چرا مردم افغانستان از مذاکره با طالبان ناراضی هستند؟
عمق استراتژیک پاکستان و هند، استفاده از گروههای تروریستی بینالمللی از سوی نیابتیهای منطقهای و فرامنطقهای، جنگ اقتصادی-اجتماعی بین غرب، چین و روسیه، دسترسی به منابع افغانستان از جمله موضوعاتی است که برایند گفتوگوهای صلح را تحت تأثیر قرار میدهد.
ترجمه و تلخیص: سیدطاهر مجاب – خبرگزاری دید
لویه جرگه اخیر سئوال دیرینه بسیاری مردم افغانستان را حل نساخت: آیا طالبان برای صلح پایدار از خشونت دست میکشند؟
رفیعالله شریفی ۲۶ ساله همسرش را در حملهای بر شفاخانه زایشگاه در دشت برچی به تاریخ ۱۲ ماه می از دست داد. چندین مرمی به فرزند تازه متولد شدهاش اصابت کرده بود که هنوز هم زیر تداری قرار دارد.
زنجیرهای از حملات طالبان در سراسر افغانستان از زمان مشارکت این گروه شورشی در مذاکرات صلح به رهبری ایالات متحده، راهاندازی شد که موجب نگرانی جامعه افغانستان شده است. بسیاری اکنون هدف از ادامه گفتوگو با طالبان را زیر سئوال میبرند وقتی طالبان هیچ رحمی به حکومت و مردم خود ندارند.
گذشته از این نگرانیها، دولت به تاریخ ۹ اگست میزبان لویه جرگه بود تا آزادی ۴۰۰ زندانی باقیمانده طالبان تأیید شود.
شریفی میگوید: «حتی پس از توافقنامه، هیچ پایانی برای خشونت دیده نمیشود. آنها به مساجد ما حمله کردند، به شفاخانه ما حمله نمودند. چطور ما میتوانیم چیزی بهتر از این از طالبان انتظار داشته باشیم؟».
جرگه به مدت سه روز برای رایزنی از سوی رییس جمهور غنی دایر گردید. آقای غنی از ناحیه آزادی زندانیان طالبان به عنوان بخشی از توافقنامه ماه فبروری تحت فشار است. طالبان گفتوگوی مستقیم با حکومت افغانستان را تا زمانی که تمام ۵ هزار زندانی این گروه رها نگردد، رد کردند.
حکومت افغانستان بسیاری خواستهها را بر آورده کرد و حدود ۴ هزار و ۶۰۰ زندانی را طی چند ماه آزاد کرد. این امر موجب پیشرفتهای ممکن در گفتوگوهای میانافغانی شد. با این حال، رییس جمهور غنی بیان داشت که آزادی زندانیان باقیمانده خطرناک طالبان از صلاحیتهای وی خارج است. بنابر این، به لویه جرگه مشورتی صلح مراجعه نمود.
پس از رأی جرگه به آزادی ۴۰۰ زندانی خطرناک طالبان، دفتر شورهای عالی مصالحه ملی اعلان کرد که دیگر هیچ بهانهای برای تعویق گفتوگوهای میانافغانی وحود ندارد.
رییس جمهور غنی نیز حکم آزادی زندانیان باقیمانده طالبان را امضا کرد و انتظار میرود مذاکرات در روزهای آینده در قطر برگزار گردد.
با این وجود، تصمیم رهایی زندانیان طالبان موجب نگرانی کارشناسان امنیتی مبنی بر افزایش خشونتها و عدم تعهد طالبان به صلح شده است.
هارون یکی از فعالان جامعه مدنی ولایت لوگر میگوید: «بیش از ۵ هزار زندانی طالبان، به شمول انس حقانی و مالی خان اکنون آزاد هستند و ما هیچ تغییری در اوضاع امنیتی افغانستان ندیدهایم. بنا بر این، چطور انتظار داشته باشیم که اوضاع با ۴۰۰ تن باقیمانده تغییر کند».
طالبان با وجود تعیین نمودن شرایط سخت در مذاکرات، به افزایش حملات خود علیه مردم افغانستان ادامه دادند و به وعده خود برای کاهش خشونت عمل نکردند.
عمق استراتژیک
مقامات ارشد امنیتی افغانستان اعتراف کردهاند که آنها نگران تشدید جنگ به رغم توافق صلح و آزادی زندانیان هستند. آنها میگویند: «همه نسبت به گفتوگوهای صلح شک دارند. اگر موضوع تنها صلح با طالبان میبود، مطمئنم ما میتوانیم اختلافات خود را به گونه خوب حل سازیم، اما جنگ (افغانستان) ذینفعان مختلف دارد. ابعاد منطقهای مخفی وجود دارد که از لحاظ طبیعی پیچیده هستند و حل آنها سالها طول خواهد کشید».
مقامات امنیتی میافزایند که عمق استراتژیک پاکستان و هند، استفاده از گروههای تروریستی بینالمللی از سوی نیابتیهای منطقهای و فرامنطقهای، جنگ اقتصادی-اجتماعی بین غرب، چین و روسیه، دسترسی به منابع افغانستان از جمله موضوعاتی است که برایند گفتوگوهای صلح را تحت تأثیر قرار میدهد.
با این حال، به رغم نگرانی و شک و تردید، مردم افغانستان مایلند امیدها برای صلح را از دست ندهند. هارون میگوید: «اگر آزادی ۴۰۰ زندانی طالبان کشتن مردم افغانستان را متوقف میکند، من با آن موافقم، به شرط اینکه این امر منجر به آتشبس دایمی گردد».