پدرم به مادرم میگفت برایم غذا ندهد که دانشگاه نروم
گزارش از رسول شهزاد- خبرگزاری دید
هرچند مذاکرات میانافغانی میان دولت افغانستان و گروه طالبان آغاز شده، تعهدات درج در توافقنامه امریکا-طالبان از سوی کابل اجرا شده، اما گروه طالبان به خشونت ادامه داده و هیچ تغییری در رویکرد این گروه نسبت به زنان و حقوق بشر و آزادی بیان و مردمسالاری دیده نمیشود. در این میان زنان بیشتر از همه نگران آینده هستند.
به گزارش خبرگزاری دید، ترورهای هدفمند، هدف قرار دادن روزنامهنگاران، فعالان حقوق زن، فعالان مدنی و سایر افراد جامعه، یکی از چالشهای بزرگ برای مردم افغانستان است. افزایش روز افزون خشونتها و کشتار بیرحمانه، امید مردم به رسیدن به یک صلح سراسری را از بین برده است.
در این میان زنان بیشترین نگرانی را از این ناحیه دارند مینا رضایی فعال فرهنگی و مسئول یکی از کافهشاپها در کابل به خبرگزاری دید میگوید: « زنان نگران حفظ آزادیها، حقوق و دستآوردهای ۲۰ سال گذشته هستند که چطور میتوانیم از این آزادیها پاسداری کنیم. حق کار، حق تحصیل، مشارکت سیاسی آزادیهای مدنی و… اینها برای زنان به آسانی به دست نیامده، زنان برای رسیدن به این جایگاه قربانی دادند و باید این دستاوردها حفظ شود».
این فعال فرهنگی میگوید که به عنوان یک زن واقعاً نگران است که وضعیت افغانستان چه خواهد شد و هیچ جوابی برای این نگرانی ندارد.
خانم رضایی میافزاید که ما در شرایطی قرار داریم که همه چیز گنگ و مبهم است، مذاکرات صلح به بُنبست خورده و هیچ روزنه روشنی برای افغانستان در پیش رو نیست. رضایی با ابراز نگرانی از آینده مذاکرات صلح و افزایش ناامنیها در کشور میگوید که «من به عنوان یک زن نگرانم که آیا میتوانم به کارم ادامه بدهم یا خیر».
وی با ابراز نگرانی از ترورهای هدفمند خبرنگاران و فعالان حقوق زن در کشور میگوید: ما در شرایط حساسی قرار داریم و باید مبارزه کنیم و خالی کردن میدان شرایط را به نفع دشمنان کشور رقم میزند. دشمنان افغانستان با راهاندازی چنین ترورها میخواهند عرصه را برای ما تنگ بسازد، ولی ما نسل جوان، زنان، خبرنگاران باید دوشادوش همدیگر برای حفظ دستآوردهای ۲۰ ساله مان مبارزه کنیم و اجازه ندهیم که هیچ کسی با سرنوشت ما معامله کند.
نیکی تبسم مسئول کافه تبسم در غرب کابل است. او میگوید که نانآور خانوادهاش است و با راهاندازی این کافه مصارف خانوادهاش را تامین میکند. او میگوید از دو سال بدینسو زمینه کار را برای ۶ جوان دیگر نیز فراهم کرده است که دانشجو هستند و نیمه وقت کار میکنند. او با دو خواهرش در این کافه مصروف است.
خانم تبسم در مورد جایگاه و نقش زنان در مذاکرات صلح میگوید: ما صلحی را نمیخواهیم که در آن حقوق زنان پایمال شود، زنان به هیچ قیمتی به عقب بر نمیگردد. زنان نگران قدرت گرفتن طالبان در کشور هستند که مبادا فرصتهایی که برای زنان پیش آمده گرفته شود.
خانم تبسم در ادامه میگوید که از فعالیت شان در این کافه دو سال میگذرد. او میگوید در این مدت از سوی افراد مختلف تهدید شده و از وی باج خواستهاند. تبسم میگوید: چندین بار برایم زنگ زدند که یا کافه را بسته میکنی یا ۵۰ هزار افغانی برایم میدهی وگرنه ما دیگر نمیگذاریم تو تا نا وقت شب کار کنی.
تبسم با ابراز نگرانی از افزایش ناامنیها در کشور میگوید که سالهای گذشته کافه شان تا نیمههای شب باز بود ولی امسال به دلیل تهدیدات امنیتی بعد از ساعت ۵ عصر نمیتوانند کار کنند. زیرا اتاق و محل کار شان فاصله زیادی دارد.
او میگوید دخترانی که در این کافه کار میکنند نان آور خانوادهشان هستند و همچنان مصارف تحصیل شان را نیز پرداخت میکنند.
او گفت به دلیل وضعیت بد امنیتی و تهدیداتی که علیه کارمندان زن در این کافه وجود داشت خیلی از کارمندان اینجا را ترک کردند.
خانم تبسم از دولت و نهادهای امنیتی میخواهد که برای تامین امنیت کشور و مخصوصاً زنان تلاش کند؛ زیرا زنان قربانی تمام ناامنیها و چالشها در کشور هستند.
وی در مورد مذاکرات صلح و حضور طالبان در کشور میگوید: «من به عنوان یک زن از دولت و طالبان میخواهم که از زنان حمایت کنند و زمینه کار، تحصیل، مشارکت زنان در سیاست را از ما نگیرند و برای بهبود وضعیت زنان تلاش کنند».
فاطمه رسا یکی دیگر از فعالان مدنی که دانشجوی رشته محیطزیست است میگوید: با آنکه چندین ماه از آغاز مذاکرات صلح میان حکومت افغانستان و طالبان میگذرد؛ اما متاسفانه تاکنون به تفاهم نرسیدهاند که این موضوع نگرانی همه ملت افغانستان را در پی دارد. مردم افغانستان اندک امید که به صلح داشتند با این تاخیر و بهانهگیریهای طالبان، با افزایش خشونتها، با ترورهای هدفمند، از بین رفته است.
خانم رسا میگوید که طالبان با افزایش خشونتها در پی اعمال نفوذ بر افکار عامه است و میخواهد حکومت را در تامین امنیت ضعیف جلوه دهد. طالبان برای آغاز مذاکرات صلح با حکومت پیششرطهایی داشت که تاکنون اکثر این تعهدات از سوی حکومت عملی شده است ولی گروه طالبان بدون هیچ دلیل منطقی و قانعکننده مذاکرات را به تاخیر میاندازد.
این فعال مدنی باور دارد که حقوق زنان همواره از سوی گروه طالبان نقض شده است و این گروه بارها گفته که ما با تحصیل زنان مشکل نداریم مگر در پوشش اسلامی. او میگوید که پوشش اسلامی طالبان این است که زن در خانه باشد، زن فقط برای خانهداری آفریده شده و دیگر هیچ کاری نمیتواند. ما از هیئت مذاکره کننده و مخصوصاً زنان که در این هیئت حضور دارند میخواهم برای دفاع از حقوق اساسی زنان در کشور پاسداری کنند و نگذارند که طالبان با قرائت دینی خودشان در مورد زنان تصمیم بگیرند.
به باور وی، زنانی که در تشکیل هیئت مذاکره کننده دولت و نماینده زنان در دوحه حضور دارند باید از حقوق زنان در مقابل طالبان دفاع کنند. زیرا اینها نماینده زنان افغانستان در مذاکرات صلح هستند و باید تمام مسایل مربوط به زنان را بررسی کنند و اجازه ندهند.
رسا با نگرانی از وضعیت بد امنیتی میگوید: « وقتی گروه تروریستی بر دانشگاه کابل حمله کردند فامیلام از من خواسته بود که دیگر به دانشگاه نروم زیرا هیچ تضمن برای امنیت جانی وجود ندارد. گاهی هم پدرم به مادرم میگفت که به دختر غذا نده و کاری کن که از دانشگاه رفتن بماند ولی من به درسهایم ادامه دادم و رفتم دانشگاه».
با آن که چندین ماه از مذاکرات میانافغانی میگذرد، اما کارشناسان به این باور هستند که دیدگاه طالبان نسبت به زنان، آزادی بیان، حقوق بشر و مردم سالاری تغییر نکرده است.