پشت پرده دیدار با امیر؛ انعطافی از سوی رهبری نشان داده می‌شود!
تصور می‌شود دیدار قندهار به توافقات و جمع‌بندی‌هایی منتهی شده که متضمن انعطاف در مواضع رهبری در موارد بالا است و هیئت بلندپایه حکومت نیز با دست پر به دوحه می‌رود تا با ارائه بسته‌هایی خوشایند برای جهان، امکان تعامل بیشتر حکومت طا-لبان با دنیا را تأمین کند
چند روز پیش در قندهار، ولایتی که محل اقامت ملا هبت الله آخوندزاده رهبر امارت اسلامی است، دیدار مهمی میان او و سراج‌الدین حقانی، امیرخان متقی، ملا محمدیعقوب مجاهد سرپرست‌های وزارتخانه‌های داخله و خارجه و دفاع و دیگر مقامات کابل‌نشین صورت گرفت که در آن نماینده ویژه اتحادیه اروپا برای افغانستان، آقای توماس نیکلاسن نیز حضور داشته است.
در پی آن قرار است هیئتی بلندپایه از سوی کابل به دوحه قطر برود تا آنچه از دیدار با رهبر امارت اسلامی در قندهار در مورد نحوه تعامل امارت با جهان و احتمالاً انعطاف در برابر مطالبات جهانی از امارت اسلامی به دست آمده است، رو در رو با نماینده‌های غرب در میان بگذارد.
از پشت پرده دیدار قندهار، اطلاعات دقیق و موثقی در دست نیست، اما به قطع می‌توان گفت با توجه به حضور آقای توماس نیکلاسن نماینده ویژه اتحادیه اروپا در آن، دغدغه‌های جهان در خصوص حقوق بشر، به ویژه حق کار و تحصیل زنان و دختران، از موضوعات محوری آن نشست بوده است؛ چیزی که با فرمان‌های رهبری امارت اسلامی به تعلیق درآمده و منتهی به محدودیت‌های سنگین برای طیف زنان و دختران شده است.
این موارد در اظهارات نیکلاسن در نشست خبری‌اش نیز بیان شد و او با نگران‌کننده خواندن اوضاع انسانی در افغانستان اعلام کرد که او در طول بازدیدش از افغانستان بحث‌های خود را در مورد حقوق بشر و در گام نخست در مورد حقوق زنان و دختران متمرکز کرده تا به آنان حق تحصیل، حق کار و مشارکت در زندگی اجتماعی و سیاسی داده شود.
نیکلاسن همچنین تاکید کرد که با مقام‌های حکومت سرپرست طا-لبان درباره ایجاد حکومت فراگیر گفت‌وگو کرده است.
این موارد ممکن است برای رهبری امارت اسلامی به دلیل قرائت خاص وی از دین و حکومت دینی، خوشایند نباشد، اما تنها گزینه‌هایی که دروازه‌های جهان را به روی افغانستان باز می‌کند و موجبات عبور کشور از بن‌بست سیاسی و دیپلماتیک کنونی را در نظام بین‌الملل فراهم می‌سازد، همین فاکتورها است.
تصور می‌شود دیدار قندهار به توافقات و جمع‌بندی‌هایی منتهی شده که متضمن انعطاف در مواضع رهبری در موارد بالا است و هیئت بلندپایه حکومت نیز با دست پر به دوحه می‌رود تا با ارائه بسته‌هایی خوشایند برای جهان، امکان تعامل بیشتر حکومت طا-لبان با دنیا را تأمین کند.
واقعیت این است که طا-لبان به دلیل رویکردهای سخت‌گیرانه در برابر زنان و دختران و وضع محدودیت‌ها و ممنوعیت‌های بازدارنده از حضور آنان در معادلات سیاسی ـ اجتماعی و از جمله محروم ساختن آنان از حق تحصیل و کار، شدیداً تحت فشار جامعه جهانی قرار دارد و خود را در معرض بی‌مهری جهانی قرار داده است. به رسمیت شناخته نشدن حکومت هم ریشه در همین رویکردها و نیز در انحصار قدرت و خودداری از تشکیل حکومت فراگیر و افغانستان‌شمول دارد.
این وضعیت اگرچه نتوانسته رهبری امارت اسلامی را به عقب‌نشینی از مواضع خود وادار کند، اما به لحاظ درونی، بخشی قابل توجه از مقامات مهم و کلیدی حکومت آن‌ها را در تقابل با ملا هبت الله آخوندزاده قرار داده است.
اخیراً سراج‌الدین حقانی سرپرست وزارت داخله در یک سخنرانی در ولایت خوست گفت که انحصار قدرت و تحمیل دیدگاه به سود طا-لبان نیست.
ملا یعقوب مجاهد سرپرست وزارت دفاع نیز به شماری از دانشجویان نظامی گفت که با چشمان بسته از کسی اطاعت نکنند.
پیشتر ملا عبدالسلام حنفی معاون اداری رییس‌الوزرا هم در موضع‌گیریی بی‌سابقه نسبت به ممنوعیت‌های پی در پی واکنشی تند نشان داد.
با آن که در انتقادهای سرپرست‌های وزارت دفاع و داخله و معاون رییس الوزرا صریحا از کسی نام برده نشد، اما قرائن و شواهد آشکارا نشان می‌دهد که تصلب و عدم انعطاف در مواضع رهبری حکومت، اختلافات نهفته پشت پرده را آفتابی و بازاری کرده و برای مقامات بلندپایه امارت، از مرز تحمل گذشته است.
به همین دلیل یکی از گمانه‌ها آن است که برگزاری نشست مهره‌های محوری حکومت با رهبر امارت اسلامی در قندهار، افزون بر آن که برای پاسخگویی رهبر امارت به انتقادات مقامات کلیدی کابل برگزار شده، متضمن تصمیم‌های تازه انعطاف‌پذیرانه در مورد کاهش فشارها بر مردم و به ویژه زنان و دختران بوده تا در نهایت به کاهش فشارهای جهانی بر حکومت بینجامد.
بعد از یک و نیم سال انزوای دیپلماتیک کابل و فروبستگی دریچه‌های تعامل سازنده آن با جهان، به نظر می‌رسد انتقادهای مقامات بلندپایه، رهبری را به نرمش و عقب‌نشینی تدریجی از مواضع خود وادار کرده و سفر هیئت بلندپایه طا-لبان به دوحه، نقطه عطفی در برقراری روابط دوسویه با جهان و دریافت امتیازات استثنایی سیاسی جهانی شمرده می‌شود.
از سوی دیگر تأکید توماس نیکلاسن نماینده ویژه اتحادیه اروپا برای افغانستان بر عدم حمایت از جریان‌های مسلح مخالف طا-لبان، نشانه آن است که غرب در پی تعامل با حکومت است، اما در این میان، نخستین گام را برای این تعامل، باید حکومت بردارد؛ چیزی که تنها با تشکیل حکومت فراگیر و اعطای حقوق و آزادی‌های مدنی شهروندان افغانستان به آنان، از جمله بازگرداندن حق کار و تحصیل به زنان و دختران صورت می‌گیرد و لاغیر.
