پول‌های کهنه مشکل جدی برای شهروندان افغانستان
رسول شهزاد- کابل
خبرگزاری دید: بانکوت‌های کهنه و مندرس به یکی از مشکلات جدی برای شهروندان مبدل شده و باشندگان کابل و ولایات از وجود این بانکنوتهای فرسوده در خرید و فروش شکایت دارند.
وجود بانکنوتهای کهنه و فرسوده در بازار اما، به دلیل عدم تجدید چاپ، بحران اقتصادی و کسادی بازار روز به روز در حال افزایش است.
صلاح‌الدین نانوا در این مورد به خبرگزاری دید می‌گوید که وضعیت پول افغانی در این روزها بسیار خراب است و بانکنوتهای کهنه مشکلات زیادی را بین فروشندگان و مشتریان به بار آورده است.
صلاح‌الدین می‌گوید که در بیشتر موارد مردم برای خرید نان پول‌های فرسوده را می‌آورند که فرسوده می‌باشد ولی ما مجبوریم بگیریم.
اسلام‌الدین دکاندار به خبرگزاری دید می‌گوید که مشکل بانکنوتهای کهنه این است که وقتی ما آن را از مشتری بگیریم در عمده فروشی‌ها و مارکیت‌ها کسی آن را از ما نمی‌گیرد.
اسلام‌الدین می‌گوید که مشتریان زیادی با پول‌های فرسوده و کهنه به دکان وی مراجعه می‌کنند، وقتی وی می‌گوید که این پول اعتبار ندارد مشتری عصبانی شده و جنجال می‌کند.
عبیدالله یکی از صرافان به خبرگزاری دید می‌گوید که بانکنوتهای مندرس در بازار مشکلات زیادی برای خرید و فروش ایجاد کرده است، صرافی‌ها و بانک‌ها نیز این بانکنوت‌ها را توزیع می‌کنند.
عبیدالله می‌گوید: عدم چاپ پول جدید، عدم عدم به رسمیت شناخته شدن طا-لبان از عمده‌ترین دلایل آن است که بانکنوتهای فرسوده در بازار توزیع شده است. بانک مرکزی نیز تاکنون نتوانسته این مشکل را حل کند، با تمام این موارد مشکلات برای شهروندان بیشتر و بیشتر می‌شود.
با این حال، بانک مرکزی در آخرین اطلاعیه‌اش در مورد پول‌های مندرس، آن شمار بانکنوت‌هایی را که از اعتبار ساقط شده، تعریف کرده است.
بانک مرکزی: بانکنوت‌هایی که شکل ظاهری آن کاملاً تغییر کرده باشد، بانکنوت‌هایی که در اثر فرسودگی یک بخش آن از بین رفته و یا ظاهر آنها تغییر کرده باشد، ولی اصلیت آن قابل شناسایی بوده و در بازارها قابل داد و ستد نباشند و بیشتر از ۶۰ فیصد آن به شمول واترمارک و هر دو امضای آن موجود نباشد، بی اعتبار است.
دالر سفید و آبی:
در همین حال، شماری از مردم و صرافان خرده پا از تفاوت بهای دالر سفید و آبی نیز شاکی بوده و می‌گویند که ۲۰۰ افغانی تفاوت بهای دالر سفید و آبی است.
در پی شکایات شهروندان، بانک مرکزی در این مورد گفته بود که بانکنوتهای آبی و سفید دالر هر دو در بازار ها اعتبار یکسان دارد، اما صرافان در حالی بانکنوت سفید ۱۰۰ دالری را ۲۰۰ افغانی ارزان‌تر از بانکنوتهای آبی می‌خرند که بانک‌ها هر دو نوع بانکنوت‌ها را به مردم توزیع می‌کنند.
صرافان کوچک می‌گویند، صرافان سرای شهزاده بانکنوتهای سفید و چاپ کهنه دالر را ارزان‌تر می‌خرند، اما اتحادیه صرافان افغانستان می‌گوید، بانک‌های خصوصی، دالر سفید را به آسانی نمی‌گیرند؛ اما این بانک‌ها تاکید می‌ورزند بانکنوتهای سفیدی را که زیاد فرسوده نباشد می‌گیرند و به مردم نیز توزیع می‌کنند.
با این همه شماری از کارشناسان اقتصادی یکی از دلایل فرسوده شدن بانکنوت‌ها را عدم توجه مردم به پول ملی می‌دانند.
آنها می‌گویند که شهروندان هیچ توجهی به نگهداری از پول ملی کشور ندارند و آن را در جاهایی نگه می‌دارند که هر روز بیشتر از پیش کهنه و دوباره وارد چرخش در بازار می‌شود.
بهمن یوسفی کارشناس اقتصادی به خبرگزاری دید گفت: عدم توجه مردم، بی‌کیفیت بودن کاغذ پول و عدم تجدید چاپ از دلایل مندرس شدن بانکنوتهای افغانی در بازار است.
به باور یوسفی، نگهداری پول در خانه توسط مردم و فلج شدن سیستم بانکی نیز از عوامل موثر در فرسوده شدن بانکنوت‌ها است.
گفتنی است که وجود بانکنوتهای فرسوده در بازار همواره یکی از مشکلات مردم افغانستان بوده است، اما نبود فرهنگ نگهداری از پول ملی، نگهداری نادرست، و بی توجهی از عوامل تجدید کننده فرسودگی بانکنوتهای افغانی است.
