چرا دولت ترامپ دادگاه بین‌المللی را تحریم کرد
در حالی که این امر یکی از دلایل اصلی تصمیم ترامپ است، اما مسئله مهم دیگری نیز وجود دارد: متقاعد کردن این دادگاه برای دست کشیدن از انجام تحقیقات علیه سیاست‌های اسرائیل نسبت به خاک فلسطینیان.
ترجمه و تلخیص: سیدطاهر مجاب – خبرگزاری دید
رییس جمهور ترامپ روز پنجشنبه دستور اجرایی تحریم اعضای دادگاه کیفری بین‌المللی – نهاد قضایی جهانی که احتمال ارتکاب جنایت‌های جنگی نیروهای امریکایی در جنگ افغانستان را تحقیق می‌کند – را امضا کرد.
این اقدام تحریک‌آمیز، کارمندان این دادگاه و خانواده‌های شان را که در روند تحقیق مشارکت دارند، هدف قرار می‌دهد. مقامات بلندپایه دولت ترامپ به شمول مایک پمپئو وزیر خارجه و مارک اسپر وزیر دفاع ایالات متحده اعلامیه‌ای را در این رابطه بیان کردند.
پمپئو گفت: «ما نمی‌توانیم اجازه دهیم مقامات دادگاه بین‌المللی کیفری و خانواده‌های شان به ایالات متحده برای خرید، سفر و غیره بیایند و از آزادی‌های امریکا لذت ببرند در حالی که همین مقامات به دنبال پیگرد قانونی مدافعان این آزادی‌ها هستند».
در ظاهر، این دستور تنها برای تحت فشار قرار دادن وکیل‌های دخیل در تحقیقات کارمندان نظامی و اطلاعاتی ایالات متحده، به خصوص رفتارشان با بازداشت شدگان در افغانستان و اروپا بین سال‌های ۲۰۰۳ تا ۲۰۰۴ میلادی طراحی شده است. در حالی که این امر یکی از دلایل اصلی تصمیم ترامپ است، اما مسئله مهم دیگری نیز وجود دارد: متقاعد کردن این دادگاه برای دست کشیدن از انجام تحقیقات علیه سیاست‌های اسرائیل نسبت به خاک فلسطینیان.
به درخواست فلسطین، دادگاه لاهه در آستانه آغاز رسمی تحقیقات در مورد احتمال جنایت‌های جنگی مرتکب شده از سوی اسرائیلی‌ها و فلسطینیان در جریان جنگ غزه در سال ۲۰۱۴ است و همچنین ممکن است تعیین کند که شهرک‌های اسرائیلی در کرانه باختری جرم جنگی محسوب می‌‌شود. این امر به شدت رهبران دولت ترامپ، شاید هیچ‌کس را بیشتر از پمپئو خشمگین نساخته باشد.
وی روز پنجشنبه گفت: «ما به شدت نگران تهدید این دادگاه علیه اسرائیل هستیم».
درست یک ماه پیش بود که پمپئو وعده داد اگر دادگاه بین‌المللی دست از سر اسرائیل برندارد، پیامد‌هایی به دنبال خواهد داشت. اکنون، این پیامد‌ها آشکار شد. «دیوید بوسکو» کارشناس امور دادگاه بین‌المللی کیفری می‌گوید: «این یقیناً جدی‌ترین گام دولت (امریکا) علیه این دادگاه است».
اما این حرکت در نهایت اثرات مخرب‌تری به همراه خواهد داشت. «الیزابت اورسون»، معاون رییس نهاد عدالت بین‌المللی در دیده‌بان حقوق بشر می‌گوید: «این تلاش واقعاً کوششی برای جلوگیری از دسترسی قربانیان به عدالت در دادگاه بین‌المللی کیفری است».
این بدان معناست که ایالات متحده فقط مبارزه یک‌جانبه علیه یک دادگاه جهانی را آغاز نکرده، بلکه درگیری جهانی قضایی را آغاز کرده که می‌تواند صدمات بیشتری به مردم وارد کند.
دلیلی که ایالات متحده نمی‌خواست زیر صلاحیت این دادگاه باشد، بسیار ساده است: رهبران امریکا از هر دوجناح -هم دموکرات و هم جمهوری خواه- از این هراس دارند که دادگاه بین‌المللی، امریکایی‌ها را – به خصوص سربازانی را که در سراسر جهان فعالیت می‌کنند – خارج از سیستم قانونی این کشور، تحت پیگرد قرار دهد.
با این حال، حتی اگر ایالات متحده عضو این دادگاه نباشد، افغانستان است. به گفته کارشناسان، وکلای این نهاد معتقدند آن‌ها حق دارند در باره هرگونه جنایات جنگی احتمالی که در یک کشور عضو اتفاق می‌افتد، تحقیق کنند.
