پس از امضای موافقتنامه با طالبان، امریکا متحد افغانستان باقی میماند؟
پرسش پیش آمده این است که پس از امضای موافقتنامه صلح میان امریکا وطالبان که نیروهای امریکایی و ناتو افغانستان را ترک میکنند، آیا امریکا به عنوان متحد راهبردی افغانستان باقی میماند؟
به نظر میرسد به زودی موافقتنامه صلح میان ایالات متحده امریکا و گروه طالبان امضا شود. وزارت خارجه امریکا اعلام کرده است زلمی خلیلزاد نماینده ویژه این وزارت برای صلح افغانستان، دور جدید از سفرهای خود را در روند صلح آغاز کرده است. قرار است آقای خلیلزاد در این سفر به قطر و افغانستان سفر کند. پس از امضای موافقتنامه صلح میان امریکا و طالبان، مذاکرات میانافغانی آغاز خواهد شد. در مذاکرات میانافغانی، نمایندگان حکومت، احزاب سیاسی، فعالان جامعه مدنی و زنان روی نظام سیاسی و آینده افغانستان باهم رایزنی خواهند کرد. گفته میشود که در مذاکرات میانافغانی، بحث تعویق یا تاخیر در برگزاری انتخابات ریاست جمهوری مطرح خواهد شد و حکومت « موقت» به میان خواهد آمد. چیزی که ارگ با ایجاد آن مخالف است. حال بر هیچکس پوشیده نیست که دونالد ترامپ رییس جمهور امریکا برای خروج از افغانستان عجله فراوان دارد. روایت رسمی امریکا این است که پیش از سال ۲۰۲۰ باید نیروهای امریکایی کابل را ترک کنند. پس از حملات ۱۱ سپتمبر که ایتلاف مبارزه با تروریزم به رهبری امریکا شکل گرفت، ارتش ایالات متحده پس از یک ماه حملات هوایی موفق شد که رژیم طالبان را نابود کند.
اکنون پرسش پیش آمده این است که پس از امضای موافقتنامه صلح میان امریکا وطالبان که نیروهای امریکایی و ناتو افغانستان را ترک میکنند، آیا امریکا به عنوان متحد راهبردی افغانستان باقی میماند؟
برمبنای اسناد حقوقی که در دوران باراک اوباما امضا شد، امریکا به عنوان متحد راهبردی افغانستان معرفی شده است. در حکومت وحدت ملی به رهبری محمد اشرف غنی و داکتر عبدالله پیمان امنیتی میان واشنگتن و کابل به امضا رسید. پای این سند از جانب حکومت کابل، محمد حنیف اتمر مشاور پیشین شورای امنیت ملی امضا کرد. رییس جمهور غنی که از نامزدان انتخابات ریاست جمهوری است، به تازگی با لحن واکنشی گفت که پس از امضای موافقتنامه صلح میان امریکا و طالبان، به سند یا پیمان تازهای نیاز نیست که میان کابل و واشنگتن امضا شود. آقای غنی نگفت که پس از خروج نیروهای خارجی و نظامی امریکا این کشور همچنان به عنوان متحد کابل باقی میماند یانه. امریکا ۱۸ سال پیش وقتی داخل افغانستان شد، افزون بر حضور نظامی، مدافع ارزشهای جمهوری، دمکراتیک و… حقوق زنان نیز بود. دولت جدید امریکا به رهبری دونالد ترامپ گفته که پس از خروج نیروهای امریکایی از افغانستان این کشور دیگر مدافع ارزشهای جهان شمول در افغانستان نیست.
بدون شک پس از امضای موافقتنامه صلح میان امریکا و طالبان که گفتوگوهای میانافغانی سر خواهد گرفت، نقش امریکا از متحد راهبردی به میانجی تقلیل خواهد یافت و رابطه جدی به میان خواهد آمد. مقامات ارشد سیاسی و نظامی امریکا بارها گفتهاند پس از خروج نیروهای امریکایی از افغانستان، آنان به نیروهای امنیتی و دفاعی کشور مشوره میدهند و این روند ادامه پیدا میکند. پس از خروج نیروهای امریکایی از افغانستان که پرونده نظامی این کشور در کابل بسته میشود، فصل جدیدی در افغانستان آغاز خواهد شد. ناگفته نباید گذاشت که ممکن است گفتوگوهای میانافغانی هم شکست بخورد. اینکه طالبان با حکومت افغانستان در مذاکرات میانافغانی به نتیجه میرسند یانه، امریکا این مسئله را واگذار کرده است به طالبان و حکومت افغانستان. زلمی خلیلزاد بارها گفته که این کشور تنها نقش تسهیل کننده دارد . وزارت خارجه امریکا به تازگی برای بار دیگر تاکید کرده است این کشور دنبال کم کردن هزینه و خروج از افغانستان است. احتمال شکست خوردن گفتوگوهای میانافغانی محتمل است. در این صورت ممکن است طالبان دوباره به خشونت رو بیاورند و اگر از ارتش افغانستان حمایت مالی نکند، سناریوهای خطرناکی افغانستان را تهدید خواهد کرد.