از زمان سقوط رژیم طالبان تا روز گذشته که کابل میزبان نشست روند کابل بود، هیچگاه حکومت افغانستان موضع صریح سیاسی در برابر طالبان نداشت. زمانی آن‌ها از سوی زمامداران کشور «برادر» خطاب شده و زمانی هم از روی احساسات آنی و زودگذر دشمنان صلح و ثبات افغانستان نامیده شده‌اند.
حامد کرزی، رییس‌جمهور پیشین کشور مسؤول تناقض در ادبیات سیاسی حکومت در برابر این گروه است، هم او بود که اصطلاح ‹برادر ناراضی› را وارد گفتمان سیاسی حکومت کرد و نهادهای امنیتی کشور را در سردرگمی فرو برد.
از یک‌طرف، حکومت افغانستان با این گروه در حال جنگ بود و هست و از جانب دیگر، رییس‌جمهور به عنوان عالی‌ترین مقام اجرایی و سیاسی کشور آن‌ها را برادر ناراضی خطاب کرد و این موضع‌گیری، عملاً دست نیروهای امنیتی را در سرکوب این گروه دشت افکن بست.
سیاست حامد کرزی چه در برابر مخالفان سیاسی و چه مخالفان مسلح همیشه بازی موش و گربه بود و با هر رویدادی و هر موضوعی تغییر صد و هشتاد درجه را تجربه می‌کرد.
حامد کرزی از برخورد شدید حکومت با گروه‌هایی که امنیت و ثبات افغانستان را به چالش می‌کشند نیز حرف می‌زد، ولی هیچگاه معلوم نشد که منظور حامد کرزی از گروه‌هایی که امنیت کشور را به چالش می‌کشند، کدام گروه و کدام طرف بود.
در زمان حکومت او بود که شورای عالی صلح تاسیس شد که هدف از تاسیس آن ایجاد ارتباط با گروه‌های مخالف مسلح دولت گفته شد، ولی طالبان از موضع‌گیری‌های گنگ، مبهم و ضعیف حامد کرزی در برابر خویش استفاده اعظمی را کرده و به تقویت صفوف خویش پرداخته و نیرومندتر از گذشته در برابر حکومت افغانستان ظاهر شدند.
انتظار می‌رفت که با کنار رفتن حامد کرزی، محمد اشرف غنی موضع روشن و واضحی در برابر این گروه داشته باشد، و تا جایی این انتظار برآورده هم شد، ولی آقای غنی هم در دو سال گذشته ضعیف عمل کرده و در برابر مخالفان مسلح دولت جدیتی را که انتظار می‌رفت، به کار نبست.
گهگاهی رییس‌جمهور غنی موضع تندی در برابر مخالفان مسلح دولت گرفته، ولی این موضع‌گیری‌ها هم کاری از پیش نبرد، چرا که نزدیکان وی خود متهم به حمایت از گروه‌های تروریستی بوده و گفته می‌شود که مشاور امنیت ملی رییس‌جمهور و رییس اداره امنیت ملی کشور دو فرد نزدیک به رییس‌جمهور هستند که از گروه‌های تروریستی حمایت کرده و نمی‌گذارند تا نیروهای امنیتی به درستی در برابر آن‌ها عمل کنند.
سرانجام بعد از گذشت دو سال از عمر حکومت وحدت ملی در نشست روند کابل بود که حکومت افغانستان موضع جدی در برابر گروه‌های مخالف مسلح دولت گرفته و از آن‌ها دعوت کرد که به روند صلح یکجا شوند.
رییس‌جمهور غنی این درخواست از گروه‌های مخالف مسلح دولت، بویژه طالبان را آخرین خواست حکومت اعلام کرد و این درخواست را برای آن‌ها آخرین فرصت خواند.
حالا این‌که طالبان به این خواست حکومت افغانستان پاسخ مثبت خواهد داد یا نه، موضوعی است که باید بررسی شود.
اکنون حکومت افغانستان در دو جبهه با مخالفان مسلح می‌جنگد، طالبان و داعش.
خواست داعش و فلسفه وجودی داعش معلوم بوده و هیچگاه حاضر به مذاکره با حکومت نخواهد بود، چون داعش در پی ایجاد خلافت اسلامی است و دیدگاه سیاسی آن‌ها امکان هرنوع مذاکره را برای صلح به صفر ضرب می‌زند.
طالبان اما گروهی است که حکومت افغانستان را دست‌نشانده غرب می‌خواند، افغانستان را اشغال‌شده می‌پندارد و خواستار خروج نیروهای خارجی از کشور است.
از این طرف پیش‌شرط حکومت افغانستان برای مذاکره با گروه‌های مخالف مسلح پذیرش قانون اساسی کشور از سوی آن‌ها به زمین‌گذاشتن سلاح‌های شان است.
دیده می‌شود که آب حکومت و طالبان به جوی نرفته و خواسته‌های‌شان به خطوط موازی می‌ماند که هیچگاه به هم نخواهد رسید.
از جانب دیگر، کشورهای منطقه هرکدام نگرانی‌های خود را در قبال مسئله افغانستان داشته و می‌خواهند از وجود گروه طالبان به نفع خود استفاده کند.
گروه طالبان هم یک گروه یک‌پارچه نبوده و از چشمه‌های مختلفی آب می‌خورند. شماری وابسته به سازمان استخباراتی ارتش پاکستان بوده و تعدادی هم با ایران و روسیه گرم می‌گیرند.
به نظر می‌رسد جامعه جهانی هم اعتماد و باور خود را نسبت به نهاد حکومت در افغانستان از دست داده و دیگر کمک بی‌حساب و کتاب به حساب حکومت واریز نمی‌کنند.
فساد اداری، بحران سیاسی و ازدیاد کشت کوکنار در کشور از مسایلی است که جامعه جهانی نگران آنست و شرط کمک‌های خویش را به کشور مبارزه با این سه مورد گذاشته است.
بدون کمک‌های جامعه جهانی حکومت افغانستان قادر نیست معاش نیروهای مسلح کشور را بپردازد و ضعف در نهادهای امنیتی باعث تقویت گروه‌های مخالف مسلح خواهد شد و مذاکره از موضع ضعف به نفع حکومت نیست.
اکنون حکومت افغانستان باید موانعی چون نگرانی کشورهای همسایه را نسبت حضور نظامیان ناتو در منطقه از میان بردارد، با فساد اداری و کشت کوکنار مبارزه جدی کند، بحران‌های سیاسی به میان‌آمده در پایتخت کشور را مدیریت کرده و ضربه‌های سنگین نظامی به مخالفان مسلح وارد کند، تا هم بتواند حمایت جامعه جهانی در در مذاکرات صلح در پی داشته باشد و هم از موضع قوت حرف زده و مخالفان مسلح را وادار به پذیرفتن صلح کند.
شکوهمند – کابل
