ویژگیهای مذاکرهکنندگان جمهوریت
شفافیت در این روند بسیار مهم است تا رابطه مردم با مذاکره کنندگان به صورت کامل از طریق رسانههای داخلی و بینالمللی حفظ شود. هرگونه پنهان کاری و اشتباه میتواند موضع سیاسی جمهوریت را متاثر سازد و این به هیچ وجه از طرف مردم بخشودنی نخواهد بود.
لیستی منتشر شده که گفته میشود قرار است از طرف جمهوریت و مردم افغانستان به مذاکره با طالبان برود، اسامی افرادی با در نظرداشت تنوع فرهنگی، قومی و جنسیتی در این لیست آمده، اما این که این لیست بتواند در مذاکره پیش رو به درستی از مردم افغانستان نمایندگی کند یا خیر گپ دیگری است.
در این نوشته به چند نکته پیرامون اهمیت مذاکره کنندگان و ویژگیهای آنها اشاره خواهد شد. نکاتی که بیش از هر امری به موارد تخنیکی و سیاسی خواهد پرداخت.
مذاکرهکنندگان باید از ارزشهای مشترک جمهوری اسلامی افغانستان نمایندگی کنند. یعنی این افراد باید باورمند به ارزشهایی باشند که برای حفظ آنها هزاران نفر در حملات انتحاری طالبان، بمبگذاری در شاهراهها، حملات مسلحانه و میادین جنگ قربانی شدند. اگر این افراد به این ارزشها باورمند نباشند، نمیتوانند در هنگام مذاکره از اراده کافی برای حفظ موضع سیاسی و پافشاری بر آن برخوردار باشند و بدون شک و تردید از موضع مردم افغانستان به درستی دفاع کنند و روحیه خود را در مقابل طالبان از دست ندهند و این امر منجر به ایجاد تنش و چند دستگی در تیم مذاکره کننده خواهد شد. داشتن اراده سیاسی لازم و باورمند بودن به ارزشهای مردم افغانستان مهمترین ویژگی مذاکره کنندگان است.
افرادی که به نمایندگی از مردم افغانستان به مذاکره با طالبان میروند باید آینه تمام نمای جامعه افغانستان نیز باشند. در این شرایط لازم است تا تیم مورد نظر از تنوع اقلیمی، قومی، فرهنگی و سیاسی کشور نمایندگی کند و در واقع همه افغانستان در این مذاکره کنار هم اشتراک داشته باشند. بدون درنظرداشت این اصل مطمئناً شک و تردید از طرف مردم افغانستان نسبت به هیئت مذاکره کننده ایجاد خواهد شد.
ورای مشکلات انتخاباتی، هیئت گفتوگو کننده باید با نظام سیاسی کشور در یک خط قرار داشته باشد، در واقع هیئت باید از درون نظام سیاسی که میراث مشترک همه مردم کشور است برخاسته باشد. مهمترین خط سرخ مذاکره کنندگان حفظ نظام سیاسی با ویژگیهایی است که در طول بیست سال اخیر تجربه شده و به بلوغ نسبی دست یافته است. هرگونه جدایی و ناهمانگی با نظام سیاسی میتواند موضع سیاسی جمهوریت را تهدید و موضع طالبان را تقویت نماید. بنابراین، قبل از حرکت به سوی میز مذاکره باید اجماع سیاسی و کامل در مورد هیئت میان مردم افغانستان به وجود آید و در دورن این اجماع نظام سیاسی موجود باشد.
هیئتی که به گفتوگو میرود باید علاوه بر داشتن اراده سیاسی لازم، از تجربه وتبحر کامل در امر سیاسی و گفتوگوهای دیپلماتیک برخوردار باشد. مطمئناً در این گفتوگو بهترین نیروهای سیاسی طالبان که تجربه مذاکره با جانب امریکایی را دارند، شرکت خواهند کرد. هیئت جمهوریت نیز باید از دانش و تجربه لازم برای این مذاکره برخوردار باشد تا بتواند در روند مذاکره از منافع مردم افغانستان به صورت تخنیکی و سیاسی دفاع کند. هرگونه ضعف در تیم مذاکره کننده میتواند به نفغ طالبان تمام شود. مذاکره پیش رو مطمئناً صنف درس دیپلماسی نیست و لازم است تمام اعضای آن قواعد بازی را بلد باشد. اگر امکان هرنوع خلا تخنیکی در این تیم وجود دارد باید هیئت مذاکره کننده تیمهای تخنیکی خود را از قبل مشخص نماید تا در روند مذاکره شانه به شانه هم بتوانند مسیر را طی کنند.
هیات مذاکره کننده باید قبل از حرکت به سمت میز گفتوگو هماهنگی لازم را میان خود و طرفهای سیاسی خود در کابل ایجاد کند. تمام مشکلات سیاسی کشور را بیرون این مذاکره قرار دهند و فقط با هدف مذاکره با طالبان و آوردن صلح در این تیم اشتراک کرده و هماهنگی لازم را تقویت نمایند.
جوانان و زنان در این روند باید جایگاه مشخص و برحق خود را داشته باشند. بیش از هفتاد درصد جمعیت کشور را جوانان تشکیل میدهند و نیمی از جامعه را زنان، پس حضور موثر آنها در این روند باید محرز و مشخص باشد.
صلاحیتهای تیم مذاکره کننده باید مشخص باشد. این صلاحیتها باید از طرف مردم افغانستان و نمایندگان آنها زیر چتر نظام سیاسی شفاف و مشخص باشد.
مذاکره باید منتج به منافع مردم افغانستان و جمهوریت در کشور شود، وجود شفافیت در این روند بسیار مهم است تا رابطه مردم با مذاکره کنندگان به صورت کامل از طریق رسانههای داخلی و بینالمللی حفظ شود. هرگونه پنهان کاری و اشتباه میتواند موضع سیاسی جمهوریت را متاثر سازد و این به هیچ وجه قابل بخشش از طرف مردم نخواهد بود.
برای تعیین خطوط سیاسی آینده افغانستان باید تمام مردم در کنار رهبران سیاسی زیر چتر واحد تلاش کنند تا حامیان بینالمللی و خانواده شهدا و زخمیان جنگ چهل ساله نتیجه بلوغ سیاسی جامعه ما را بار دیگر شاهد باشند.