هیچکس در افغانستان برنده نیست
چین، روسیه و سایر کشورهای منطقه از فرصتهای ارایهشده با خروج ایالات متحده به وجد نیامدند. در هر صورت، ۲۰ سال گذشته به آنها آموخت که افغانستان مسئولیتی است که باید مدیریت شود، نه فرصتی که اولویت داده شود
نویسنده: ادم وینستین
منبع: فارین پالیسی
ترجمه و تلخیص: سیدطاهر مجاب – خبرگزاری دید
در ۲۰ سال گذشته، افغانستان صدها میلیارد دالر و هزاران سرباز از دهها کشور بهویژه اعضای ناتو را به سوی خود کشاند. با تکمیل خروج واشنگتن، این امر ناگهان متوقف شد، سفارتخانههای خارجی تخلیه و طالبان کنترول این کشور را به دست گرفت. ریسمان نجات و رگ حیات افغانستان به سوی جهان بیرون، اکنون از طریق چین، روسیه، ایران، پاکستان و شماری معدود کشورهای همسایه میگذرد. وقتی جو بایدن رییس جمهور امریکا تصمیم خود را برای ادامه روند خروج برنامهریزیشده در ماه اپریل اعلان کرد، استدلال نمود که به جای جنگ با طالبان، ایالات متحده باید بر چالشهای مرتبط دیگر، از جمله «چین بهشدت پرمدعا» تمرکز کند.
جریان دایم مخالفان اکنون ادعا میکنند که ترک افغانستان در عصر رقابت قدرتهای بزرگ به ضرر ایالات متحده است. اما این چیزی جز تلاش دیگر برای بازتعریف میراث طولانیترین جنگ فعال امریکا نیست که متناسب با جئوپولتیک طبقات ناهنجار واشنگتن در سال ۲۰۲۱ باشد.
سرویس خبری انپیآر به تازگی هشدار داد که «چین ممکن حضور محکمی در منطقه به دست آورد» و آن را یکی از چهار دلیلی خواند که چرا افغانستان به رهبری طالبان باید موجب نگرانی جهان باشد. دیلی بیست این خروج را «یک دورنمای پر شور و شعف» برای کرملین توصیف کرد. «جان کِنِدی» سناتور جمهوریخواه یک قدم جلوتر رفت و مدعی شد: «دشمنان ما – چین و روسیه – میخندند.» جوزپ بورل مسئول امور خارجی اتحادیه اروپا تصرف طالبان را «شکست جهان غرب» توصیف کرد. «دنیل هافمن» افسر بازنشسته سیآیای استدلال کرد که ماندن در افغانستان بخشی از «دفاع مقدم» علیه تروریستان و دشمنان بزرگتر مانند چین و روسیه است. شماری دیگر از مقالات به احتمال دسترسی چین به ثروت عظیم معدنی افغانستان اشاره کردند.
مدتهاست چنین فرض میشود که چین، روسیه، ایران و پاکستان ترجیح میدهند ایالات متحده و تاسیسات نظامیاش افغانستان را ترک کنند. اما حضور نظامی بیپایان ایالات متحده خیلی وقت است که موجب نگرانی همسایگان افغانستان نیست. مسکو و پکن از تماشای دستاوردهای تدریجی طالبان کاملاً خرسند بودند در حالی واشنگتن از منابع خود برای توقف فروپاشی دولت استفاده کرد. وضعیت موجود برای آنها بسیار مناسب بود. چین، روسیه و سایر کشورهای منطقه از فرصتهای ارایهشده با خروج ایالات متحده به وجد نیامدند. در هر صورت، ۲۰ سال گذشته به آنها آموخت که افغانستان مسئولیتی است که باید مدیریت شود، نه فرصتی که اولویت داده شود.
منافع پکن در افغانستان بر حفظ ثبات منطقهای و نفی استفاده احتمالی جداییطلبان اویغور از این کشور به عنوان پایگاه عملیات، متمرکز خواهد بود. با توجه به سلسله مراتب ضعیف و عدم کنترول کامل طالبان بر این کشور، کارشناسان امنیت ملی چین نسبت به توانایی طالبان برای کنترول جداییطلبان ابراز تردید کردهاند.
همانند چین، روسیه نیز افغانستان را خطری میبیند که باید مدیریت شود تا فرصت. در ماههای اخیر خروج ایالات متحده، مسکو بیشتر نگران تشدید جنگ داخلی در افغانستان بود تا قدرتگیری طالبان. روسیه رویدادهای ماه اگست را به عنوان تهدید مستقیم علیه مناقع امنیتیاش نمیدید و نه هم قصد بازگشت به این کشور را دارد.
خروج ایالات متحده از افغانستان تأثیرات متفاوتی بر رقابت فزاینده واشنگتن با پکن و تمایل پایدار برای مهار دیگر بازیگران منطقه خواهد داشت. به جز پاکستان و ایران، کشورهای کمی دارای منافع حیاتی در افغانستان هستند. چین و روسیه مطمئناً منافعی ندارند و اینکه خروج امریکا و به تعقیب آن تسلط طالبان را تنها در منشور رقابت قدرتهای بزرگ ببینیم، اشتباه است.