وانگ یی در کابل؛ بازی چین با کارت طا-لبان در جزیره تایوان

چین به خاطر زیر فشار قرار دادن امریکا در موضوع تایوان، با کارت افغانستان و طا-لبان به بازی آغاز کرده است

وانگ یی وزیر امور خارجه جمهوری خلق چین به صورت سرزده وارد کابل شده و با امیرخان متقی سرپرست وزارت خارجه طا-لبان دیدار کرد. سفر آقای یی پس از جنوب آسیا صورت گرفته و احتمال آن می‌رود که مقدمه‌ای باشد برای نشست آتی همسایگان افغانستان در پکن و گرفتن امتیازات معدنی از حکومت موقت طا-لبان.
در گزارش رسمی وزارت خارجه طا-لبان، بحث روی روابط سیاسی، اقتصادی و حقوق بشر از محورهای مورد گفت‌وگو در دیدار متقی و یی خوانده شده، اما مسلم است که این مسایل به تنهایی نمی‌تواند پای وزیر خارجه دومین اقتصاد برتر جهان و یکی از ابرقدرت‌های نظامی را آن هم به طور غیر منتظره به کابل بکشاند.
چین کشوری شدیداً اهل داد و ستد است و فرای منافع اقتصادی و سیاسی خود، تمام مسایل بعدی را در درجه دوم اهمیت دسته بندی می‌کند، بنا بر این بدیهی است که آقای وانگ یی به خاطر چند مسئله حقوق بشری و گسترش روابط وارد کابل نشده و سناریوی پیچیده تری از جانب پکن در آستین دارد.
دو موضوع در رابطه پکن با طا-لبان برجسته است و به نظر می‌رسد که همین دو مسئله نیز در مذاکرات رو در رو با متقی مطرح شده باشد و در نشست آینده که به میزبانی پکن برگزار می‌شود، روی داد و ستدهای سیاسی و اقتصادی حاکمیت کابل و دولت خلق چین اثرگزار باشد.
موضوع ایغورها و علاقمندی چین به معادن افغانستان، صورت حساب اصلی حضور چین در افغانستان زیر حاکمیت طا-لبان است. پکن از وجود هسته‌های ایغور در خاک افغانستان بیمناک است و از طا-لبان صراحتاً خواسته که علیه این هسته‌های مبارزه کند و اجازه ندهد که از خاک افغانستان علیه منافع چین فعالیت کنند. همچنان چین به خاطر تحرک بیشتر اقتصاد غول آسای خود، به مواد خام نیاز دارد و افغانستان دست نخورده یکی از منابع مهم آن به شمار می‌رود.
بنا بر این، وزیر خارجه وانگ یی هرچند به صورت غیر منتظره وارد کابل شد، اما برنامه‌های منسجم و مدونی را دنبال می‌کند و به هیچ وجه دستگاه دیپلماسی عظیم سرزمین اژدها را به طالع و بخت واگذار نمی‌کند.
از این جهت، شکی نیست که وزیر خارجه چین به کابل آمده و در حال چانه زنی با مقامات طا-لبان است تا با گرفتن امتیازات اقتصادی و تضمین‌های امنیتی، در نشست آتی پکن امتیازاتی به طا-لبان واگذار کند.
اکنون همه مسایل معطوف به حرکت بعدی چین در نشست همسایگان است. در یک تحلیل کلی می‌توان گفت که چین آماده به رسمیت شناختن حکومت طا-لبان است و زمینه سازی آن نیز از سوی پاکستان صورت گرفته است.
اگر به قضایای چند روز اخیر به دقت توجه نماییم، پاکستان در نشست وزرای خارجه سازمان همکاری اسلامی لابی زیادی برای به رسمیت شناختن طا-لبان انجام داد و دور از ذهن نیست که این مسئله را به چین نیز دیکته کرده باشد؛ زیرا افغانستان دور از هند، به سود هردو کشور رقیب دهلی نو است.
اما آیا پکن بدون امریکا و اتحادیه اروپا و کشورهای عربی و آسیای میانه جرئت می‌کند که یک جانبه طا-لبان را به رسمیت بشناسد، در حالی که در مسئله تایوان درگیر است و موضوع اوکراین هم این کشور را در دو راهی انتخاب دینامیزم اقتصادی یا انزوای سیاسی قرار داده است.
هرچند بی‌ربط به نظر می‌رسد، ولی در روابط بین‌الملل نمی‌تواند مسایل جهانی را از هم جداگانه بررسی کرد و نتیجه گرفت، پس بحران اوکراین و تنش در جزیره تایوان در مناسبات کشورها با افغانستان نیز اثر گذاشته و قاعده بازی را متاثر می‌سازد.
اکنون با این تحلیل به این نتیجه می‌رسیم که چین به خاطر زیر فشار قرار دادن امریکا در موضوع تایوان، با کارت افغانستان و طا-لبان به بازی آغاز کرده است.