هویت اتنیکی سادات؛ از اقتدار معنوی تا استیلای سیاست

مهم‌ترین و زنده‌ترین گواه این وضعیت به‌عنوان برایند واگرایی اجتماعی و فقدان محوریت کاریزماتیک در میان سادات، هیاهوی هویت‌طلبی امروزین آنان است که نشان‌دهنده انفعال و استیصال کنونی و انفصال شان از گذشته تاریخی ـ اجتماعی خود است

سادات در درازنای تاریخ، بنیان‌گذاران و پیشگامان بزرگ‌ترین نهضت‌های آزادی‌خواهی و عدالت‌طلبی بوده‌اند. اکنون اما، این جاه و جایگاه از آنان بازستانده شده و عامل اصلی بازستانی این وجهه و وزنه نیز کسی غیر از خود سادات نیست؛ زیرا پیش از آن‌که نفوذ عوامل و عناصر سیدستیز بیرونی در کار پیش‌آهنگی مبارزاتی و جایگاه ممتاز معنوی آنان در جامعه رخنه کند، این سادات بودند که روی به دنیا نهادند و راه ‌و رسم دین‌گریزی دنیاگرایانه را در پیش گرفتند.
این سخن برای بسیاری از سینه‌چاکان استقلال قومی و هویتی سادات، درشت و دشخوار می‌نماید؛ اما من این جماعت را به چالش معرفی یک نفر از هم‌عصران و هم‌نسلان خود در قد و قامت سید جمال یا دست‌کم سید حسن نصرالله افغانستان فرامی‌خوانم.
آنچه مسبب انکار سادات در جامعه ما شد، مبتنی بر همین حقیقت و برآمده از فقدان نیروی نخبه علمی و معنوی قداست‌بخش و عزت‌آفرین در میان ساداتِ چهل‌ساله پسین بود، در غیر آن اگر سادات افغانستان، مهره و محوری در حدوقد سید حسن نصرالله در میان خود می‌داشتند، چاقوی هیچ منکر معاندی نمی‌توانست زخمی تا آن مایه کاری در پیکر هویت آنان بکارد که راه چاره را در فروکاست
هویت معنوی خود به هویت قومی خویش ببینند.
باید بپذیریم که سادات در افغانستان، نقش پیشگامی تاریخی خود را برای راه‌اندازی و رهبری جریان‌های مبارز و عدالت‌طلب از دست داده‌اند. مهم‌ترین و زنده‌ترین گواه این وضعیت به‌عنوان برایند واگرایی اجتماعی و فقدان محوریت کاریزماتیک در میان سادات، هیاهوی هویت‌طلبی امروزین آنان است که نشان‌دهنده انفعال و استیصال کنونی و انفصال شان از گذشته تاریخی ـ اجتماعی خود است.
به بیان دیگر، سادات به علت تن در دادن به آسیب‌های اجتماعی دهه‌های گذشته، در موقعیت انکارپذیری هویتی قرار گرفته‌اند و راه برون‌رفت از آن، درج هویت سادات در شناسنامه‌های الکترونیک نیست، بلکه نوسازی بنیه‌ها و تقویت مبانی علمی، اخلاقی و اقتصادی‌شان با تمرکز بر تربیت نیروهای نخبه در عرصه‌های مختلف و بازآفرینی جایگاه گذشته خود در مدیریت اجتماعی از مجرای ایجاد فرصت‌های خلاقیت و ابتکار عمل، با اتکا به استعداد ذاتی و درونی خود برای عبور دادن جامعه از بحران‌های گوناگون است.
نباید فراموش کنیم که ضعیف، محکوم به انکار است و هویت‌طلبی کنونی سادات از موضع ضعف انجام می‌شود.