چرا پاکستان دوباره به افغانستان حمله می‌کند؟
حملات هوایی اخیر در داخل افغانستان نشانه تشدید خطرناک تنش‌ها بین پاکستان و همسایه‌اش است. وضعیت همچنان سیال است و هر دو کشور لفاظی‌ها و اتهامات تندی مبادله می‌کنند. جامعه بین‌الملل از نزدیک وضعیت را زیر نظر دارد و امیدوار است که این مناقشه راه‌حلی مسالمت‌آمیز داشته باشد
پاکستان به تازگی انجام «عملیات ضد‌تروریستی مبتنی بر اطلاعات» را در داخل افغانستان تأیید کرده است که باعث بروز وضعیت متشنج بین دو کشور همسایه شده است. تشدید تنش‌ها پس از آن آغاز شد که افغانستان پاکستان را به کشتن ۸ شهروندش در حملات هوایی متهم کرد. در پاسخ، حکومت طا-لبان به سوی نیروهای پاکستانی در امتداد مرز شلیک و تنش‌ها را تشدید کرد. پاکستان افغانستان را به پناه دادن تروریست‌ها متهم کرده است، ادعایی که طا-لبان آن را رد می‌کند.
درگیری‌ها و اتهامات
پس از حملات هوایی پاکستان، حکومت طا-لبان با شلیک به نیروهای پاکستانی در امتداد مرز، تلافی کرد. تبادل لفاظی‌های تند بین دو کشور تشدید شده است و پاکستان افغانستان را به پناه دادن تروریست‌ها متهم می‌کند، ادعایی که از سوی طا-لبان رد شده است.
حملات هوایی اخیر پاکستان در پی حمله به یک پاسگاه امنیتی در میرعلی وزیرستان شمالی انجام شد که منجر به کشته شدن ۷ سرباز پاکستانی شد. پس از این حمله، آصف علی زرداری رییس جمهور پاکستان قول داد که تلافی کند. این حملات تروریست‌های گروه حافظ گل بهادر را هدف قرار دادند که همراه با تحریک طا-لبان پاکستان (TTP)، مسئول کشته شدن صدها غیرنظامی و مقامات مجری قانون بوده است.
با این حال، حملات هوایی منجر به تلفات غیرنظامی شده است و گزارش‌ها حاکی از کشته شدن ۵ زن و ۳ کودک است. به گفته طا-لبان، ۳ زن و ۳ کودک در پکتیکا در نزدیکی ولسوالی وزیرستان جنوبی پاکستان و ۲ زن در خوست در نزدیکی وزیرستان شمالی کشته شدند.
دلایل پشت تنش‌ها
روابط رو به وخامت پاکستان و طا-لبان را می‌توان در بازگشت طا-لبان به قدرت در افغانستان جستجو کرد. پاکستان که امیدوار به متحدی در همسایگی خود بود، اکنون دریافته که تجدید حیات طا-لبان تحریک طا-لبان پاکستان را جسور کرده و پناهگاه امنی برای آن فراهم شده است. طنز تلخ این است که سیاست‌های پاکستان برای ترویج اسلام سنی تندرو در شمال و غرب پاکستان و همچنین در افغانستان، به ایجاد طا-لبان در دهه ۱۹۸۰ کمک کرد.
در حالی که نیروهای امنیتی پاکستان موفقیت‌هایی علیه تحریک طا-لبان پاکستان داشته اند، رژیم طا-لبان در افغانستان ظاهراً تحریک طا-لبان پاکستان را تقویت کرده و وفاداری بیشتری به جناح شبه‌نظامیان نسبت به دولت پاکستان نشان می‌دهد. یکی دیگر از موارد مورد اختلاف، تصمیم اسلام‌آباد برای اخراج هزاران مهاجر افغانستانی با اشاره به دست داشتن آن‌ها در جنایات خیابانی و حملات شبه‌نظامیان بوده است.
واکنش پاکستان
شهباز شریف نخست وزیر پاکستان نسبت به تروریزم فرامرزی هشدار داده و گفته است که پاکستان چنین اقداماتی را تحمل نخواهد کرد. وی تاکید کرده که پاکستان به دنبال روابط مسالمت‌آمیز با همسایگان خود است اما نمی‌تواند تروریزم را که از آن سوی مرزها سرچشمه می‌گیرد، تحمل کند.
شهباز خطاب به اولین جلسه کمیته عالی پس از روی کار آمدن دولت جدید گفت: ما هیچ گونه تروریزمی را از آن سوی مرزها تحمل نخواهیم کرد.
وی افزود: ما دیگر نمی‌توانیم این تروریزم را تحمل کنیم. مرزهای پاکستان خط سرخ در برابر تروریزم است.
شهباز گفت: «ما می‌خواهیم در یک محیط بسیار آرام با برادران همسایه‌مان زندگی کنیم – تجارت و روابط‌مان را گسترش دهیم – اما متأسفانه اگر از خاک همسایه برای تروریزم استفاده شود، این غیرقابل تحمل است».
افزایش حوادث تروریستی
پس از تصمیم تحریک طا-لبان پاکستان برای پایان دادن به آتش‌بس با دولت در نوامبر ۲۰۲۲ و تسلط طا-لبان بر کابل در سال ۲۰۲۱، پاکستان افزایش قابل توجه فعالیت‌های تروریستی را، به‌ویژه در خیبر پختونخوا (KP) و بلوچستان تجربه کرده است.
بر بنیاد گزارش پُورتال تروریزم جنوب آسیا، پاکستان شاهد ۵۲۷ رویداد تروریستی در سال ۲۰۲۳ بوده است که بالاترین میزان از سال ۲۰۱۵ است. این حوادث منجر به کشته شدن نزدیک به ۴۰۰ غیرنظامی و بیش از ۵۰۰ پرسونل امنیتی شد که نشان‌دهنده تأثیر شدید تروریزم بر این کشور است.
خیبر پختونخوا و بلوچستان مراکز اصلی خشونت بوده اند و بیش از ۹۰ درصد از کل تلفات و ۸۴ درصد حملات در پاکستان را به خود اختصاص داده‌اند. این مناطق شاهد افزایش فعالیت‌های مرتبط با تروریزم از جمله حملات به نیروهای امنیتی و اهداف غیرنظامی بوده‌اند.
حملات هوایی اخیر در داخل افغانستان نشانه تشدید خطرناک تنش‌ها بین پاکستان و همسایه‌اش است. وضعیت همچنان سیال است و هر دو کشور لفاظی‌ها و اتهامات تندی مبادله می‌کنند. جامعه بین‌الملل از نزدیک وضعیت را زیر نظر دارد و امیدوار است که این مناقشه راه‌حلی مسالمت‌آمیز داشته باشد.
