۲ طرح تحقیقاتی واکسین کرونا به مرحله سوم آزمایش بالینی رسیده است
سازمان صحی جهان در گزارش اخیر خود در مورد پروسه پژوهشها در مورد واکشین کرونا گفته است که تاکنون ۲۱ طرح تولین واکسین در مرحه آزمایش بالینی روی انسان قرار دارد، ولی ۲ طرح برای آزمایش بالینی نهایی شده است.
سازمان صحی جهان در گزارش اخیر خود در مورد پروسه پژوهشها در مورد واکشین کرونا گفته است که تاکنون ۲۱ طرح تولین واکسین در مرحه آزمایش بالینی روی انسان قرار دارد، ولی ۲ طرح برای آزمایش بالینی نهایی شده است.
به نقل از یورونیوز، این در حالی است که یک ماه پیش تنها ۱۱ طرح تولید واکسین به مرحله آزمایش بالینی بر روی انسان رسیده بود. یک سوم طرح هایی که به مرحله آزمایش بالینی رسیده است در چین، خاستگاه اولیه ویروس جدید کرونا انجام میشود.
چین برای تولید اولین واکسین بیماری «کووید-۱۹» تلاش زیادی میکند و در همین راستا مراحل آزمایش واکسین را تسریع کرده است.
اکثر طرحهایی که به مرحله آزمایش بالینی بر روی انسان رسیدهاند در مرحله اول قرار دارد. دانشمندان در این مرحله به دنبال حصول اطمینان از ایمنی واکسین تولید شده هستند. در دومین مرحله از آزمایش بالینی واکسین، کارایی آن سنجیده می شود.
تنها دو طرح تولید واکسین تاکنون به مرحله سوم که در آن کارایی واکسین در سطح گسترده سنجیده میشود رسیدهاند. یکی از این دو طرح پروژه اروپایی دانشگاه آکسفورد است که با همکاری شرکت داروسازی «آسترازنکا (AstraZeneca)» انجام میشود. دومین طرح هم از سوی شرکت داروسازی سینوواک از چین دنبال میشود. انستیتوت پژوهش بوتانتان در برازیل نیز هم در این تحقیق مشارکت کرده است.
بنا به اعلام سازمان جهانی بهداشت ۱۳۹ طرح تحقیقاتی برای کشف واکسین علیه نوع جدید ویروس کرونا نیز در مرحله پیش از آزمایش بالینی قرار دارند.
روشهای مورد استفاده در طرحهای تحقیقی برای دستیابی به واکسین چیست؟
رویکردهای متفاوتی برای دستیابی به واکسین بیماریها وجود دارد. برخی از دانشمندان تلاش میکنند تا با استفاده از نوع غیرفعال شده ویروس یا نوع تضعیف شده آن، بدن انسان را وادار به تولید پادتن بیماری کنند. در مقابل در شماری از طرحهای تحقیقاتی از پروتئین (آنتی ژن) استفاده میشود تا سیستم ایمنی بدن انسان را به واکنش وا دارند.
یکی دیگر از رویکردها که به نوعی ابتکاری محسوب میشود بر پایه استفاده از «ویروس حامل» است. در این روش دانشمندان از یک ویروس دیگر (مثلا ویروس سرخک) برای دگرگون سازی آن در راستای مقابله با ویروس جدید کرونا استفاده میکنند. به عنوان مثال انستیتوت پاستور در فرانسه طرح استفاده از ویروس سرخک برای تولید واکسین نوع ویروس جدید کرونا را در دست دارد.
در نهایت پایه برخی از طرحهای پژوهشی نیز استفاده از «دی ان ای» و «آر ان ای» است. دانشمندان بر این باور هستند که هر چه روشهای آزمایشی برای دستیابی به واکسین بیماری «کووید-۱۹» بیشتر باشد احتمال موفقیت نهایی و کشف واکسین بیشتر خواهد بود.
نتیجه طرحها تاکنون چه بوده است؟
تنها منبع اطلاع رسانی موجود درباره طرحهای تحقیقاتی شرکتهای داروسازی هستند. برخی از این شرکتها از نتایج «امیدوارکننده» تحقیقات و آزمایشهای بالینی سخن گفتهاند. این در حالی است که باید توجه داشت که اطلاعات ارائه شده از سوی این شرکتها هیچگاه بیطرفانه نخواهد بود و همه این شرکتها برای دستیابی به واکسین ویروس جدید کرونا با یکدیگر در رقابت به سر میبرند.
مخاطب اطلاعاتی که شرکتهای داروسازی اعلام میکنند در درجه اول سهامداران هستند.
چرا ایمنی واکسینهای احتمالی اهمیت دارد؟
یکی از اولویتها در تولید واکسین بیماریها همواره ایمنی آن است. دانشمندان باید اطمینان حاصل کنند که واکسن تولید شده منجر به وخامت حال انسان در صورت ابتلا به بیماری نخواهد شد. در دهه ۱۹۶۰ میلادی واکسینهایی برای سرخک تهیه شد که منجر به ابتلا به نوع شدیدتری از بیماری در صورت ابتلا به ویروس میشد. این واکسینها در نهایت جمع آوری شد اما همین امر ثابت کرد که ایمنی واکسینها باید پیش از عرضه آنها به بازار به دقت سنجیده شود.
برخی از دانشمندان هشدار میدهند که تلاشها برای دستیابی هر چه سریعتر به واکسین بیماری «کووید-۱۹» نباید به قیمت عدم توجه به ایمنی واکسین تمام شود. این در حالی است که تعدادی از شرکتهای داروسازی ابراز امیدواری کردهاند که بتوانند واکسین ویروس جدید کرونا را پائیز امسال به بازار عرضه کنند. اکثر پژوهشگران در مقابل این ادعاها رویکردی محتاطانه دارند و تاکید میکنند که روند تولید واکسین زمان بر است.