چرایی لشکرکشی طا-لبان به بامیان!
بامیان به دلیل کوهستانی بودن و نداشتن مرز زمینی و دریایی با کشورهای همسایه، هرگز آبستن شورش ضد طا-لبانی نیست و بامیانیها هم نمیتوانند راه شورش و آشوب در مقابل حکومت را در پیش بگیرند
ملا محمد یعقوب مجاهد سرپرست وزارت دفاع حکومت، با هیبت و هیمنه نظامی به پنجشیر رفت یک کاروان ۱۵۰۰ نفری از نیروهای لشکر منصوری، به فرماندهی ملا محمد شیرین، به بامیان اعزام شد.
این دو اقدام معنادار از سوی حکومت طا-لبان، مخصوصاً گسیل نیروهای نظامی تازهنفس به بامیان، گمانههای زیادی را برانگیخت. اما ملا محمد شیرین فرمانده لوای پنجم قول اردوی ۲۰۳ منصوری طا-لبان گفته که هدف از اعزام این نیروها مهار ناامنی است. این اظهارات در مورد پنجشیر صادق است؛ زیرا پنجشیر خاستگاه اصلی جبهه مقاومت ملی است و در شش ماه گذشته نیز همواره مواضع طا-لبان را مورد حمله قرار داده است، اما در مورد بامیان چه؟ آیا در بامیان هم ناامنی ناشی از مقاومت و سرکشی در برابر حکومت طا-لبان وجود و جریان دارد تا برای مهار آن ۱۵۰۰ نفر نیروی نظامی تازهنفس منصوری به آن ولایت فرستاده شود؟
بخش بعدی اظهارات ملا محمد شیرین، میتواند پاسخ به این پرسش باشد. او گفته است: «برخی از گروهها با حمایت کشورهای همسایه، بهدنبال ایجاد ناامنی در ولایتها از جمله بامیان هستند!»
به نظر میرسد حکومت طا-لبان، برای توجیه اقدامات آینده خود از جمله در بامیان، از هماکنون شروع به فرافکنی کرده است. بامیان ولایتی عمدتاً شیعهنشین است، شیعه افغانستان هم چه بخواهد و چه نخواهد، از نظر هر حکومتی که در افغانستان بر سر کار بیاید، بند نافش با ارتباط به ایران بریده شده است. بنابراین، این جماعت همواره گاو پیشانی سفیدی است که مُهر اتهام وابستگی به ایران در ناصیهاش حک شده است و وقتی ملا محمد شیرین، پای حمایتهای کشورهای همسایه را در مورد بامیان به میان میآورد، قطعاً نیمنگاهی به ایران دارد، اما آیا به راستی ایران در پی تسلیح و تجهیز شیعیان افغانستان برای مقابله و مقاومت در مقابل حکومت طا-لبان است؟
ایران از همان ابتدا در یک رویکرد گسترده رسانهای، سیاست حمایت از طا-لبان و تطهیر این گروه را در پیش گرفت و تاکنون بر همین مشی و منش است. به علاوه اگر بنای تهران بر حمایت از جبهه مقاومت میبود، این کار را با جبهه پنجشیر به رهبری احمد مسعود میکرد. این در حالی است که برای امنیت و منافع ملی ایران در یک روایت کلان، حاکمیت طا-لبان بر افغانستان به مراتب بهتر از حضور امریکا در کشور است.
بنابراین، طرح این گمانه که مردم بامیان با تحریک ایران دست به اسلحه ببرند و تهدیدی برای حکومت طا-لبان شمرده شوند، از اساس باطل و بیهوده است.
از سوی دیگر جبهه مقاومت در قالبها و نامهای گوناگون در بخشهای قابل توجهی از کشور فعال است و هر روز هم از تأسیس تشکلی جدید به عنوان جبهه ضد طا-لبان، خبری تازه منتشر میشود، اما تاکنون هیچ تحرک ضد حکومتی در بامیان دیده نشده است. در دورههای پیش نیز بامیان از امنترین ولایات افغانستان و مردم آن مطیعترین و فرمانبردارترین مردم از حکومت مرکزی بوده است.
با این حال، بامیان در دور اول حکومت طا-لبان، شاهد خشونتهای بسیار و مرگبار بوده و قتل عام بیرحمانه و سیستماتیک غیرنظامیان را مخصوصاً در یکاولنگ تجربه کرده است.
با توجه به این پیشینه است که اعزام نیروهای اضافی تازهنفس به بامیان، این بیم را به میان میآورد که آیا بازهم بامیان صحنه کشتارهای فاجعهبار قرار خواهد گرفت؟
آیا رهبران طا-لبان در پی آناند که با اعمال فشار بر مردم بیپناه بامیان، از هستههای مقاومت در ولایات دیگر زهر چشم بگیرند و به مردمان دیگر تفهیم کنند که خیال مقاومت در برابر حکومت آنان را از سر بیرون کنند؟
پاسخ به این پرسشها را باید به زمان موکول کرد، اما از این دو واقعیت میدانی نمیتوان چشم پوشید که اولاً رهبران قومی مناطق مرکزی، مردم خود را به امان خدا رها کرده و راه فرار به کشورهای امن و آرام و مرفه و مجلل را برای گذراندن دوره استراحت سیاسی بدون درد سر در پیش گرفتهاند و شیعه افغانستان فاقد هرگونه رهبری سازمانی برای هستهگذاری مقاومت در برابر طا-لبان است و ثانیاً بامیان و دیگر بخشهای مناطق مرکزی، در طول تاریخ خود چنان در محرومیت از دسترسی به امکانات اولیه رفاهی نگاه داشته شده که حتی اگر اراده سرپیچی از اوامر و نواهی حکومت مرکزی را هم داشته باشند، امکانات مالی و تجهیزات تسلیحاتی آن را در اختیار ندارند.
افزون بر این، بامیان به دلیل کوهستانی بودن و نداشتن مرز زمینی و دریایی با کشورهای همسایه، هرگز آبستن شورش ضد طا-لبانی نیست و بامیانیها هم نمیتوانند راه شورش و آشوب در مقابل حکومت را در پیش بگیرند.
بنابراین، اعزام صدها نیروی تازهنفس ضد شورش به ولایت بامیان، تنها میتواند در ذیل نمایش قدرت تبلیغاتی به مثابه یک حرکت هشدارآمیز برای کسانی تعبیر شود که فکر میکنند با گرم شدن هوا، به جریان مقاومت علیه حکومت طا-لبان بپیوندند.