واکنشهای گسترده به اظهارات خلیلزاد در آستانه دوسالگی سقوط جمهوریت
خبرگزاری دید: اظهارات اخیر زلمی خلیلزاد در مورد طا-لبان، سیاسیون و اوضاع افغانستان واکنشهای تند مقامات حکومت پیشین و سیاسیون و مخالفین طا-لبان را در پی داشته است.
با آنکه طا-لبان در نزدیک به دو سال گذشته، زنان و دختران را به طور گسترده از کار، تحصیل و فعالیت‌های مدنی و سیاسی محروم کرده و تن به تشکیل دولت فراگیر نداده‌اند، خلیلزاد در مصاحبه‌ای گفته است که هنوز نتیجه‌گیری در مورد اعمال طا-لبان زود است.
به گفتهٔ خلیلزاد پس از مسلط شدن طا-لبان بر افغانستان «افغان‌ها به نسبت گذشته، حالا کمتر کشته می‌شوند، مردم از جنگ خسته شده بودند و امریکا هم از کشتن افغان‌ها خسته شده بود». اما این مقام پیشین ایالات متحده در مورد این که کدام گروه نظامیان و غیر نظامیان را در افغانستان هدف حملات مرگبار قرار می‌داد، تبصره نکرده است.
در همین حال، محمد محقق در واکنش به اظهارات خلیلزاد گفته است: «تمام بدبختی‌هایی که سر مردم افغانستان آمده از دست خلیلزاد است… همین اواخر که این مسئول مذاکره با طا-لبان بود از طرف ایالات متحده امریکا، این آدم هم آقای ترامپ را فریب داد هم آقای بایدن را فریب داد که گویا طا-لبان آن طا-لبان سابق نیست تمام کارش دروغ بر آمد».
وی افزوده است: اول گفت که این طا-لبان آن طا-لبان سابق نیست، این‌ها تغییر کردند، متعقد به حکومت همه شمول است، معتقد به این که تمام افغان‌ها در یک نظام باشند، ولی دیدیم که طا-لبان هیچ گونه تغییری نکرده بود.
فضل احمد معنوی، وزیر عدلیهٔ حکومت پیشین افغانستان، در صفحهٔ فیسبوک خود نوشته است که ماموریت خلیلزاد در جریان دو دهه پس از سقوط دور نخست حاکمیت طا-لبان به شمول مذاکرات دوحه به ناکامی انجامید و حالا مانند گذشته هنوز هم تلاش می‌کند در افغانستان به اریکه قدرت تکیه بزند.
معنوی در پیامی نوشته است: خلیلزاد به خوبی می‌دانست که طا-لب اهل حکومت‌داری نیست و هرگز به یک صلح واقعی تن نخواهد داد. اما شاید تصورش بر این بود که در تلاطم اوضاع یکبار دیگر برای شخص او فرصت بخت‌آزمایی مساعد خواهد شد. این‌بار نیز تیرش به خاک خورد و به هدف نرسید، اما متاسفانه یک ملت را به بدبختی کشاند. تاریخ در رابطه به او و امثالش که مرتکب فجایع نابخشودنی شدند قضاوت خواهد کرد.
امرالله صالح معاون رییس جمهور پیشین افغانستان نیز در توییتر خود به اظهارات خلیلزاد واکنش نشان داده و ادعا کرده است که نمایندهٔ پیشین امریکا حالا به مشاور طا-لبان مبدل شده است.
صالح گفته است: در ارتباط به نقش خلیلزاد باید گفت که او با‌رها خود را در احساس و عاطفه افغان و در ماموریت و تابعیت امریکایی می‌دانست. با انجام امضای توافق دوحه و ایتلاف با طا-لب و واگذاری افغانستان به این گروه نیابتی و ضد ملی خلیلزاد ثابت ساخت که چیزی زیر اسم مهر وطن در حد اقل آن نیز در وجود و ذهنش نیست و برای بازنشستگی پر عاید بر گلوی زادگاهش پای راولپندی را گذاشت.
معاون رییس جمهور پیشین افغانستان که حالا در خارج از کشور به سر می‌برد، در ادامه این پیام گفته است: «او [خلیلزاد] که اکنون به مشاور دستگاه تعصب و جهالت طا-لب از طریق دنیای مجازی تقلیل یافته است، تلاش برای توجیه کار ننگینش دارد. به یقین آدم های فاقد اعتماد به نفس و فاقد اعتماد به ایجاد اراده همگانی وجود خواهند داشت که به حرف این و آن شیاد گوش دهند. اما مسیر مبارزه معلوم گردیده است».
ملک ستیز، یکی از تحلیلگران سیاسی، به این باور است که خلیلزاد «با زشت‌ترین الفاظ «رهبران» سیاسی فراری را تحقیر کرد. برخی دولت‌ها به چهره‌های فاقد مورال و اخلاق نیاز دارند تا آن‌ها را مانند دستمال برای پا‌ک‌کاری کثافت‌های برجامانده استفاده کنند. در عوض به آن‌ها امتیاز و اقتدار سیاسی می‌دهند. خلیلزاد بهترین نمونه از این دست است».
محمد حلیم فدایی مقام حکومت پیشین افغانستان خطاب به خلیلزاد گفته است: شما که یک قرارداد مرموز، چالش برانگیز و سری را در دوحه امضا کردید، نه تنها افغان‌ها، بلکه هیچ کشور متمدن در جهان پس از این به شما اعتماد نخواهند کرد.
فدایی افزوده است که در کنار بدبخت کردن افغانستان، خلیلزاد جایگاه و منزلت امریکا را نیز به «صفر» رساند و دوستی جدید را که با طا-لبان شروع کرده است، به زودی پشیمان خواهد شد.
او در حساب توییتر خود نگاشته است: ما به شعارهای حقوق بشر، دموکراسی، حقوق زنان، آزادی بیان، مشارکت و صلح باور داشتیم. اعتماد ما جرم بزرگی است یا خیانت شما به اعتماد ما؟
فدایی خطاب به خلیلزاد بیان داشته که او از «خیانت» خود احساس «شرم» کند، از مردم افغانستان و امریکا «پوزش» بطلبد.
گفتنی است که اشرف غنی، رییس جمهور فراری کشور نیز در مصاحبه‌ای گفته بود که خلیلزاد با «طرح‌ها و وعده‌های خود قشر سیاسی افغانستان را منقسم» کرده بود. او این مقام پیشین امریکا را یک فرد «بی کفایت، مفسد و منفور» خواند.
غنی گفته بود که «خلیلزاد دو رو نه بلکه نه روی دارد».
گفتنی است که به تاز‌گی سی‌ان‌ان نیز در گزارشی توافق‌نامه دوحه را بدترین توافق تاریخ دیپلماتیک امریکا خوانده بود.
با گذشت حدود دو سال از قدرت‌گیری طا-لبان در افغانستان، هیچ کشور حاضر به قبول حکومت طا-لبان نشده و بحران بشری در این کشور به صورت روزافزون وخیم می‌شود.
