر هند با طالبان ارتباط برقرار کرده باشد، تغییر عمده سیاست این کشور را نشان می‌دهد.
میشل کوگلمن کارشناس برجسته امور آسیای جنوبی می‌گوید: این تغییر برجسته‌ای است، زیرا دهلی‌نو از عدم روابط به آغاز نوعی کانال ارتباطی روی آورده است. هرچند جای تعجب نیست. در ماه‌های اخیر نشانه‌هایی وجود داشت مبنی بر این که دولت هند به دنبال برقراری ارتباط با طالبان است. اما اکنون این امر تغییر بازی است، زیرا مدت‌هاست هند به عنوان بازی‌گر منطقه‌ای شناخته می‌شود که واقعاً با طالبان ارتباط نداشت. هر کشور دیگری در منطقه به نوعی با آن‌ها ارتباط داشت.
کارشناسان می‌گویند که هند پس از دهه‌ها موضع سخت علیه طالبان، فوریت برقراری کانال ارتباطی را درک کرده است، زیرا پس از خروج امریکا از این کشور، این بازی‌گران منطقه‌ای است که باید اطمینان حاصل کنند این کشور بار دیگر به پناه‌گاه امن شبه‌نظامیان تبدیل نمی‌شود.
قمار بزرگ:
هند یکی از شرکای عمده افغانستان است و نفوذ خود را پس از فروپاشی رژیم طالبان در سال ۲۰۰۱ در این کشور افزایش داده است. دهلی‌نو یکی از کمک‌کنندگان بزرک منطقه‌ای کابل است که حدود ۲ میلیارد دالر در بازسازی این کشور هزینه کرده است. در نوامبر ۲۰۲۰، هند حدود ۱۵۰ پروژه دیگر را به ارزش ۸۰ میلیون دالر در افغانستان اعلان کرد.
«هارش وی. پنت» رییس برنامه مطالعات استراتژیک بنیاد تحقیقاتی آبزرور در دهلی‌نو می‌گوید: با توجه به نوع سرمایه‌گذاری هند و این حقیقت که احترام زیادی در میان مردم افغانستان دارد، دهلی‌نو می‌خواهد به کمک‌های مثبت خود برای تحول افغانستان به عنوان یک ملت مدرن، ادامه دهد.
پنت می‌افزاید: چرا باید فضا را به پاکستان خالی کند؟ هند هر کاری که لازم باشد انجام می‌دهد تا منافع خود را در این کشور حفظ کند. این امر بدین معنی است که هند باید با همه صحبت کند.
کوگلمن معتقد است که برقراری ارتباط هند با طالبان، تا جایی به خاطر رسیدگی به نگرانی‌ها در مورد امنیت منطقه است، زیرا این امر به ویژه هند را تحت تأثیر قرار خواهد داد.
به گفته وی، هند می‌خواهد اطمینان پیدا کند که شهروندانش و منافع‌اش در افغانستان از سوی طالبان هدف قرار گرفته نمی‌شود.
تاریخچه بی‌اعتمادی:
هند همواره طالبان را به چشم گروهی دیده است که از سوی رقیب دیرینه منطقه‌ای – پاکستان- در سال ۱۹۹۶ به قدرت رساند و حمایت کرد.
سیاست عدم تعامل هند با طالبان برای اولین بار در زمان ربوده‌شدن یک هواپیمای هندی در سال ۱۹۹۹ آزمایش شد. دهلی‌نو یک گروه جهادی مستقر در پاکستان را به سازماندهی این امر متهم کرد. این هواپیما به قندهار منتقل و به سرعت از سوی جنگجویان طالبان محاصره شد.
بر بنیاد گزارش‌ها، طالبان بین هند و ربایندگان هواپیما واسطه شد. مذاکرات با مبادله سه شبه‌نظامی در زندان هند و مسافرین هواپیما پایان یافت.
هند با اتحاد جماهیر شوروی که در دهه ۱۹۸۰ حضور نظامی در افغانستان داشت، نزدیک بود و پس از بروز جنگ داخلی در اوایل دهه ۱۹۹۰ هیچ نفوذی در این کشور نداشت. این کشور در زمان حکم‌رانی طالبان بین سال‌های ۱۹۹۶ تا ۲۰۰۱ تقریباً هیچ نفوذی در افغانستان نداشت.
مسیر پیش‌رو:
پنت می‌گوید: هند اکنون به طور رسمی بخشی از روند صلح است، بنابراین مطمئناً در میز مذاکره جای دارد و از نزدیک می‌خواهد ببیند چه ساختار قدرت ظاهر می‌شود و با همه ذینفعان صحبت می‌کند.
برای طالبان، هند می‌تواند پیوندی با جامعه بین‌المللی برای اطمینان از تأمین بودجه و حمایت ارائه دهد. اگر طالبان از همکاری با هند خودداری کنند، دهلی‌نو می‌تواند از نفوذ خود برای تقویت مخالفت منطقه‌ای علیه این گروه استفاده کند.
احمد سعیدی کارشناس امور سیاسی نیز بر این باور است که طالبان نگران هستند هند منافع آن‌ها را در افغانستان تهدید کند. بنابراین، این گروه تمایل دارد تا به هند اطمینان دهد منافع‌اش در افغانستان تهدید نخواهد شد.
اما همه‌چیز به چگونگی واکنش طالبان به این ارتباط بستگی دارد. روند تعامل بین هند و طالبان هنوز در مرحله بسیار ابتدایی است. کارشناسان می‌گویند در حال حاضر هر دو طرف در تلاشند انگیزه‌های یکدیگر را تجزیه و تحلیل کنند. در همین حال، اسلام آباد و کابل نیز باید از نزدیک اقدامات هند را زیر نظر داشته باشند.
